Op stap met de tagpolitie in de Lollepotstraat

In het weekend is de hoofdstad niet alleen een trekpleister voor toeristen met fototoestel, ook de zogenaamde graffititoeristen vinden de weg. Op een zachte zaterdagnacht in maart volgen we de tagcel van de politiezone Brussel-Elsene.

E en warm lokaal op het politiecommissariaat vlak bij de Grote Markt, negen uur 's avonds. We worden begroet door hoofdinspecteur Jean-Marc en zijn teamgenoten Emilie en Didier. Bijna elk weekend gaan ze under­cover op patrouille.

Vannacht houdt het team samen met de Brusselse netheidsdienst een actie. Missie: taggers en andere straatvervuilers op heterdaad betrappen. "Soms pakken we geen enkele tagger op," zegt Jean-Marc. "Op andere nachten horen we de spuitbussen nog rammelen om vijf uur 's ochtends. Dikwijls nemen we ook spuitbussen preventief af. Dan mogen ze die maandagmorgen komen ophalen op het commissariaat."

Wachtend op de gemeentewerkers biedt Didier ons een kijkje in de tagotheek, de databank waarin alle bekende tags en auteurs zijn opgeslagen. Een betrapte tagger kan dus niet alleen een minimumboete van 150 euro verwachten, maar draait ook op voor alle andere handtekeningen die hij heeft achtergelaten. Op dit moment staat de teller op 734 taggers en ongeveer tienduizend tags. "Wij zijn de enige cel van het land die fulltime met graffiti bezig is," zegt Jean-Marc. "Daarom worden we ook vaak in andere zones gevraagd en krijgen we geregeld foto's en pv's voor onze tagotheek toegestuurd. Sinds 2000 proberen we elke tag in Brussel te registreren."

Ondertussen sijpelen de gemeentewerkers binnen, drie jonge vrouwen en evenveel mannen. Ze zien er eerder uit alsof ze een stevig stapje in de wereld gaan zetten dan dat ze mensen op hun wangedrag zouden aanspreken. Maar dat doen ze wel degelijk. "Da's dan vijftig euro!" wordt er gegrapt als ik mijn bananenschil in de papiermand gooi.

Tijd om te vertrekken. De groep splitst zich op in drie teams, maar blijft steeds in elkaars buurt. "Als we iemand een overtreding zien begaan, moeten de politiemensen onmiddellijk ter plaatse kunnen zijn," zegt Hassan van de netheidsdienst. Zelf mogen de gemeentewerkers geen identiteitskaarten opvragen. Via walkietalkies houden ze het team van Jean-Marc op de hoogte.

Het is opvallend zacht buiten, de terrasjes zitten afgeladen vol. Voor taggers is het nog te vroeg, maar ons vervelen doen we niet. Wanneer we aan metrohalte Rogier een verlaten Nieuwstraat inslaan, zien we de pmd-zakken halverwege de winkelstraat metershoog de lucht in vliegen. Drie jongeren proberen om ter meest blikjes op de grond te krijgen. Na hun spektakel komen ze nietsvermoedend onze kant uit. Jean-Marc en Emilie versnellen hun pas en nemen elk een mannetje voor hun rekening. Het heeft iets van een rugbywedstrijd in slow motion. Maar nadat de politiebadges bovengehaald zijn, is al snel duidelijk wie het partijtje wint.

We keren terug via de Beenhouwerswijk, waar je rond dit uur over de koppen kunt lopen. In de Predikherenstraat plast een jonge feestganger tegen een oude poort vol tags. Wanneer Emilie hem aanspreekt, hebben de jongen en zijn vrienden moeite hun lach in te houden. Totdat zij haar badge tevoorschijn haalt en zijn identiteitskaart vlot overschrijft. Uit met de pret.
Op de Grasmarkt komen de teams weer samen. Het is bijna middernacht en onze benen geven de eerste tekens van vermoeidheid. "Vanaf nu worden ze alleen maar zatter," weet Hassan uit ervaring. Hoe later, hoe ongeloofwaardiger de excuses ook. Het is opvallend hoe geduldig en beleefd de agenten blijven. Af en toe wordt er zelfs een grapje gemaakt. Elke bekeuring wordt bovendien afgesloten met een 'Bonne soirée' van Jean-Marc.

De hoop op een graffitivangst wordt kleiner naarmate de nacht vordert. We wandelen geregeld door points noirs als de Lollepotstraat, maar geen tagger te bespeuren. Plots valt het ons op dat Jean-Marc een T-shirt met graffiti op draagt. "Ik heb respect voor artiesten als Bonom," vertelt hij. "Ze zouden met de Stad moeten samenwerken. Bovendien pleiten we al een jaar bij het bestuur voor een legale graffitiwijk zoals in Gent en Antwerpen. Hopelijk komt die er voor de zomer aan de Kapellekerk."

Rond halfvijf blaast het team de patrouille af. De balans: een achttal pv's voor wildplassen, enkele boetes voor weggegooide sigarettenpeuken, spuwen en joints roken en twee uit de hand gelopen straatgevechten. Maar helaas geen taggers. Jean-Marc: "Het echte graffiti­seizoen begint pas in mei. De hele zomer pakken we bijna elk weekend taggers op." We gaan in op zijn uitnodiging om dan nog eens mee te gaan en zoeken net zoals de rest ons bed op. Om eens goed uit te slapen? "Nee hoor, om acht uur begint een nieuwe werkdag," zegt Jean-Marc. En ook voor Emilie zit er niet veel slaap in: "Als ik thuis ben, wordt mijn zoontje van één bijna wakker."