Samusocial waarschuwt: 'Deze winter 7000 opvangplaatsen nodig voor asielzoekers'

Volgens daklozenorganisatie Samusocial dreigen de komende maanden in totaal 7000 asielzoekers op straat te belanden. De Brusselse regering engageert zich ondertussen voor 1200 extra bedden.

“Ik zag nog nooit zoveel mensen in de wachtrij aan de Dienst Vreemdelingenzaken als vanochtend”, aldus Thomas Willekens van Vluchtelingenwerk Vlaanderen maandag. Hij volgt de situatie al wekenlang op de voet. "De sfeer was gespannen, omdat 130 alleenstaande mannen geen asiel konden aanvragen."

Die grote aantallen komen niet alleen door de officiële vakantiedagen van vorige week, Allerheiligen en Allerzielen, en doordat de aanmeldingsdienst in het weekend sluit. Ook de instroom blijft torenhoog.

In combinatie met een gebrek aan opvangplaatsen zorgt dat voor de nodige frustratie, aldus Willekens. Zeker nu de temperaturen dreigen te zakken. Normaal gezien moesten vorige week 500 opvangplaatsen operationeel worden gemaakt, maar de federale overheid botst daarbij op weerstand van lokale besturen zoals Jabbeke in West-Vlaanderen en Glaaien in Luik.

“Wij werken samen met de andere diensten om zo snel mogelijk oplossingen te vinden”, aldus een woordvoerder van minister van Defensie Ludovine Dedonder (PS).

Uitzichtloos

“Naar schatting leven er momenteel meer dan 3000 asielzoekers op straat”, aldus Willekens, die voor dat cijfert verwijst naar de bijna 7000 veroordelingen van de Belgische staat voor het niet voorzien van rechtmatige opvang.

Op basis van die cijfers, gecombineerd met gegevens van Fedasil, voorspelt Magali Pratte, bij Samusocial verantwoordelijk voor asiel en migratie, dat 7000 asielzoekers in de winter geen plaats zullen vinden.

Ondertussen proberen teams van Samusocial het leven van mensen op straat praktisch draaglijker te maken door slaapzakken, dekens, water, thee en koffie te distribueren. “Het is niet veel, maar het is tenminste iets.”

Daarnaast bekijkt Samusocial elke avond intern en ook in tandem met andere organisaties waar asielzoekers best terechtkunnen voor de nacht. “Maar de situatie blijft erg moeilijk om in te schatten: het aantal mensen dat op dagbasis naast een plek in het opvangnetwerk vist, schommelt sterk. Dat maakt de organisatie extra lastig.”

Binnenkort zal de daklozenorganisatie extra capaciteit creëren, maar dat zal in het asielverhaal slechts een druppel op een hete plaat zijn. “Die plaatsen raken op enkele dagen ingevuld raken”, zegt Pratte. “Met andere worden: de huidige situatie zal alleen maar verergeren.”

Het Brussels Gewest bekijkt intussen samen met het federaal kabinet van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V) waar en hoe het kan bijspringen. Er is sprake van 1200 opvangplaatsen.

“Daarvoor is een princiepsakkoord bereikt met de staatssecretaris”, bevestigt Zeynep Balci, woordvoerster van Brussels minister-president Rudi Vervoort (PS). “Maar dat moet nu federaal verder bekeken worden.”

Psychologische problemen

Ondertussen weerklinken er bij ngo's ook alsmeer waarschuwingen over de medische toestand van asielzoekers. Daarom besliste Artsen Zonder Grenzen om een van hun medische hulpposten, namelijk die op de Pachecolaan, naast het aanmeldcentrum bij de Dienst Vreemdelingenzaken, nog een maand langer open te houden.

“De post krijgt veel mensen over de vloer met huidaandoeningen, maar ook met psychologische klachten", vertelt woordvoerder Steven De Bondt. "Vooral de impact van die laatste soort klachten wordt onderschat.”

Dat heeft volgens Vluchtelingenwerk Vlaanderen ook een impact bovendien op de slaagkansen van lopende asielprocedures. “Door op straat te leven en door hun moeilijke medische toestand kunnen sommige asielzoekers sneller warrig overkomen tijdens de asielinterviews”, zegt Willekens. “Dat kan tot discrepanties leiden bij het eerste en tweede gesprek en dus bijdragen tot een negatieve beoordeling.”