Rellen laten littekens in Anderlecht

De rellen van de afgelopen weken hebben wonden geslagen. De vraag of de incidenten in een bredere maatschappelijke context gezien moeten worden, dan wel of 'de problemen' in de gemeente te eenzijdig worden afgebeeld, dringt zich op. We gingen ons licht opsteken, onder meer bij schooldirectrice Viviane Smekens van het Atheneum van Anderlecht en de gemeenteraadsleden Walter Vandenbossche (CD&V) en Elke Roex (SP.A).

'De rust in Anderlecht is, voor zover ik het aanvoel, teruggekeerd," zegt Viviane Smekens, de directrice van het Koninklijk Atheneum in Anderlecht. "Maar natuurlijk leeft het onderwerp nog sterk in onze school. Het wás ook imposant, vorige week vrijdag. Voor een school is dit weliswaar erg om mee te maken, want de ouders trekken zich dit enorm aan. Maar een maatschappelijke bom, die elk moment kan ontploffen? Dat is sterk overdreven. Op onze school heerst die ondertoon niet, en ik denk ook niet dat dat het geval is met andere jongeren in Anderlecht. Wel voelen deze jongeren zich vaak achtergesteld, wat mee de oorzaak van zulk gedrag kan zijn. Er wordt ook weinig naar ze geluisterd. Je moet streng zijn, maar jongeren altijd het gevoel geven dat er naar hen geluisterd wordt."

Smekens wordt in haar verklaring gesteund door C.G., een leerkracht van allochtone afkomst in het atheneum. "Problemen in Anderlecht worden altijd overdreven. Wat opvalt in dit conflict, is een flagrant gebrek aan communicatie. Communicatie tussen verschillende groepen. Men begrijpt elkaar niet."

Gewapend beleid
Het Anderlechtse gemeenteraadslid Walter Vandenbossche toont zich bezorgd. Volgens hem zijn de problemen in de gemeente te wijten aan een incoherent beleid dat geen oplossingen biedt. "Nu heerst er in Anderlecht een gespannen rust, wat logisch is voor deze periode. Er wordt nultolerantie gehanteerd, maar dat is een korte­termijnoplossing. Deze samenleving is de hele tijd in overgang, waardoor de oorzaak van het probleem complex is. Voor het eerst weten we dat de grenzen van ons institutionele systeem bereikt zijn. Het huidige beleid kan deze problemen niet meer oplossen," vindt Vandenbossche.

"Een oplossing zou een zogenaamd 'gewapend beleid' kunnen zijn," vervolgt hij. "Dat is een coherent beleid waarbij de overheid een platform creëert om de gezinnen beter te kunnen bereiken. Want dat is nodig. Natuurlijk kaderen de problemen in Anderlecht in een breder maatschappelijk probleem, maar het versnipperde beleid in Brussel heeft ertoe geleid dat iedereen met verschillende soorten beleid bezig is. Waarom niet één krachtig beleid voor dit grootstedelijke probleem? Politici moeten hun verantwoordelijkheid nemen. Eenduidig en krachtig. Brussel kan een voorbeeld zijn om deze problemen op te lossen, maar dan moeten we vandaag handelen, en niet morgen."

"Wat ik wel weet, is dat Anderlecht nooit meer hetzelfde zal zijn. De wonden die geslagen zijn, zijn diep."

Straffeloosheid
"Wat de mensen bang maakt, is het sterke gevoel van straffeloosheid dat hier heerst," zegt gemeenteraadslid Elke Roex. "We kunnen alleen maar hopen op beterschap. Maar hoe je deze problemen concreet kunt aanpakken, weet ik niet. De realiteit is complex, en je kunt je op weinig objectiefs baseren om de situatie in Anderlecht te definiëren."

In het Brussels parlement zei Brussels minister-president Charles Picqué (PS) dat hij niet verrast was door de rellen in Anderlecht. "Er groeit steeds meer raciale spanning in onze maatschappij. We zijn zover gekomen dat de autoriteiten zelfs niet meer worden getolereerd. Dit heb ik nog nooit meegemaakt," klinkt het.

Voorlopig kunnen de inwoners van Anderlecht alleen afwachten welke kant het opgaat. Maar van wachten alleen genezen de wonden niet.