Overlast aan Liedtsplein loopt spuigaten uit

Voor de bewoners van de Vandeweyerstraat is de maat vol. Hasjverkopers, Oost-Europeanen-met-blikje-in-de-hand, sluikstorters en snelheidsduivels: het leven in de straat is geen pretje.

Het buurtcomité heeft ons uitgenodigd op het jaarlijkse straatfeest. "Om te tonen dat de buurt ook mooie kanten heeft," zegt Ilse Simoens, die hier nu drie jaar met haar gezin woont. Maar de aanblik van het zonovergoten Liedtsplein, waar de Vandeweyerstraat op uitkomt, voorspelt niet veel goeds. Het is zondagvoormiddag en de perkjes rond de bomen liggen bezaaid met blikjes bier. Honderden moeten het er zijn. Halve liters van Belgische en Duitse makelij. Eromheen gedrapeerd: laveloze mannen die hun roes uitslapen.

Overlast in veelvoud
De buurtbewoners hebben in de aanloop naar hun straatfeest een brief naar de gemeente gestuurd, en die ook voorgelezen in de gemeenteraad. De brief heeft het over de klassieke overlast van de grote stad die vele Brusselse buurten kenmerkt, maar wat ze in Vandeweyerstraat meemaken, is dit alles in veelvoud.

"De problemen situeren zich vooral aan de kant van het Liedtsplein," zegt een andere straatbewoonster. "Aan de ene kant staat een groepje allochtone jongeren te dealen. Aan de andere kant zitten de Oost-Europeanen met een blik bier in de hand. Ze gebruiken deze hoek ook intensief als urinoir. We moeten er telkens langs. Naar de tramhalte of om inkopen te doen. Het geeft de bewoners niet onmiddellijk een onveilig gevoel, maar het is verre van aangenaam en het maakt het voor kinderen onmogelijk om alleen naar de bakker op het Liedtsplein te gaan."

De bewoners hebben al een aantal keer de problemen aan de politie gesignaleerd. Die antwoordt dat ze het groepje jongeren in de gaten houdt. Met een camera. Maar optreden? Ho maar.

En dat is nog maar het begin. Drugsklanten scheuren, zodra ze hun marchandise op zak hebben, de steile Vandeweyerstraat in, weg van het Liedtsplein. Ze remmen aan de verkeersdrempel, om daarna weer het gaspedaal in te duwen.

Van sluikstorten kennen ze in de Vandeweyerstraat ook wat. De gemeente geeft het grif toe. De Vandeweyerstraat is trieste recordhoudster 'vuilste straat'. De schoonmaakploegen zijn dit jaar alleen al 199 keer moeten uitrukken om een sluikstort op te ruimen. Van televisies tot wasmachines. "Er stond eens een piano," zegt Simoens, "zo maar op straat. Daar werd dan 's nachts op getokkeld."

Dweilen met de kraan open
De gemeente doet haar best. Werd er vroeger acht keer per maand geborsteld, dan is dat nu twintig keer per maand. Er zijn dit jaar al 66 mensen geverbaliseerd. "Als we zouden willen," zegt schepen van Openbare Netheid Michel De Herde (MR), "dan zouden we elke dag een lik-op-stukbeleid kunnen voeren. Helaas verkeren nog andere straten in dezelfde situatie."

De Herde ziet op de lange termijn alleen heil in educatie. De mensen heropvoeden. Ze leren dat er zoiets als containerparken bestaat. Dat men geen vuil op straat gooit. Zo lang is het dweilen met de kraan open.

Een en ander heeft misschien ook te maken met de nabijgelegen Brabantstraat, de derde drukste winkelader van Brussel waar in het weekend duizenden dagjestoeristen op afkomen. Die zoeken parkeerplaats in de straat. Wandelen erdoor en hebben niet altijd het beste voor met de straat.

Dat het Liedtsplein er vuil bij ligt, daar kan de gemeente dan weer niets aan doen. Het is de taak van het Brussels Gewest om dit regionale plein, dat bovendien gevaarlijk slecht is aangelegd, op te ruimen. Dat gebeurt niet systematisch. Daar zijn we zelf getuige van. De gemeente staat machteloos.

En de hangjongeren en de dronken Oost-Europeanen dan? Daar moet met straathoekwerk toch iets aan kunnen gebeuren, hopen de buurtbewoners. Maar zo eenvoudig ligt het niet, omdat het om twee verschillende doelgroepen gaat.

Bovendien zegt schepen van Maatschappelijke Integratie Tamimount Essaïdi (Ecolo) dat straathoekwerk alleen wordt georganiseerd op vraag van de doelgroep. En daar lijken die hangjongeren niet meteen in geïnteresseerd. Laat staan de Oost-Europeanen. "Tegelijk is het toch triestig," zegt Simoens, "dat die mensen hier zo hun dag moeten doormaken."

Ironie
De buurtbewoners zijn dan wel boos, ze nemen hun ergernissen licht ironisch op. Dat mag blijken uit de mooie buurtfilm Extérieur rue, die zopas is uitgekomen met in de hoofdrol de Vandeweyerstraat en al haar kleine en grote problemen. Een invalide vrouw overschildert zelf haar gehandicaptenparkeerplaats in fluoblauw omdat de gemeente daar niet veel zin in lijkt te hebben. Een man stelt voor om in het midden van de straat een stoomtreintje te laten rijden. Een kunstenaar plakt de sigarettenpeuken waarmee de straat bezaaid ligt, op canvas.

De bewoners van de Vandeweyerstraat houden van hun straat, met Théâtre Océan Nord en de mooie negentiende-eeuwse huizen die de steile straat een mooi ritme geven. Precies daarom vragen ze een beetje meer aandacht van het bestuur. Misschien zorgt de interpellatie in de gemeenteraad voor een kentering. En het mag snel gaan. Want een geëngageerd koppel dat er al twintig jaar woont, heeft beslist de straat te verlaten. En wie weet, volgen er nog.