Smurfenbeeld Centraal Station weg na nieuw geval vandalisme

Het gaat van kwaad naar erger met de Hortagalerij aan het Centraal Station. Al enkele jaren is er in het winkelcentrum nog maar één huurder, het stripfigurenmuseum Moof. Het privémuseumpje is ten einde raad en haalt nu ook het grote smurfenbeeld weg. De toeristenattractie werd voor de zoveelste keer gevandaliseerd.

D e galerij, die de ondergrondse verbinding vormt tussen het Centraal Station en de Grasmarkt, werd door Victor Horta bedacht en rond 1954 gebouwd. In de jaren 1980 ging de verbinding dicht om pas twintig jaar later, in 2009, weer open te gaan. De hal met de machtige zuilen, de originele houten roltrap en de verlichting waren intussen prachtig gerestaureerd.

Beneden, aan de kant van de Grasmarkt en het Spanjeplein, was een klein, modern shoppingcentrum ingericht. De winkelpanden raakten echter maar moeilijk verhuurd. In 2011 nam Moof, het Museum of Original Figurines, zijn intrek in de kelder van het winkelcentrum. De verwachtingen waren hooggespannen. Het privémuseum van Eric Pierre heeft immers een interessante collectie van stripfiguren en attributen, ooit gemaakt voor de merchandising. Je vindt er Smurfen, Marsupilami’s, Robbedoezen, Asterixen, Lucky Lukes en Kuifjes in alle soorten en maten, 1.800 objecten in totaal. Er zijn ook unieke stukken, zoals de gemummificeerde bobby in een sarcofaagje of het beeld van de kleine prins Abdullah, voorwerpen met een waarde van meer dan 50.000 euro.
In 2012 opende Moof boven ook een smurfenwinkeltje voor toeristen en plaatste het buiten op het pleintje een enorme witte smurf.

Maar voor het commerciële succes van de galerij mocht het allemaal niet baten. Integendeel. “Toen wij hier neerstreken in 2011 waren er nog vijf winkels, waaronder een café en een pastazaak. Twee jaar later waren ze allemaal weg,” vertelt Jean-Pierre Vanhemelryck, conservator van Moof.

De Horta Gallery – inmiddels omgedoopt tot Galerie Horta – biedt sindsdien een sinistere aanblik. Wie er vandaag passeert, moet vaststellen dat de houten lift – eens te meer – defect is en afgesloten is met zwart-geel plastic lint, dat een aantal lampen in het plafond stuk zijn en dat de lift en de toiletten buiten gebruik zijn. Ook het gehandicaptenliftje doet het niet. Twee Duitse meisjes proberen het tevergeefs aan de praat te krijgen en sukkelen dan maar met hun loodzware valiezen de trap op. Ze kijken verdwaasd om zich heen in deze spookgalerij.

“Er wordt hier gepoetst en er loopt af en toe security rond, dat wel,” zegt Vanhemelryck. Maar voor het overige laat het beheer volgens hem te wensen over. “Nochtans betalen wij elke maand 5.600 euro aan lasten, en dat terwijl we in de kelder zitten.”
Door de leegstand blijft het bezoekersaantal van Moof ook ver onder de verwachtingen. “We hebben op vier jaar tijd 95.000 mensen over de vloer gekregen. Toen we ons hier vestigden, hoopten we terecht te komen in een levendige galerij. Was dit zo geweest, dan hadden we makkelijk meer dan 200.000 bezoekers gehaald.” Rendabel is het museum, waar vijf mensen werken, dan ook niet. “Mijnheer Pierre is onze jackpot.”

Hoe lang deze situatie nog houdbaar is, kan Vanhemelryck niet zeggen. “We moeten ofwel groeien ofwel verhuizen.” De huur opzeggen en weggaan is echter niet simpel. Pierre investeerde destijds anderhalf miljoen euro in de inrichting van het 1.300 vierkante meter grote museum. “Wie zal ons vergoeden, tegen wie kunnen wij ons keren?,” vraagt Vanhemelryck zich af.

Russen
Probleem is ook dat de galerij sinds kort in nieuwe handen is. Tot vorig jaar was de Swiss Hotel Leasing Company eigenaar van zowel het bovenliggende hotelgebouw als van het winkelcentrum beneden. Ook had ze het oudste deel van de galerie, dat nog altijd eigendom is van de NMBS, in erfpacht. Vorige zomer verkocht de Zwitserse familie haar aandelen aan HDI Zurich Property, een groep van Russische investeerders. De Russische eigenaren zouden de galerij van de hand willen doen. Het gerucht gaat dat Chinese investeerders er een restaurantdorp van zouden willen maken.

Moof voelt zich intussen in de steek gelaten, door de beheerders en eigenaars, maar ook door de NMBS en Stad Brussel. “Er zijn zoveel beloften gedaan.” Enige tijd geleden zat het handelsagentschap Atrium met de NMBS en de beheerders rond de tafel voor de uitwerking van een artistieke bewegwijzering, maar daar is nog maar weinig van terechtgekomen. Vanhemelryck: “Er gebeurt niets, terwijl zo’n spookgalerij toch niet goed is voor het imago van Brussel en van de NMBS.”

Afgelopen weekend haalde het museum het grote beeld van de witte smurf op het pleintje weg. De reuzesmurf werd voor de zeventiende keer gevandaliseerd, de verzekering wil niet meer vergoeden. Het pleintje is in de avond vaak een verzamelplaats voor daklozen en hangjongeren. “Het beeld moet gerestaureerd worden en komt dus voorlopig niet terug. Jammer voor al die toeristen die er graag een selfie maken.”