Papenvest is speeltuin voor vandalen

Een onleefbare en onhoudbare situatie. Zo klinkt het unisono bij de bewoners van blok 4 in de woontorens aan de Papenvest. Zodra de duisternis valt, wordt hun gebouw overgenomen door bendes jongeren die amok maken en vernielingen aanrichten.

De vijf sociale woontorens op de Papenvest lijken een relikwie uit het voormalige Oostblok. Grijs, grauw en dringend aan renovatie toe. Afgeleefde gebouwen zijn een geliefkoosd terrein voor hangjongeren. Vooral blok 4 valt in de smaak. "Elke nacht is het hier cinéma , van tien uur 's avonds tot zes uur 's ochtends," zegt een van de bewoners. "Ze houden iedereen wakker, de mensen worden er ziek van."

De schrik zit er goed in. Niemand wil met zijn naam in de krant. Ze hebben slechte herinneringen aan wat er gebeurde nadat onze collega's van tvbrussel in 2007 een reportage kwamen draaien over de wantoestanden in de sociale woningen op de Papenvest. Bewoners die hun zeg hadden gedaan, werden geïntimideerd, de inboedel van een dienstencentrum dat meewerkte aan de reportage, werd kort en klein geslagen. "Als ze mijn naam te weten komen, vermoorden ze mij," zegt een gepensioneerde dame die al 43 jaar in blok 4 woont. Haar handen trillen terwijl ze haar verhaal doet.

De mensen met wie we praten, vertellen grotendeels hetzelfde verhaal. Als de nacht valt, wordt blok 4 het speelterrein van groepjes jongeren. Het grootste deel arriveert rond tien uur 's avonds en vertrekt pas bij het ochtendgloren. Vandalisme en drugsgebruik zijn schering en inslag, in de traphal van blok 4 hangt een zware marihuanageur. Overal in het gebouw staan graffiti op de muren. De brievenbussen zijn vernield en vertonen sporen van brandstichting. De hal wordt gebruikt als openbaar toilet. "Vorig weekend hebben ze zich geamuseerd met een brandblusser leeg te spuiten in de gang. Ze maken ook altijd lawaai en komen op de deuren van de flats kloppen. 's Nachts doe ik nauwelijks een oog dicht, en ik had al geen goede gezondheid."

Met de sirene
De situatie op de Papenvest sleept al jaren aan, en nog altijd is er weinig beterschap in zicht. Begin dit jaar verbeterde de situatie door doelgerichte politiecontroles, maar ondertussen gaat de toestand weer steil bergaf. De huisvestingsmaatschappij Brusselse Haard, die de gebouwen beheert, herstelt de schade die 's nachts wordt aangericht, maar dat is vechten tegen de bierkaai. Gerepareerde brievenbussen zijn enkele dagen later opnieuw vernield.

Wanneer de politie ter plaatse komt, is het voor de jongeren makkelijk om de benen te nemen. Ze vluchten via de traphallen van het gebouw. "Wat wil je?" zegt onze getuige. "De politie arriveert met loeiende sirene. Zodra de jongeren dat horen, lopen ze weg. Er zijn hier genoeg vluchtwegen. Ze vluchten ook naar binnen in het gebouw, ze hebben hier vrienden wonen die de deur voor hen openen. Sommige van die jongeren komen zelf uit de blokken hier. Ze bellen hun copains uit Vorst, Ukkel en Anderlecht. Ze hebben zelfs mensen op de uitkijk staan. Als de politie komt, bellen ze elkaar op de gsm."

Bij de Brusselse politie zijn ze op de hoogte van de problemen in de woontorens. "We hebben al verschillende vergaderingen gehad met de huurdersvereniging, en we hebben een actieplan opgesteld," zegt Christian De Coninck, woordvoerder van de politiezone Brussel Hoofdstad-Elsene. "In de eerste drie maanden van 2009 hebben we vijftig mensen gecontroleerd en verschillende processen-verbaal opgesteld. Er zijn ook zeven mensen opgepakt voor vereniging van misdadigers . Zij zijn ter beschikking gesteld van de procureur des Konings. De politie kan ook binnen in de blokken, ze hebben badges."

Maar volgens de bewoners laat de politie zich binnen in de blokken niet zien. Begin dit jaar merkten ze inderdaad een verbetering op, maar ze zeggen dat de controle ondertussen alweer verwaterd is. "Wat we nodig hebben, is een soort nachtwaker, iemand die hier permanent aanwezig is," zegt een van onze getuigen.

De eigenaar, de Brusselse Haard, ziet ook niet direct een oplossing. Op een vergadering met de bewoners zei directeur Michel Guillaume dat er samen met de vzw Bravvo wordt bekeken hoe men straathoekwerkers in de buurt kan inzetten. Daarnaast wordt ook de installatie van camera's overwogen, maar daarvoor is het nog zoeken naar een goed systeem: de plafonds aan de Papenvest zijn laag en dus zijn gewone camera's makkelijk te vernielen. Voorts zal ook de toegang tot de daken afgesloten worden.

Een snelle oplossing lijkt voorlopig ver weg. Die is nochtans nodig is voor de bewoners. "Sommige mensen zijn al ziek, de anderen zitten op hun tandvlees."