Nederlandstaligen krijgen meer voorrang in Brussels onderwijs

De voorrangsregeling voor Nederlandstaligen in het Nederlandstalige basisonderwijs wordt uitgebreid van 45 naar 55 procent. Ouders moeten bovendien aantonen dat ze de Nederlandse taal machtig zijn. Een omstreden criterium verdwijnt in de prullenmand: de periode die een kind in de Nederlandstalige voorschoolse opvang heeft doorgebracht.

Volgens Vlaams onderwijsminister Pascal Smet (SP.A) komt het Onderwijsdecreet XX, dat donderdag werd gestemd in de bevoegde commissie van het Vlaams parlement, tegemoet aan de meest precaire problemen. Het decreet gaat nog voor het zomerreces naar de plenaire vergadering.

Het nieuwe decreet voorziet dat het aandeel van de plaatsen die voorbehouden worden voor Nederlandstaligen wordt verhoogd van 45 naar 55 procent.

"De reden voor die verhoging is dat we zeker willen zijn dat de Nederlandstaligen effectief een plek vinden in een Nederlandstalige school," legt Smet uit.

Het aandeel wordt dus verhoogd naar minimaal 55 procent, maar volgens Smet kan het Lokaal Overlegplatform (LOP) - dat de procedure in Brussel uittekent - dat aantal nog verhogen. "Het LOP zou dat inderdaad kunnen doen. Het LOP heeft nu beslist om dat aandeel op 45 procent te leggen. Als Vlaamse overheid zeggen we nu heel duidelijk dat het nu minstens 55 procent moet zijn, maar het LOP heeft nog een zekere vrijheid."

Verklaring op eer naar prullenmand
Ouders moeten wel aantonen dat ze Nederlands kennen. Dat kan door een diploma van een Nederlandstalige secundaire school voor te leggen, een bewijs dat men 9 jaar Nederlandstalig onderwijs heeft gevolgd of door een taalexamen.

De omstreden verklaring op basis van eer volstaat dus niet langer.

Ook het prangend capaciteitsprobleem wordt aangepakt. Tot nu konden geen scholen worden opgericht als er binnen een straal van twee kilometer al een school van hetzelfde net was.

Capaciteit
Om de capaciteit te verhogen wil Smet die regel versoepelen in dichtbevolkte gebieden. Door de versoepeling wordt de straal verkleind van twee kilometer naar 250 meter.

"Nu mogen scholen van hetzelfde net geen nieuwe scholen oprichten binnen een straal van 2 kilometer," zegt Smet. "Concreet betekent dit dat de gemeente Schaarbeek geen gemeenteschool op haar grondgebied kan oprichten. Door deze aanpassing zal Schaarbeek dat in de toekomst wel kunnen."

e-inschrijvingen niet uitsluiten

Hoewel het e-inschrijvingssysteem niet van een leien dakje verliep, wil Smet de mogelijkheid behouden om via een website of call-center in te schrijven. De regels worden volgens Smet wel vereenvoudigd. Het is het Lokaal Overlegplatform dat uiteindelijk beslist of van die mogelijkheid gebruik gemaakt wordt.

Voorschoolse opvang
Voor het basisonderwijs gelden voortaan slechts twee criteria: het tijdstip van aanmelden en de afstand van de woon- of werkplaats van een van de ouders. De tijd die een kind in de Nederlandstalige voorschoolse opvang heeft doorgebracht wordt geschrapt als criterium. Nogal wat ouders hadden erop gewezen dat alleen al de geboortedatum van een kind op dat vlak discriminerend werkt.

Voor het secundair onderwijs is het enige criterium de volgorde van het aanmelden en mag voorrang gegeven worden aan die kinderen die in de basisschool zaten verbonden aan de secundaire school.

De Vlaamse parlementsleden Paul Delva (CD&V) en Kris Van Dijck (N-VA) reageren tevreden op het decreet. Ze vinden het een grote stap vooruit voor het Brusselse Nederlandstalige onderwijs.

"Alle kinderen hebben hier belang bij. Ook voor de vele anderstalige kinderen die in de Nederlandstalige scholen in Brussel les willen volgen," zegt Delva.

Gematigd positief
Brussels minister Jean-Luc Vanraes (Open VLD), binnen de VGC bevoegd voor Onderwijs, reageert gematigd positief op de maatregelen van minister Smet.

"Het is inderdaad een stap vooruit," aldus Vanraes. "Maar ik ben ervan overtuigd dat we op een aantal nieuwe problemen zullen stoten die we dan zullen moeten zien op te vangen."

Over de verklaring op eer over de kennis van het Nederlands van een van de ouders, zegt Vanraes. "We hebben dit jaar gezien dat die toetsing geen succes was. En ik herhaal wat ik al langer zeg. De beste manier om ervoor te zorgen dat kinderen in het eerste leerjaar voldoende Nederlands kennen, is een verplichting dat de kinderen vanaf 3 jaar naar een Nederlandstalige school gaan."