Portret: Bernadette Marescaux, de dame achter dagverblijf Oase

Het eerste Brusselse dagcentrum voor ongeneeslijk en terminaal zieke mensen opent de deuren. Oase wil 'gasten' in warmte ontvangen en hun mantelzorgers ontlasten.

Het zijn gasten , geen terminaal of ongeneeslijk zieken, de mensen die vanaf vandaag, 18 januari, bij Bernadette Marescaux in het kersverse dagcentrum Oase kunnen langskomen. Voor een buitenstaander is het misschien een detail, maar met 45 jaar ervaring in de zorgsector kent Marescaux dergelijke fijngevoeligheden als geen ander.

Na 25 jaar dienst als verpleegkundige in een ziekenhuis groeide ze door tot directrice nursing, zeg maar leidinggevende van het verpleegkundig team, in het Koning Boudewijntehuis. Toen ze vorig jaar met pensioen ging, wou ze haar passie verderzetten: met kwetsbare mensen 'op weg gaan', zoals ze de begeleiding van ernstig zieke mensen richting levenseinde zelf beschrijft. Al gauw ontstond de vzw Oase, het dagverblijf in de kalme Geluksdreef.

Ter verduidelijking: terminaal ziek betekent dat iemand nog maar enkele maanden te gaan heeft, ongeneeslijk ziek kan over een (veel) langere periode gaan. In het omgebouwde huis van Marescaux en haar man zijn beide groepen welkom. Heel concreet gaat het om mensen die (meestal) thuis verzorgd worden, en een dag doorbrengen in het gezelschap van anderen. Sommigen worden zo uit hun isolement gehaald; ondertussen kunnen hun mantelzorgers - de familieleden en andere niet-professionals die hen verzorgen - een dagje op adem komen. De gasten genieten van een bad met hydromassage, ze luisteren naar rustige muziek, halen een frisse neus in de boomrijke tuin of praten wat met een van de negen anderen.

Vijftien 'gewone' vrijwilligers en tien professionele (verpleegkundigen, kinesitherapeuten en een psychologe) zorgen ervoor dat alles in goede banen blijft lopen. Professionele zorgverleners van buiten het dagcentrum, die in principe bij hun patiënten thuis langsgaan, kunnen de patiënt komen verzorgen in het dagcentrum. Zo hoeft die niet de hele dag thuis te zitten wachten.

'Gewone' vrijwilligers zijn in dit geval mensen die iets willen delen met de gasten: een schilderij maken, een verhaal vertellen. Niet zelden hebben ze zelf een ziek familielid gehad. Deze vrijwilligers krijgen een gepaste opleiding en worden ondersteund door de professionelen. Elke ochtend en avond is er daarom ook een briefing. Zo kan gevoelige informatie - een gast heeft te veel pijn; hij of zij denkt na over euthanasie, maar heeft het nog niet besproken met familie of dokter; er is misbruik - in vertrouwen en met respect voor de privacywetgeving aan de arts doorgegeven worden. Voor elke patiënt wordt ook een aparte fiche opgesteld.

Wellness
Het kleinschalige en huiselijke initiatief van Marescaux is opmerkelijk. In Wemmel is er wel het dagcentrum Topaz, en in Evere is het Huis van Respijtzorg in aanbouw, maar in Brussel is dit soort zorgcentrum wel het eerste. Vanwaar dit vernieuwende idee? "Er zitten zoveel mensen thuis en ik dacht: 'Een dagcentrum, dat moet mogelijk zijn,'" vertelt de 66-jarige Marescaux. "Ik sta mensen graag bij. Dat kreeg ik van thuis mee. Zelf heb ik als vrijwilligster nog aan palliatieve zorg gedaan. Dat viel me niet zwaar. Mensen motiveren is heel belangrijk, waarvoor je enorm veel terugkrijgt. Binnen het opvangcentrum willen we vooral kwaliteit geven aan de laatste dagen die mensen nog resten."

Haar enthousiasme werkt aanstekelijk. Het OCMW van Sint-Pieters-Woluwe stelde het huis ter beschikking, de gemeente deed een deel van de verbouwingen, zoals de keuken installeren en schilderen. Meubilair en accommodatie schafte de vzw Oase zelf aan. Dat kan omdat een sympathiserende vzw, die liever niet in de krant vermeld wordt, financieel een duwtje in de rug geeft. Daarnaast zijn er andere losse steungevers en ook aan de Koning Boudewijnstichting werd een toelage gevraagd. Door die ruggensteun kon Oase naast een rustruimte en vernieuwde keuken ook een aangepaste houten wellnessruimte installeren, met een moderne installatie om makkelijker in bad te kunnen. Een ander positief effect van al die donaties: gasten betalen maar tien euro per dag, eten inbegrepen. Voorlopig enkel van maandag tot en met donderdag, van 10 tot 16.30 uur. De andere dagen zal Oase het huis waarschijnlijk openstellen voor andere zorgorganisaties.

:: Bernadette Marescaux, dagcentrum Oase, 0496-25.29.80 of vanmares@skynet.be