Nog nooit waren er zoveel pendelaars

Het aantal pendelaars dat dagelijks naar Brussel afzakt om te werken lag nog nooit zo hoog. Dat blijkt uit cijfers die brusselnieuws.be opvroeg. “Zonder grote mobiliteitsinitiatieven moét het verkeer wel vastlopen.”

Met 371.000 waren ze vorig jaar, het aantal mensen die elke dag van Vlaanderen of Wallonië naar het hoofdstedelijk gewest pendelden. 239.000 of net geen twee derde uit Vlaanderen, de rest uit zuidelijk België. De data komen van de FOD Economie, die zich baseert op de Enquête naar de Arbeidskrachten bij ruim 42.000 personen. De cijfers kwamen recentelijk nog in het nieuws toen de FOD Economie over de mobiliteit van pendelaars communiceerde.

Uit navraag blijkt echter dat het aantal pendelaars de voorbije twintig jaar nog nooit zo hoog lag. Ter vergelijking: in 2009 telde de FOD Economie 357.000 pendelaars, een cijfer dat al een enkele jaren stabiel was. En in 1990 telde dezelfde dienst maar 318.000 pendelaars. Enkel in 1999 benaderde het aantal pendelaars al eens het cijfer van vorig jaar (zie grafiek onderaan).

Meer Walen
Het historische record is vooral te danken aan de Waalse pendelaars, die de voorbije jaren steeds talrijker werden. Het Vlaamse record is nog steeds voor het jaar 1999, toen 246.000 Vlamingen naar Brussel pendelden.

"Een van de redenen voor dat verschil is wellicht de decentralisatie van de Vlaamse administratie," vermoedt mobiliteitsexperte Enid Zwerts van studiebureau Mint. "De voorbije jaren zijn heel wat Vlaamse ambtenaren naar kleinere steden verhuisd, denk maar aan de gebouwen aan het station van Leuven."

Meer jobs, meer pendelaars
De stijgende pendelcijfers lopen de voorbije decennia opvallend gelijk met de evolutie van de werkgelegenheid, die dezelfde pieken en dalen vertoont maar wel sterker stijgt.

"In 2010 is die werkgelegenheid sterk toegenomen, met 2,6 procent," weet Mathias Brouckaert van de FOD Economie. "Dat zorgde ervoor dat we vorig jaar het grootste aantal werkende personen noteerden. Het gevolg is dat ook de pendelstromen de laatste 20 jaar nooit omvangrijker waren, want een aanzienlijk deel van deze nieuwe jobs in Brussel werd ingenomen door pendelaars uit Vlaanderen en Wallonië."

De Brusselse werkgelegenheid bereikte in 2010 een recordniveau van 700.000 jobs. Tegelijk piekte ook de werkloosheid in de hoofdstad.

Filehoofdstad
Meer pendelaars betekent onvermijdelijk ook een uitdaging op het vlak van mobiliteit. Recentelijk bleek nog maar dat Brussel zijn Europese koppositie als filehoofdstad nog versterkte het voorbije jaar.

"Echt verwonderlijk is dat niet," vindt demograaf Patrick Deboosere (VUB). "Zonder echt ingrijpende mobiliteitsinitiatieven moéten meer pendelaars wel tot een dichtgeslibde stad leiden. Als we op de huidige manier verder blijven gaan, zal het geweeklaag over mobiliteit alleen maar toenemen."

De drie onderste grafieken tonen de evolutie van het aantal pendelaars naar Brussel: blauw uit Wallonië, rood uit Vlaanderen, groen uit heel België. De paarse lijn bovenaan geeft de evolutie van de werkgelegenheid weer.