Schaarbeek past openbare ruimte aan voor mensen met een handicap

De stad is geen pretje voor wie zich met de rolstoel of blindenstok voortbeweegt. Schaarbeek werkt aan comfortverbeterende maatregelen.

Het is de Week van de Mobiliteit. Maar voor wie dagelijks worstelt met mobiliteit, kan deze week moeilijk een feest genoemd worden. Brussel is, om historische redenen en deels door de politieke keuzes uit het recentere verleden, nauwelijks aangepast aan mensen met een handicap. Losse kasseien, smalle voetpaden, obstakels op de weg, een slecht aangepast openbaar vervoer, enzovoort. Ook mensen die moeilijk te been zijn of ouders met een kinderwagen kunnen daar last van hebben.

Geleidelijk aan wordt wel een en ander aangepakt. Op veel plekken in de stad liggen aan kruispunten ribben- en noppentegels voor blinden. Verkeerslichten krijgen geluidsondersteuning. Gemeenten zoals Evere doen al langer inspanningen voor de minder mobiele medemens.

Ook de gemeente Schaarbeek werkt nu hard aan maatregelen die het comfort moeten verbeteren. Dat zegt schepen van Gelijke Kansen Tamimount Essaïdi (Ecolo). "We hebben al lang een adviescommissie Gehandicapten. Vandaag probeert die ook echt invloed uit te oefenenen. Vooral bij de aflevering van vergunningen kunnen die adviezen belangrijk zijn."

Voor het mobiliteitsplan nam het gemeente­bestuur Miguel Gerez in de arm. Hij werkt voor AMT Concept, een studiebureau gespecialiseerd in comfortverbetering voor gehandicapten in de stad. Gerez zit zelf in een rolstoel en weet dus als geen ander hoe het is om door de stad te moeten met een beperkte mobiliteit.

We doen een toertje van enkele honderden meters aan het Daillyplein en kunnen met Gerez alleen maar vaststellen dat er nog heel veel werk aan de winkel is. Een onderschat probleem zijn de soms te steile hellingen van voetpaden. Gerez heeft een elektrische rolstoel en kan de meeste hellingen wel op en af, maar aan één raakt de rolstoel toch vast. Gerez staat op een drukke straat en net op dat moment gaat voor de auto's het licht op groen. Angstwekkend.

Veel heeft te maken met de macht der gewoonte. Urbanisten, ingenieurs en straatwerkers weten vaak niet wat goed en fout is voor andersvaliden en houden er geen rekening mee. Zelfs bij de plaatsing van stadsmeubilair loopt het geregeld fout. Gerez adviseert om die zo veel mogelijk op 'dode plaatsen' te zetten, waar geen passage is, zodat blinden er niet tegen aan lopen. Op het Daillyplein, eigendom van het Brussels Gewest, is het huilen met de pet op. Gerez raakt met zijn karretje nooit tussen de flitspaal en het bushokje heen.

Lussen uit Barcelona

En wat met smalle straatjes zoals die er zijn in Schaarbeek en Sint-Joost? Gerez: "Daar zijn oplossingen voor. Kijk naar steden in het zuiden van Europa. Daar zijn de straten aangelegd van gevel tot gevel, zonder verhoogd voetpad, met weinig of geen autoverkeer. Dat zijn goede oplossingen voor mensen met een handicap."

Aangezien niet de hele stad in een keer aangepakt kan worden, werkt de gemeente Schaarbeek, op advies van Gerez, aan lussen in de stad. Het is een idee dat uit Barcelona komt overgewaaid. De lussen vormen een parcours tussen openbare instellingen, woningen, winkels en horeca dat volledig aangepast is aan wie minder mobiel is. Schaarbeek plant er vijf, aan de eerste drie wordt volop gewerkt.