Pinar Türker, Turkse zangeres

"Het leven wordt steeds moeilijker, steeds duurder. Geld is een god, overal. Gelukkig is er nog de kunst. Zo mooi, zo verrijkend. Zolang ik mijn muziek heb - bij voorkeur jazz of klassiek - en gezond blijf, kan ik alles aan. Mijn levensmotto is: 'Er zijn geen problemen, alleen oplossingen.' Er is ook zoveel te beleven, aan 24 uur in een dag heb ik niet genoeg." Acht jaar geleden streek Pinar Türker in Brussel neer.

D e onverbeterlijke positivo Pinar Türker wacht me op in L'Impasse Temps, een hoekcafeetje in Sint-Joost-ten-Node, vlak bij haar huis. De wapens - koffie en sigaretten - bij de hand. "Ik kom hier bijna elke dag mijn koffietje drinken," zegt Türker. In het Nederlands, daar staat ze op. Nederlands, haar derde taal, na Turks en Engels, en vóór Frans.

In Brussel is ze beland na een bewogen omweg in Eindhoven. "Het was 1989, ik stond op een podium in de Turkse badplaats Kemer. In het publiek zat een Nederlandse toerist. Ik was jong en mooi, hij was jong en mooi. Vuurwerk! En voor ik goed wist wat me overkwam, was ik getrouwd en woonde ik in Eindhoven."

"Ik was daar graag. De open Nederlandse mentaliteit ging me goed af, ik kon samen met enkele Jiddische artiesten mijn ding doen in de groep Simits. Tijdens de zomermaanden trad ik op in Turkije. Met mijn band Jazzbox, muzikanten afgestudeerd aan het Jazz College van Moskou. Een heel mooie tijd was het, maar zodra de eerste grote verliefdheid voorbij was, begon mijn huwelijksleven de eerste barsten te vertonen. Mijn man en ik waren dan ook elkaars tegenpolen, compleet. Hij: een advocaat, carré. Ik: een artieste met gipsy-mentaliteit. Het ging van kwaad naar erger, en uiteindelijk werd een scheiding onvermijdelijk."

"Toch hou ik nog van mijn ex. Het allerbeste hoop ik voor hem in zijn verdere leven. Ondertussen ben ik al jaren alleen. Een luxe, verslavend. Toch zou ik nu graag weer iemand naast mij hebben. Om het bed te verwarmen, goeiemorgen te zeggen, samen koffie te drinken. Dat is nieuw voor mij, ik worstel ermee. Maar ik vind het ook iets moois hebben: het is melancholisch, het geeft mij inspiratie."

"Na mijn scheiding ben ik naar Brussel verhuisd. Mijn favoriete stad, al had ik er nog nooit gewoond. De eerste keer dat ik hier kwam, was het liefde op het eerste gezicht. Een déjà-vu, ook. Vrouwen met tijdloze klasse, in mooie kleren, geaccentueerd door juwelen. Prachtige gebouwen, de opera, een rijke geschiedenis doorspekt met namen als Karl Marx en Jacques Brel. Ook in Parijs en Londen had ik dat gevoel. Brussel is voor mij als een heel oude, chique dame. Vooral in de winter dan; in de zomer heeft deze chique oude dame een bikini aan en dat vind ik minder gepast."

Battle­star Galactica
"Ik heb een sterke background. Conservatorium, vijf jaar gespeeld in de staatsopera van Ankara, als begeleidingspianiste. Maar evenzo heb ik een hit gescoord in Marokko: een duet met Jalal, een plaatselijke zanger."

"Ik hou vooral van jazz en klassieke muziek - vooral de Russische romantici als Tsjaikovski en Rachmaninov -, maar er moet ook brood op de plank komen. Daarom treed ik bijna elk weekeinde op in restaurant Bergama, hier niet ver vandaan, waar ik populaire Turkse nummers breng. Die optredens geven me financieel de ruimte om ook met mijn favoriete genres bezig te zijn. Zo heb ik onlangs nog opgetreden in de Saz'n'Jazz in de Koningsstraat, met een groep waarin ik piano speel. Gratis en voor niks, om mijn goede vriend Ali Bagseven, die de jazzclub nog niet zo lang geleden heeft geopend, een plezier te doen. Kleine initiatieven als de Saz'n'Jazz, zijn heel belangrijk voor een stad als Brussel. Samen met Frederik Ponette, een Vlaamse computerprogrammeur en componist die aan de kost komt als detective, maak ik ook house. Geen rechttoe rechtaan boenke-boenke, wel progressive house, kwaliteit. Schrijven doe ik ook, een columnpje in een Turks maandblaadje, YeniHaber, dat hier wordt uitgegeven. Schrijven doe ik heel graag, ik schrijf zelfs voor mezelf. Fictie. En ik ben verzot op sciencefiction. Van Orwell tot Battle­star Galactica."

"Koken is nog zo'n hobby. Soms meticuleus met het kookboek erbij, soms geïmproviseerd, het hangt af van mijn stemming. Mijn specialiteit? Mercimek köftesi: vegetarische balletjes met linzen. Ik hou ook enorm van de Indonesische keuken. In Nederland zat ik daarvoor gebeiteld. In Brussel is er bij mijn weten geen enkel Indisch restaurant, hoewel je dikwijls hoort dat heel de wereldkeuken hier zit."

"In luxe leef ik allerminst. Maar je zult me niet horen klagen. Artiesten zijn anders dan andere mensen. Zelfs als je niets hebt, is er nog je creativiteit, de dingen die je in je hoofd hebt. Een echte artiest heeft geen geld nodig om een interessant leven te leiden. Ik zeg altijd: 'Er zijn geen problemen, alleen oplossingen.' Ik probeer ook altijd humor te zien in dingen en heb de grote luxe dat ik kan doen wat ik wil. Het maakt van mij een blij en gelukkig mens."

"Ik ben ook een nachtmens. Ik hou van het mysterie van de nacht, de energie, de romantiek. Slapen is voor mij een beetje als sterven. Ik wil alles meemaken, alles beleven. Als een kind."

"Zo onthecht ben ik niet altijd geweest. Zo heb ik lang een fascinatie gekoesterd voor diamanten. Uren kon ik voor de etalages van juweliers staan. Tot het pijn deed aan mijn ogen. Nu heb ik dat niet meer. Diamanten zijn tenslotte niets anders dan samengeplette steenkool en heel veel mensen moeten lijden om de geprivilegieerden die glitter te kunnen geven."

Aan Brussel is Pinar Türker verslingerd. "De tram, de metro. Een spel van talen en huidskleuren. Ik ben nog nooit in New York geweest, maar ik heb wel het gevoel dat Brussel een Big Apple in het klein is. Dat ik er nog niet geweest ben, heeft met allerlei dingen te maken, onder meer met het feit dat ik allerminst een Bush-fan ben. Met Obama in het Witte Huis wil ik weleens een week naar New York. Ten minste, als ik het geld bijeen krijg."

"Mijn vriendenkring is heel internationaal. Ik heb Japanse vrienden, Turkse, Belgische, Russische, Italiaanse... En dat zit hier allemaal bijeen. Op een zakdoek. Hoe kan ik me dan opsluiten binnen mijn eigen gemeenschap? Ik heb er echt wel een probleem mee dat de Turkse mensen in Brussel zo op zichzelf zijn. Tijdens een programma op een Turkse piratenzender heb ik de luisteraars ooit vragen gesteld over België, simpele vragen. Ze waren als van de hand Gods geslagen. Ik heb ze toen de huid vol gescholden."