Nieuwe woonwijk Bruynstraat heeft grote impact op omgeving

Het schiet goed op met de woningbouw in de Bruynstraat, een project van de Stad Brussel en het OCMW in het kader van het 1000-woningen-plan. Vanaf juni kunnen kandidaat-huurders zich inschrijven. Bij Nos Pilifs, in het Begijnenbosdal, in het sportcentrum en de volkstuinen zetten ze zich schrap. Want duizend nieuwe Heembekenaren, dat is niet niets.

V orige lente ging het ambitieuze stadsuitbreidingsproject in de Bruynstraat van start, dat drie fases telt: Bruyn-Noord (naast het Militair Hospitaal), Bruyn-West en Bruyn-Oost. Het combineert 337 huurwoningen, van studio's tot vierkamerappartementen, samen goed voor mogelijk duizend, en minstens 850 bewoners (het OCMW rekent gemiddeld 2,5 bewoners per woning).

De investering kost 80,8 miljoen euro, aankoop van de gronden, bouw, honoraria en btw inbegrepen. OCMW-voorzitter Yvan Mayeur (PS), die het project coördineert, denkt de eerste huurders in de lente van 2012 te verwelkomen. "In juni 2011 mogen middenklassers zich kandidaat stellen voor de eerste appartementen van Bruyn-Noord," zegt Mayeur. "Het verschil tussen de hoogste en laagste huurprijs wordt eerstdaags bepaald. Dan worden de voorrangslijsten opgemaakt en gebeurt de selectie."

Dat de kandidaat-huurders zich nu al mogen melden, heeft alles te maken met het 'participatief recht' dat ze zullen krijgen. De bouwheer wil de huurders betrekken bij de tuininrichting achter de nieuwe wijk. Het tuingedeelte dat afhelt naar de gewestgrens met Vilvoorde, is in elk geval panoramisch. De inspraak bij de plannen voor de rust- of ontspanningszone zal ertoe bijdragen dat mensen tevreden zijn met, en respect hebben voor, 'hun' groen. Want verder zullen de woonblokken alleen omringd worden door parkeergelegenheid. En aan de overkant van de straat begint het militair domein (met het Hospitaal), dat niet toegankelijk is.

De eerste grote groene ruimte die de nieuwe Heembekenaren om de hoek zullen vinden, ligt aan de Trassersweg. Het is Nos Pilifs (fermenospilifs.be), is vijf hectare groot en is een beschutte werkplaats voor honderddertig mensen met een handicap, hoofdzakelijk gesubsi­dieerd door de Franse gemeenschapscommissie Cocof. Het is een idyllische oase die de vereniging voor 66 jaar in pacht kreeg van de Stad Brussel. Daar vind je naast een taverne met terras (de enige in de buurt) een publiek domein met neerhofdieren, moestuinen, een plantenkwekerij, bosjes en paadjes. Etienne Duquenne, landschapsarchitect bij Nos Pilifs, schat de impact van de uitbreiding goed in: "Om honderden nieuwe buren in de beste omstandigheden te kunnen ontvangen, moeten we een extra ingang maken, het neerhof herinrichten - met een buffervijver - en zorgen voor een optimale signalisatie. De twee grootste torens van Bruyn-Oost (te bouwen tussen de ganzenweide en Bruyn-West, red.) zullen aan ons neerhof grenzen. Het wordt hier sowieso een toestroom, maar hoge hekken plaatsen vinden we onkies. Als we op de grens een eendenvijver aanleggen, voorkomen we dat er lukraak toegang wordt gezocht."

Via de Groene Wandeling - de gemeentelijke, niet de gewestelijke - die door Nos Pilifs passeert, is dit ook de kortste weg naar het gemeentelijke sportcentrum, en verder door naar het Meudonpark of het domein Drie Fonteinen in Vilvoorde. Nos Pilifs nam deel aan wedstrijden om de werkzaamheden, geschat op ruim 50.000 euro, te kunnen bekostigen - zonder succes. Met het OCMW en de Stad Brussel ligt het overleg (even) stil door vroeger onbegrip voor de verwachte 'overlast' voor Nos Pilifs.

Nieuw stadsbos
Ook op een steenworp ligt de grootste groene long van Neder-Over-Heembeek: het Begijnenbosdal (Trassersweg/Korte Groenweg), waar­­door ook het avonturenparcours De Betovering laveert (betovering.be). Je ziet er joggers, werkzaam in het Militair Hospitaal en het dorp, en na schooltijd en 's weekends ook jeugd en kuierende wandelaars.

De locals zien de komst van de extra 'natuurliefhebbers' met lede ogen aan. Toch heeft de Stad grootse plannen, die stilaan vorm krijgen. In de winter van 2011 worden zeshonderd populieren in het Begijnenbosdal gekapt, het gros van het bomenbestand. Het is nog niet duidelijk of de kappingsvergunning langs Leefmilieu Brussel (BIM) moet passeren, hoewel een deel van het bos in Natura 2000-zone ligt.

Bertin Mampaka, schepen van Milieu en Groene Ruimten (CDH), heeft de plaatselijke bevolking al geïnformeerd. "Het is de bedoeling in een termijn van twintig jaar het grootste stadsbos ('forêt urbaine', red.) te planten en te ontwikkelen. Om tot vijftig hectare bos te geraken onderhandelen we over aankopen van landbouwgebied en privégronden om ze toe te voegen aan het huidige Begijnenbosdal. We willen de kaprijpe populieren vervangen door een grotere biodiversiteit, en door bomen die beter bestand zijn tegen onweer. Het mag geen speelbos of terrein vol wandelweggetjes worden, maar een echt bos in de stad."

Dat de Stad ijverig terreinen opkoopt, doet wenkbrauwen fronsen. "Als ze aan onze volkstuintjes raken, dan gaan we in hongerstaking," zeggen de tuinders Mario en Angelo onder een geïmporteerde Italiaanse vijgenboom. Ook de uitbaters van de taverne van het sportcentrum bufferen zich tegen de bevolkingsaanwas. "Als ze de ellende van drugs en agressie uit de Versailleswijk gaan kopiëren, houden we ons hart vast."

Beneden in het dorp is de weerzin nog groter. "Mensen stellen hun huizen te koop, Armeniërs komen in de plaats," legt de eigenares van danscafé Bij Maeva uit. "Straks zie je op mijn raam Chez Moustafa." Eerst nog werd gezegd dat de Bruynstraat ook een supermarkt zou krijgen - Aldi wellicht; in het dorp valt nu al niet te parkeren. Maar: "We stootten op een stedenbouwkundige verordening die de winkeloppervlakte in de Bruynstraat beperkt," bekent OCMW-voorzitter Mayeur. "Bij Bruyn-Noord, -West en -Oost kan wel een kleine winkel ingepland worden."

Hoe de werkende, winkelende, schoolgaande en andere nieuwkomers makkelijk uit de Bruynstraat weg zullen geraken, is nog zo'n heikel punt. Alleen bus 47 verbindt het Militair Hospitaal met het stadscentrum, en dan nog met een overstap. "We willen de metro tot het Militair Hospitaal, over Schaarbeek," zegt Mayeur. "Technisch gezien kan hier perfect een metro-ingang komen; dat hebben we al bekeken met de MIVB. In afwachting moet werk gemaakt worden van een snelle rechtstreekse bus met het centrum."

Zowel de reorganisatie van de groen­omgeving als de mobiliteit van en naar de nieuwe wijk lijkt niet meteen evident voor de eerste generatie bewoners. Alles huppelt wat achter de bouwwerf aan.