Sekswerkers ballen een vuist met nieuwe 'vakbond'

De sekswerkers van Utsopi gaan een meervoudige strijd aan: voor een volwaardig sociaal statuut, voor respect en voor garanties om hun werk veilig en in alle sereniteit te kunnen uitoefenen in Sint-Joost-ten-Node. “Emir Kir is een socialist, mogen we van de socialisten niet langer verwachten dat ze de werkers verdedigen, ook de sekswerkers?”

De zeldzame kranten die in de jaren 1990 foto’s van prostituees afdrukten – Het Laatste Nieuws en La Dernière Heure – plakten plichtsgetrouw een bandje voor de ogen van de sekswerkers, meestal in hun vitrines. De dames wilden niet herkend worden door man en kinderen, familie en buren. Maandag presenteerden Sonja, Max, Yumi, Jef en Julie zich voor camera’s en fotografen. Andere tijden, andere zeden. Of toch niet?

“Was het maar waar,” zegt Sonja, “het gaat van kwaad naar erger, de werkomstandigheden worden steeds moeilijker.” Sonja zit 36 jaar in het vak en is een voorvechtster voor de rechten van de sekswerkers in Franstalig België. De vrouwen en mannen treden nu in de openbaarheid omdat het water hen aan de lippen staat en ze vrezen voor een Zweeds model – klanten zijn strafbaar – waar de sekswerkers moeten onderduiken met alle gevolgen vandien voor de hygiëne, veiligheid en inkomsten van klant en sekswerker.

Yumi: “De prostitué(e)s moeten ook vechten tegen een machtige lobby van pseudo-feministen die met een moraliserend discours ook hier het Zweeds model willen invoeren, gehekeld door respectabele organisaties als Dokters van de Wereld, Amnesty International en de VN.” Nu al komt het beleid dat in Brussel, Charleroi en Luik gevoerd wordt neer op een ‘hoerenjacht’, zegt Utsopi. De strenge reglementen komen in de feiten neer op een verbod op straat- en raamprostitutie.

Dat er ook drie mannelijke sekswerkers waren op de voorstelling van Utsopi, is niet toevallig. In heel België is één sekswerker op vijf van het mannelijk geslacht, in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is dat één op drie. Mannelijke sekswerkers krijgen met nog meer vooroordelen te kampen dan vrouwelijke, getuigt Nico: “De maatschappij weigert sekswerkers als werkers te zien, maar het taboe op seks tussen mannen is veel hardnekkiger dan velen tegenwoordig geloven. Ik heb het al zo vaak meegemaakt: ik zeg dat ik sekswerker ben en ze geloven me niet, en al zeker niet als ik zeg dat er mannelijke sekswerkers zijn die vrouwen bedienen.”

Mannelijke sekswerkers
Sonja vult aan: “Prostituees zijn slachtoffers en slachtoffers zijn vrouwen, dat is de redenering. Dat is ook de redenering van de Franstalige minister voor Vrouwenzaken Isabelle Simonis (PS), die zegt dat alle prostitutie neerkomt op geweld tegen vrouwen. Dat is net hetzelfde als zeggen dat alle mannen hun vrouw slaan.”

Simonis maakt volgens Utsopi een amalgaam van prostitutie en mensenhandel: “Natuurlijk moet mensenhandel aangepakt worden, maar daar is een arsenaal aan wetten voor. Natuurlijk zijn wij tegen mensenhandel, maar we zijn evenzeer tegen de koloniale houding tegenover zwarte prostituees. Alsof een Afrikaanse vrouw er niet voor zou kunnen kiezen om sekswerker te worden.” Hetzelfde geldt voor studenten die zich prostitueren om hun studies te betalen. Yumi: “Je moet niet de prostitutie aanpakken, maar de armoede. Je moet ervoor zorgen dat studenten zich niet hoeven te prostitueren om hun studies te betalen.”

Sint-Joost-ten-Node heeft altijd iets met sekswerkers gehad. Wijlen Guy Cudell (PS), de extravagante burgemeester, zei altijd dat er in het kleine Sint-Joost plaats was voor iedereen. Marie herinnert het zich nog: “En ook met zijn opvolger Jean Demannez (PS) viel te praten. Hij maakte fouten, maar zette ze recht als je hem kon overtuigen. Met Emir Kir (PS) ging het in het begin ook goed, hij vertelt wel nog mooie verhaaltjes op de radio, maar in de wijk steekt hij niet onder stoelen of banken dat hij ons weg wil. Zopas vernemen we dat de gemeente nog een bijkomende taks voor de eigenaars heeft gestemd van 2.500 euro. Natuurlijk gaan de eigenaars die taks op ons verhalen.”

Grillen van burgemeesters
In Sint-Joost werken de vrouwen zelfstandig in zogenaamde carrés waar maar één sekswerker aan de slag is. Vanaf maart wil Kir de carrés ‘s nachts en op zondag dicht. Utsopi gaat alle wettelijke middelen aanwenden om dat te verhinderen.

Voor de sekswerkers is het uiterst belangrijk dat er een goede wetgeving komt, ook al “om niet langer onderworpen te zijn aan de grillen van burgemeesters.”