Nieuw rapport over gevangenissen: 'Politiek heeft niets gedaan'

Ongedierte in de gevangenissen, lekkend sanitair en overvolle cellen. Uit een nieuw rapport van de Belgische afdeling van het Internationaal Observatorium van Gevangenissen (IOG) blijkt dat er niets tot weinig is veranderd aan de schrijnende situatie van de Belgische gevangenen. De organisatie noemt de bevoegde federale overheid passief en ambitieloos, ook al is het aantal gevangenen gedaald.

Het rapport, de opvolger van een rapport uit oktober 2013, is snoeihard voor de federale regering. Het laakt het trage tempo waaraan de regering werkt en ziet geen onmiddellijke verbetering. “Ook al is het dagelijkse leven van gedetineerden in sommige gevallen materieel verbeterd, toch blijft een gevangenisstraf een lange en donkere tunnel”, klinkt het.

De verschillende masterplannen voor een menselijkere gevangenisinfrastructuur spreken enkel over een capaciteitsuitbreiding en zwijgen in alle talen zwijgen over preventie of de verbetering van de bestaande infrastructuur. Nochtans laat die zwaar te wensen over. Zeker in de Brusselse gevangenissen van Sint-Gillis en Vorst.

Problemen verschuiven
Het rapport staat bol van schrijnende verhalen over lekkende douches, gebrekkig sanitair, kapotte verwarming, krioelende ratten en overbevolkte cellen.

De problemen in de gevangenis van Vorst zijn dan wel verminderd sinds een deel van de gevangenis is gesloten, maar lijken zich gewoon te hebben verplaatst naar die van Sint-Gillis. In die gevangenis zijn bijvoorbeeld geen lokalen om externe sociale of juridische diensten te faciliteren, ook al hebben gevangenen daar recht op en zijn de sanitaire voorzieningen voor gedetineerden op zijn zachtst gezegd ontoereikend. Zo noteert het rapport een verhaal over een gedetineerde die zich in eenzame opsluiting negen dagen lang niet kon wassen of zijn tanden kon poetsen.

De overbevolking van de gevangenispopulatie is dan wel licht gedaald, toch blijft de Belgische regering volgens het IOG in gebreke en legt ze bewust Europese rapporten naast zich neer. De bouw van het nieuwe gevangeniscomplex in Haren zal ook geen zoden aan de dijk brengen. Het IOG betwijfelt zelfs of de Belgische overheid in staat is om die gevangenis te runnen.

“Het grote verschil met het vorige rapport van 2013? De politiek heeft niets gedaan”, klinkt het streng bij de organisatie. De lijst met aanklachten tegen de federale overheid is lang. België weigert volgens de organisatie gevolg te geven aan de Europese aanklachten en focust ten onrechte enkel op capaciteitsuitbreiding. Tot slot wijst de organisatie erop dat de wet Dupont, die de rechtspositie regelt van gedetineerden, na twaalf jaar nog steeds niet in werking is.