Petitions Patrimoine protesteert tegen inperking macht Monumenten en Landschappen

De Brusselse regering schaft het eensluidend advies van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen af. Erfgoedvereniging Pétitions-Patrimoine is daar niet over te spreken. “Erfgoed wordt een zaak van promotoren.”

D e Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen (KCML) heeft vandaag in Brussel stevig wat in de melk te brokkelen. Grote aanpassingen aan beschermde monumenten zijn onderhevig aan een zogenaamd ‘eensluidend advies’. De KCML, een vergadering van experts, beslist eenzijdig wat kan en wat niet kan.

Brussel heeft die waarborg enkele jaren na haar ontstaan ingebouwd, in 1993. Daar waren twee goede redenen voor: er was nog geen uitgebouwde erfgoedadministratie. En Brussel leefde onder het trauma van de bruxellisation, met de afbraak van La Maison du Peuple als symbool.

Meer dan twintig jaar later wil de Brusselse politiek die ingebouwde rem loslaten. Het eensluidend advies wordt afgeschaft. De KCML zal alleen nog niet-bindende adviezen afleveren. Deze wending verrast niet. De Brusselse politiek voelt zich al lang beperkt in haar bewegingsruimte door de almacht van de KCML. Nu stelt ze daar paal en perk aan.

Evenwichtsoefening
Anne Mie Draye, professor Erfgoedrecht aan de Universiteit Hasselt en voormalig voorzitter van de Vlaamse Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen, ziet niet meteen een probleem in het afschaffen van het eensluidend advies. Vlaanderen heeft dat overigens nooit gekend. De Vlaamse administratie heeft daar het laatste woord. “Een niet-bindend advies is òòk een advies,” zegt Draye. “De overheid die de vergunning aflevert kan dat niet zomaar naast zich neerleggen. En volgt ze het advies niet, dan moet ze dat motiveren.”

Ze erkent wel dat alles ervan afhangt hoe onafhankelijk de administratie zich opstelt ten aanzien van het politieke niveau en in welke mate die administratie erfgoedkundige argumenten afweegt tegenover economische opportuniteiten. “Dat is altijd een zoeken naar een evenwicht,” zegt Draye.

Aardverschuiving
Wie niet over de beslissing te spreken is, is erfgoedvereniging Pétitions Patrimoine. Die zag eerder al de erfgoedpetitie verdwijnen waarmee burgers een onderzoek naar bescherming konden afdwingen.

Nu wordt de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen gekortwiekt. Volgens Antoine Boucher is dat “een aardverschuiving in het Brussels erfgoedbeleid.”

“De almacht van de KCML voor het beschermd erfgoed is de essentie van de beschermingsprocedure, precies omdat de KCML onafhankelijk kan opereren. Zonder het eensluidend advies heeft de bescherming eigenlijk geen zin.”

Boucher geeft toe dat het advies van de KCML nog zijn waarde kan hebben, maar uiteindelijk beslist de politiek “en die laat zich veel meer leiden door economische opportuniteiten, door de vastgoedmarkt zeg maar. Dat is altijd zo geweest in Brussel.”

Zo vreemd is dat niet, zegt Boucher. Het Brussels Gewest hangt voor een groot deel af van de inkomsten uit vastgoed. “Het heeft er dus alle belang bij om mee te stappen in die economische logica.”