Portret: Frederik Ponette, privédetective

"Ik ben een mens die actie nodig heeft, avontuur. In mijn werk staat dat pitje de jongste jaren een beetje lager; Brussel daarentegen blijft me op mijn wenken bedienen." Frederik Ponette werkte meer dan tien jaar lang als privédetective, nu werkt hij op de dienst Risk Management-Interne Fraude bij Carrefour. In zijn vrije tijd componeert hij progressive house.

F rederik Ponette woont in Schaarbeek, aan de Koningsstraat, net op de grens met Sint-Joost. Het mag dan ook niet verwonderen dat hij me afspraak geeft in de Ultieme Hallucinatie. Waar hij mij, bij het genot van een stevig glas Belgisch gerstenat, door zijn levensverhaal loodst en in een moeite door zijn liefde voor Brussel betuigt.

"Mijn ouders zijn gescheiden toen ik vijf was. Niet veel later is mijn moeder hertrouwd met haar nieuwe vriend, een landbouwingenieur, en zijn we verhuisd naar Kinshasa. We zijn er gebleven van 1980 tot 1986. Een wonderlijke tijd voor mijn broer en mij. Na de middag nooit school vanwege de hitte, tijd zat om ons uit te leven. Als westerling waren we ook bevoorrecht: een zwembad, inlands personeel voor van alles en nog wat. Terugkeren naar België was dan ook een koude douche. Gedaan met de zon, de vrijheid en blijheid. In de plaats kregen we amper zon, regen, mensen die in mijn ogen al even grijs waren als het weer. In één woord: vreselijk."

Ook op school ging het Ponette niet voor de wind. "Ik zat op het Sint-Lodewijkscollege in Brugge. Voor mij was het een beetje als metro, boulot, dodo. Toen ik het vijfde middelbaar moest overdoen, besloot ik het roer om te gooien en koos ik voor het sportinstituut V.I.L.O. Ter Borcht in Meulebeke. De strengste school van het land. Zo uniek, dat Koppen en Man bijt hond er al aandacht aan hebben besteed."

"Ter Borcht is zo'n beetje een heropvoedingsoord met een systeem van self-governement. Net als in de Cadettenschool staan de leerlingen er door onderlinge controle grotendeels in voor de goede gang van zaken en het onderhoud van de infrastructuur. 's Morgens netjes geschoren op het appel, groet aan de vlag; voor het slapengaan nog een keer appel, groet aan de vlag. Het zat daar - niet verwonderlijk - vol moeilijke karakters, rebellen. En ik zat bij de zware jongens, de richting Kwalificatie, die ondertussen is afgeschaft. De elite, maar tegelijkertijd ook de zwaarste gasten. Iedereen kreeg daar een beetje benauwd van. Het zijn misschien wel de twee beste jaren van mijn leven geweest tot dusver."

Proeven en leren
Na de sportschool koos Ponette voor de richting kinesitherapie, omdat zijn vader een bloeiende praktijk had. Maar zijn hart was er niet bij, en na een halfjaar gaf hij er de brui van. "Ik wilde een baan met variabele uren, actie, avontuur. En ook: ik kon de nostalgie naar Meulebeke niet loslaten. Daarop heb ik een tijdje rondgezwalpt, tot ik op een dag op de radio hoorde dat het beroep van privédetective bij koninklijk besluit erkend was."

"Ik ben, als jongste Belgische gemachtigde privédetective van het land, aan de slag gegaan bij een detectivekantoor in Brussel. Niet dat ik er echt happig op was: drempelvrees, bang om het mij zo vertrouwde Brugge te wisselen voor 'die onbekende, vuile poel van criminaliteit'. En toch - een groot deel van mijn vrienden zat hier op kot, in Sint-Joost, Schaarbeek. Die zeiden: 'Frederik, grijp die kans, je kunt bij ons op de bank slapen.'"

"De gasten die me hierheen hebben geloodst, zijn ondertussen teruggekeerd. De typisch Vlaamse reflex: huisje-tuintje vlak bij mama en papa. Dat is me - voorlopig - helemaal vreemd. Ga ik nu nog eens terug naar Brugge om dag te zeggen, dan voel ik me daar niet op mijn plaats; ik word er nerveus. Brugge is schitterend als je er woont, maar aan de mentaliteit kan ik niet meer wennen."

"Toch sluit ik niet uit dat die definitieve terugkeer er ooit komt, mocht ik de vrouw van mijn leven tegenkomen met wie ik kindjes wil grootbrengen. Daarvoor is Brugge superperfect. Maar nu roept mijn innerlijke ik nog altijd om actie, om avontuur. En dat werpt Brussel me in de schoot. Zomaar. Mooie vrouwen van over heel de wereld, diversiteit in van alles en nog wat. Echt wel een paradijs voor een jonge gast die ervoor wil gaan."

"Ook op muzikaal vlak - en muziek is echt wel mijn passie - is Brussel de idea­le plek. Plekken waar je kunt gaan luisteren wat er allemaal beweegt, zijn er te kust en te keur. En slecht loopt het allerminst: ik ga nu samenwerken met dj Nobody, een Brusselaar die speelt in tenten als Jeux d'Hiver in Ter Kameren en La Rocca."

Elke dag een ander
Nu heeft Ponette al een aantal jaar wat je een bureaujob zou kunnen noemen, maar elf jaar lang heeft hij actie en avontuur gevonden als privédetective. "In het beroep is het taboe om het te zeggen, maar 75 procent van het werk bestond uit het vaststellen van overspel. Het staat natuurlijk mooier om uit te pakken met industriële contraspionage, maar de realiteit was nu eenmaal wat ze was. Ik ben daar niet beschaamd over, integendeel. Op het juiste moment toeslaan, dé foto nemen na iemand een week achtervolgd te hebben: een enorme kick."

"Wat ik toen allemaal heb meegemaakt - je kunt er een boek mee vullen. En dat boek komt er, ooit. Onvergetelijk was bijvoorbeeld die gast met zijn bloeiende horecazaak, die om zo te zeggen elke dag een andere minnares had. Die kerel was glad als een aal, sneller dan Lucky Luke; hem schaduwen was een regelrechte chase. Zes maanden lang heb ik hem gevolgd: telkens als ik hem betrapt had, was de vogel alweer gevlogen als de deurwaarder ter plaatse kwam. Een spelletje zonder eind, tot de man van een zijn vriendinnen hem in coma heeft geslagen. En uit die coma is hij nooit meer ontwaakt..."

"Opwindend allemaal, maar niet zonder prijs. Telkens geconfronteerd worden met de menselijke natuur: daarvan krijg je eelt op de ziel. Als ik zeg dat drie procent van de gehuwde mannen - of vrouwen - echt trouw is, dan zit ik er niet ver af, denk ik. Daarom zal ik ook niet zo snel in een vaste relatie stappen."

Al met al is hij blij dat hij er op tijd is uitgestapt. "Niet alleen is de 'markt' van overspel ingestort door de gewijzigde wetgeving, waardoor de mensen niet meer zo snel bereid zijn tot duizend euro per dag uit te geven om hun gelijk te halen. Door de verstrengde verkeerscontroles met onbemande camera's werd het ook steeds linker om iemand te achtervolgen. En dan is er nog het feit dat je reflexen minder worden als je een dagje ouder wordt, en die reflexen heb je zeker nodig als je een target moet volgen. Zeker in volle spits op een vrijdagavond in Brussel. Keer op keer bij nacht en ontij mensen observeren kruipt niet in je koude kleren. Dus heb ik besloten de Titanic te verlaten voor hij zonk."