Onveiligheid weegt op verplaatsingen van vrouwen

Onveiligheidsgevoel en angst hebben een grote invloed op de manier waarop vrouwen zich verplaatsen in de stad. Dat staat te lezen in de nieuwste editie van Brussels Studies. "Naar een conferentie op een afgelegen plaats, ga ik niet alleen."

De studie is het werk van stedenbouwkundige en onderzoekster Marie Gilow. Zij baseerde zich daarvoor op uitvoerige gesprekken die ze met tien vrouwen had.

Volgens het verkennend onderzoek heeft het onveiligheidsgevoel alvast een invloed op de verplaatsingen die vrouwen in de stad maken. Hoewel zij minder het slachtoffer worden van zwaar fysiek geweld dan mannen in de stad, ervaren zij die toch als veel onveiliger. Intimidatie is een andere factor, zoals aangetoond in de docu ‘Femme de la Rue’.

Zo stelt een van de ondervraagde vrouwen de terugreis van een feestje uit tot ’s morgens vroeg door bij een vriendin in de buurt te blijven slapen. Anderen binden zich specifiek aan het openbaar vervoer of de fiets om een traject te voet te vermijden. “Het is niet zozeer dat ik vermijd om uit te gaan, maar ik moet dan met de laatste metro terug naar huis”, zegt een van de vrouwen. “Als ik dat te voet doe, moet ik langs het Zuidstation en alleen zou ik dat nooit doen.”

Anderen vermijden dan weer dat alleen op stap te gaan. “Als ik een conferentie zie die me interesseert, maar als die plaatsheeft aan Anneessens of op een afgelegen locatie, dan ga ik niet alleen”, klinkt het bij een andere vrouw.

Vrouwen die zich te voet door de stad verplaatsen houden zich ook aan bepaalde regels, zoals neutrale kleding dragen of een strenge blik opzetten om contact af te weren.

Sommige van de ondervraagde vrouwen zien de fiets als een goed middel om vrijer te bewegen in de openbare ruimte, al blijft de auto de cocon die het onveiligheidsgevoel het meeste wegneemt. “Ik stap mijn wagen in en sluit de deur. Ik voel me er veilig. Dat denk ik toch”, zegt een van de vrouwen.

Roze taxi
De manier waarop vrouwen omgaan met angst, verschilt ook naar sociale klasse. “Het vermogen om het gedrag aan te passen aan de angsten bij de verplaatsingen hangt in grote mate af van de sociale vaardigheden van de individuen”, stelt het onderzoek. ”Van de knowhow die ze hebben verworven, van hun organisatievaardigheden, en van hun economische middelen waarmee ze toegang krijgen tot diverse vervoersmodi.”

Als oplossing voor het onveiligheidsgevoel draagt de studie enkele praktische zaken aan, zoals het concept van "roze taxi’s", bestuurd door vrouwen. Ook een ‘afzetdienst’ tussen twee haltes voor het openbaar vervoer wordt als voorbeeld naar voor geschoven. Beleidsmakers moeten echter bovenal meer rekening houden met een specifiek vrouwelijke kijk op de stedelijke ruimte.