Nieuw steunpunt helpt oudere Brusselaars met aanpassingen in huis

Het Steunpunt Woningaanpassing helpt sinds 1 maart oudere Brusselaars bij het veilig en comfortabel maken van hun huis. Probleem blijft dat vele bejaarden het geld niet hebben om de verbouwing te betalen. En dat (mede-)eigenaren soms dwarsliggen.

D e meeste ouderen blijven graag zo lang mogelijk in hun huis wonen. Maar vele woningen zijn totaal niet aangepast aan het ouder worden van de bewoner. Er is bijvoorbeeld geen lift, of de voordeur is alleen via een trap te bereiken. Maar ook binnen zijn de huizen vaak onaangepast: smalle gangetjes waar geen rollator doorheen kan, een bad in de plaats van een douche, een te hoog bed. Dat kan leiden tot onveilige situaties en ongelukken.

"Wat vaak voorkomt: mensen worden 's nachts wakker, staan op om naar het toilet te gaan en vallen. Omdat ze de trap af moeten, omdat de gang onvoldoende verlicht is, omdat ze open schoeisel dragen of omdat ze slaapdronken of duizelig zijn. De weg tussen bed en toilet is het gevaarlijkste traject," zegt Isabelle Makay, stafmedewerkster bij het Kenniscentrum Woonzorg Brussel.

Door het huis aan te passen kan de bejaarde er vaak langer blijven wonen. Maar vele Brusselse senioren weten niet hoe ze dat moeten aanpakken. Er bestaan nochtans al geruime tijd organisaties die hulp bieden. Ziekenfondsen geven gratis advies, sociale klusjesdiensten voeren goedkoop kleine verbouwingswerkzaamheden uit. Maar, zegt Makay, "het probleem was dat die organisaties tot dusver niet samenwerkten." Daarom richtte het Kenniscentrum Woonzorg, met de financiële steun van de Vlaamse Gemeenschapscommissie, het Steunpunt Woningaanpassing Brussel op. Daaraan werken dertien organisaties uit de woonzorg mee. Brusselaars met vragen over woningaanpassing hoeven nu nog maar naar één telefoonnummer te bellen, waarna ze van a tot z verdergeholpen worden. Makay legt uit: "De telefooncentrale geeft de vraag door aan de deelnemende ziekenfondsen. Die sturen een ergotherapeut ter plaatse, die een adviesrapport opmaakt."

Zittend Koken
De voorgestelde aanpassingen kunnen sterk variëren. Makay: "Soms volstaan eenvoudige hulpmiddelen: een veiligheidsgreep aan het bad, een looprek of een hoge keukenstoel om zittend te koken. Soms zijn er kleine aanpassingen nodig, zoals de vloer slipvrij maken, tapijten vast leggen, de verlichting verbeteren, de rolluiken automatiseren. Maar het gebeurt ook dat er grote aanpassingen noodzakelijk zijn: een traplift installeren bijvoorbeeld, drempels wegwerken, of het bad vervangen door een douche."

De ergotherapeuten stellen vervolgens voor om contact op te nemen met een van de klusdiensten, zodat de aanpassingen ook daadwerkelijk gebeuren. Zeker als er grote ingrepen nodig zijn, duikt er in dat stadium vaak een probleem op, namelijk dat de bejaarden geen geld voor de aanpassing hebben. Makay: "In Vlaanderen zijn er allerlei premies voor woningaanpassing, in Brussel niet. Hier bestaat alleen de renovatiepremie, maar die kun je maar aanvragen als je eigenaar bent. Alleen als je gehandicapt bent en jonger dan 65, kun je - ook in Brussel - een beroep doen op het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH)." Het Kenniscentrum vraagt dan ook aan staatssecretaris voor Huisvesting Christos Doulkeridis (Ecolo) dat hij nadenkt over een tegemoetkoming. "De voorwaarden voor de renovatiepremie zouden herbekeken kunnen worden," zegt directeur Herwig Teugels.

Een andere moeilijkheid is dat vele bejaarden in Brussel hun woning huren. De eigenaar moet natuurlijk akkoord gaan met aanpassingen in de woning. Maar zelfs als de woning in eigendom is en het geld er is, kunnen er nog obstakels zijn. Poliopatiënte Fran Van den Bogaert (64) woont al twintig jaar tweehoog in een flatgebouw in Laken. Sinds een jaar of vier woont ze alleen. Als gehandicapte zelfstandig leven blijkt niet simpel. Binnen in het appartement zijn er enkele aanpassingen gebeurd: de voordeur is geautomatiseerd, het toilet is verhoogd en er is een inloopdouche geïnstalleerd. Anders is het gesteld met de toegankelijkheid van het gebouw: met haar rolstoel past Van den Bogaert net in de piepkleine lift, maar de trappen aan de voordeur vormen een onoverkomelijke hindernis. Als de mensen van de thuiszorg langskomen om met haar naar de kinesist of de supermarkt te gaan, pikken ze haar op in de ondergrondse parkeergarage. Maar Van den Bogaert is een dynamische, cultureel geïnteresseerde vrouw die ook wel eens alleen een ommetje wil maken. Ze had daarom aan de mede-eigenaren voorgesteld om een hellend vlak te leggen naast de trappen aan de voordeur, ze zou hiervoor een premie van het VAPH krijgen. Maar de mede-eigenaars weigeren. Het zou de standing van het gebouw naar beneden halen, lieten ze haar weten. "En nu er geen helling komt, krijg ik van het ziekenfonds ook geen elektrische rolstoel." Voor Van den Bogaert is het een reden om uit te kijken naar een andere woning. "Wat moet je anders, na zo'n uiting van collectief egoïsme?"

--------------------------
Steunpunt Woningaanpassing Brussel, 02-240.80.81