Proefproject voor anderstalige studenten: Nederlands leren zonder handboek

In het centrum voor volwassenenonderwijs (CVO) Lethas hebben tien studenten met gevorderde kennis van het Nederlands hun handboek met fictieve dialogen ingeruild voor échte telefoongesprekken en échte uitstappen. "Het vormt een overgang van les naar leven."

E en anderstalige student vraagt in het Nederlands de weg naar het Huis van de Toekomst in Vilvoorde. De buschauffeur van De Lijn antwoordt op vriendelijke toon in het Engels. De student stelt een bijvraag in het Nederlands, waarop de chauffeur zich herpakt en ook Nederlands gaat praten. Op de achtergrond luistert leerkracht An Lanssens (42) aandachtig mee.

Om dit soort praktijkoefeningen is het Lanssens, initiatiefneemster van het taalproject 3.1 Extramuros, te doen. Met Extramuros, letterlijk 'buiten de muren', laat Lanssens haar studenten bijna uitsluitend Nederlands leren in levensechte situaties. "Deze methode vormt een overgang van les naar leven."

Lanssens, die in het centrum voor volwassenenonderwijs Lethas al vijf jaar op verschillende niveaus Nederlands onderwijst, voert dit schooljaar een experiment uit bij anderstaligen met een gevorderde kennis. Gewoontegetrouw krijgen de studenten tijdens de module 'spreken en luisteren' drie maanden lang twaalf uur les per week.

Traditioneel gebeurt dat met een handboek, met dialogen tussen studenten in de klas en met een occasionele uitstap. Gesteund door de directie breekt Lanssens nu met die vaste structuur. Het geld dat voor een handboek bestemd is, gaat nu naar daguitstappen.

Concreet zijn de studenten twee lesmomenten per week op stap. De andere twee lesblokken bereiden de studenten de uitstappen voor. Ze zoeken op het internet naar informatie, regelen het bezoek aan een museum of bedrijf zelf telefonisch of doen een nabespreking. Ook stippelden drie studenten al eens een art-nouveauwandeling uit in de les. Daarna gidsten ze hun klasgenoten door de stad, in het Nederlands.

De studenten, van wie de meesten werkzoekend zijn, reageren positief op deze aanpak. Anissa, een 30-jarige met Marokkaanse roots, vindt het een goede methode. "Buiten de school kan ik anders geen Nederlands spreken." David, een 29-jarige van Spaanse herkomst, noemt zichzelf een fan. "Een simulatie in de klas is niet hetzelfde. Nederlands oefenen buiten de schoolmuren motiveert me." En Haxhere, een 27-jarige van Kosovaarse origine, komt door de uitstappen 'meer in contact met Nederlandstalige mensen'.

Maar steken de studenten ook echt kennis op? Leerkracht Lanssens: "Ja, want tijdens authentieke situaties onthouden studenten beter. Alle eindtermen komen aan bod en ze leren woordenschat bij, zij het op een onvoorspelbare manier."

Wat kan beter? "Tijdens uitstappen dagen studenten vaak niet op. Toch is in dit project de uitval laag. Dat komt wellicht omdat ze veel bezoeken zelf kiezen en er veel tijd in steken. En ten slotte zorgt zo'n uitstap voor een goede groepsdynamiek."