Onkelinx komt, beschikt en gaat [+ tekst regeerakkoord FR]

In het Brusselse regeerakkoord waarmee PS, FDF, CDH, Open VLD, SP.A en CD&V de komende jaren aan de slag gaan, staan de aanpak van de jeugdwerkloosheid en de hervorming van de fiscaliteit centraal. Onderhandelaar Laurette Onkelinx wordt dan toch geen minister-president. [+ tekst regeerakkoord]

Formateurs Laurette Onkelinx (PS) en Guy Vanhengel (Open VLD) hebben gestaag doorgewerkt en vijftig dagen na de verkiezingen kunnen ze als tweede deelstaatregering, na de Duitse Gemeenschap, een regeerakkoord voorstellen. Het is een stevig werkstuk geworden dat afsteekt tegen het wat slordige regeerakkoord uit 2009 van Picqué IV.

Niet veel ademruimte
Wat biedt de regering de komende vijf jaar? Veel ademruimte is er niet. De herfinanciering van Brussel, na de zesde staatshervorming, wordt haast volledig opgesoupeerd door de budgettaire noden. Het komt er dus op aan om efficiëntiewinst te boeken met de huidige middelen. De Brusselse regering neemt zich voor om de interne structuren te hervormen, zowel in de sectoren economie, toerisme, ruimtelijke ordening als in het waterbeheer. Het aantal instellingen zou op die manier van veertig naar vier moeten gaan.

Verder zal de regering versnippering tegengaan door haar budget meer toe te spitsen op een beperkt aantal projecten. De ontwikkeling van de Kanaalzone en de uitbouw van tien nieuwe stadswijken van Thurn & Taxis, over Reyers tot Delta vormen daarbij de leidraad. Over de termijnen is de nieuwe regering realistisch. Een en ander zou pas tegen 2025 gerealiseerd moeten zijn.

Ook veel realisme op het vlak van mobiliteit. Geen grootste plannen, maar voornamelijk een opsomming van wat al beslist is in het beheerscontract (2012-2016) van de MIVB. Een nieuwigheid misschien: de studie van een tramlijn langs de (brede) Franklin Rooseveltlaan. Die zou de problemen met de tram in de (smalle) Buyllaan moeten oplossen. De regering verwacht ook veel van de uitbouw van een Brussels Gewestelijk Expressnet, al is die taak eigenlijk weggelegd voor de (federale) NMBS.

Voor de fietsers belooft het regeerakkoord een gescheiden fietspad op de Kleine Ring en fietssnelwegen. Het bannen van de auto uit de stad staat dan wel in het regeerakkoord, maar over hoe dat zal gebeuren blijft de tekst vaag. Een stadstol is alvast geen optie voor de nieuwe Brusselse regering.

Dat sluit aan bij een algemene indruk: echt veel groene accenten vallen er in het regeerakkoord niet te ontwaren. De afvalbestrijding bijvoorbeeld blijft vrijblijvend: van een betalende zak voor restafval is nog steeds geen sprake. Daarnaast worden een resem Ecolo-verwezenlijkingen naar de prullenmand verwezen of ‘geheroriënteerd’. De Huizen van Energie bijvoorbeeld verdwijnen, net zoals de premies voor passiefbouw.

Jongerengarantie: niet nieuw
De torenhoge Brusselse jongerenwerkloosheid was een belangrijk thema in de campagne en de nieuwe Brusselse regering wil hier ook duidelijk wat aan doen. De zesde staatshervorming biedt hier ook de instrumenten voor. Het doelgroepenbeleid is een volledige gewestelijke bevoegdheid.

Brussel telt gemiddeld zo’n twaalfduizend werklozen onder de 25 jaar, waarvan slechts de helft op eigen kracht werk vindt. De regering neemt zich voor om de andere zesduizend snel aan een opleiding, stage of baan te helpen. De Jongerengarantie, zoals dit plan heet, is opgelegd door Europa en is op zich niet nieuw. Ze werd vorige herfst al aangekondigd door de vorige regering en moest op 1 januari van dit jaar van start gaan. Maar bij gebrek aan beroepsopleidingsplaatsen, banen en ook stages kon de belofte vooralsnog niet hard gemaakt worden.

Voor de stages wordt bijvoorbeeld gebruikgemaakt van de door de federale overheid gefinancierde instapstages van federaal minister Monica De Coninck (SP.A). Brussel mocht er 1.650 organiseren maar heeft tot dusver slechts aan een kleine driehonderd werkloze jongeren een plaats kunnen bieden.
Desondanks wil de Brusselse regering nu 2.000 extra stages creëren en ook 3.000 beroepsopleidingsplaatsen en 1.000 banen.

Een deel van die nieuwe banen wordt voorbehouden voor jonge werklozen die, ondanks alle inspanningen, 18 maanden zonder werk blijven. Zij krijgen de garantie – en dat is nieuw – op een inschakelingscontract, een baan van een jaar bij een Brusselse instelling of een privébedrijf (dat subsidies krijgt).
De Jongerengarantie – elke jonge werkloze krijgt na enkele maanden een voorstel voor stage, opleiding of baan – kost voor dit en volgend jaar 39 miljoen euro, waarvan twee derde betaald wordt door Europa. De inschakelingscontracten zullen deels betaald worden met het budget van het doelgroepenbeleid, deels met geld dat nu naar de 6.000 geco’s (gesubsidieerde contractuelen) gaat. Het geco-beleid is immers aan een grondige herziening toe, zo meldt het regeerakkoord nog.

Vraag van één miljoen
Het blijft vreemd dat een op zich veelbelovend regeerakkoord niet uitgevoerd zal worden door een regering geleid door de politica die het akkoord onderhandeld heeft. Laurette Onkelinx geeft de fakkel immers door aan Rudi Vervoort. Waarom Onkelinx geen MP wil worden? “Dat is de vraag van één miljoen”, zo antwoordt ze ontwijkend.

De andere ministerposten worden binnenkort bekendgemaakt, maar de meeste waarnemers gaan ervan uit dat Guy Vanhengel opnieuw minister van Begroting wordt. Didier Gosuin (FDF) krijgt Werk en Economie en Céline Frémault Leefmilieu. Pascal Smet (SP.A) wordt opnieuw minister van Openbare Werken en Mobiliteit. Drie staatssecretarissen (PS, FDF en CD&V) krijgen dan nog gedelegeerde bevoegdheden.

De regering wil verder...

• gratis wifi in elk metrostation
• een museum voor Moderne en Hedendaagse Kunst in de Citroëngarage voor 2019
• een ambitieus project met kunst in de Kanaalzone en langs de Kleine Ring
• naast Brussel-Bad, Brussels Summer Festival en Winterpret nog twee bijkomende evenementen, in de lente en in de herfst
• het vetorecht van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen afschaffen
• 6.500 nieuwe woningen, waarvan 60 procent sociale
• een huurtoelage
• de afbraak van het Reyers-viaduct onderzoeken
• ongebruikte daken omvormen tot tuinen en cafés
• pop-up containerparken installeren op braakliggende terreinen
• de Havenlaan asfalteren
• een commissaris voor Europa
• de gemeentelijke hoteltaks overhevelen naar het gewest
• quads verbieden en lawaaierige brommers beboeten• een ethische gedragscode invoeren voor alle Brusselaars
• de voogdij over de gemeenten versoepelen
• de woonbonus behouden (tot 2017) en de korting op de registratierechten verhogen
• het aantal gemeenteraadsleden en schepenen bevriezen, ondanks de bevolkingsstijging