‘Plannen voor samensmelting Brusselse gemeenten zijn uitzonderlijk’

Voor fusiespecialist Koenraad De Ceuninck (UGent) komen de plannen van Oudergems burgemeester Christophe Magdalijns (Défi) om samen te smelten met buurgemeente Watermaal-Bosvoorde als een verrassing. “Meestal fusioneren gemeenten omdat ze door een gebrek aan inwoners niet langer werkbaar zijn, maar dat is hier niet het geval.”

De burgemeester van Oudergem Christophe Magdalijns bombardeerde een fusie met buurgemeente Watermaal-Bosvoorde deze morgen tot een van de thema’s voor de verkiezingen van volgend jaar. Zijn collega-burgemeester Olivier Deleuze (Ecolo) schoot het idee onmiddellijk af, maar wat zijn de beweegredenen achter een samensmelting? Fusiespecialist Koenraad De Ceuninck (UGent) zet ze even op een rij.

Subsidies en schaalvoordelen
In Vlaanderen krijgen kleine gemeenten subsidies als ze vrijwillig overwegen om te fusioneren met een buurgemeente. “Gemeenten onder de 10.000 inwoners zijn in de praktijk vaak niet langer werkbaar”, zo zegt De Ceuninck.

“Daarom kiezen ze nu vaker voor een samensmelting. Dat stelt hen in staat de dienstverlening voor de burger te optimaliseren en ook op fiscaal vlak de werkingskosten te drukken. Je ziet dat de fusies in Vlaanderen nu ook in een stroomversnelling komen met bijvoorbeeld de fusiegemeente Oudsbergen in Limburg.”

Instrument in politiek machtsspel
Brussel en Wallonië keren deze subsidies niet uit. Bovendien zijn Watermaal-Bosvoorde en Oudergem geen kleine gemeenten. Zij tellen respectievelijk 24.871 en 33.313 inwoners. “Dat maakt dit initiatief alleen maar uitzonderlijker, al is het niet de eerste keer dat er fusieplannen op tafel liggen”, zo stelt De Ceuninck vast.

“In 1976 was er al eens grootschalige fusieoperatie in ons land, al zijn de Brusselse gemeenten toen buiten schot gebleven. De taalgevoeligheid speelde daarbij een grote rol en daardoor zijn samensmeltingen altijd dode letter gebleven in onze hoofdstad.”

Naast economische motieven, kan een fusie ook een ideaal instrument zijn binnen een politiek machtsspel. “Lokale politici kunnen een fusie aangrijpen om hun macht uit te breiden of terug te winnen. Het is dus zeker niet vreemd dat partijen er in sommige gevallen voor pleiten om samen een grote entiteit te vormen.”