Spaghetti met oorlogsverhalen tijdens Brussel Helpt

Brussel Helpt staat dit jaar in het teken van de strijd tegen de eenzaamheid in de grote stad. De opbrengst gaat integraal naar de lokale dienstencentra. Wij trokken in tempore non suspecto naar het kleinste dienstencentrum: Lotus in het Candelaershuys in Ukkel. En wij zagen dat het goed was. Aangename mensen met sterke verhalen.

Z e komen uit Ukkel en Vorst, en Halle-Lembeek, Beersel en Linkebeek. Raymond Jalhay is er 90 en komt iedere dag naar de Lotus. Op dinsdag en donderdag is er een warme maaltijd voor maar vijf euro. “Het eten is heel afwisselend, vandaag bijvoorbeeld was er heel lekkere soep en spaghetti,” zegt Denyse Petitjean (82). “Vandaag is speciaal, maar anders trekken sommigen na het eten naar de club van Okra, achter de kerk van Sint-Job waar de pastoor een lokaal ter beschikking heeft gesteld.

Raymond heeft voor de eerste keer – een overigens voortreffelijke – tekst in het ‘Vlaams’ geschreven. Over de oorlog, uiteraard, want om 14 uur komen de kinderen van de Sint-Jozefsschool uit Ukkel de senioren interviewen. We mogen voor de komst van jeugdig geweld de tekst van Raymond lezen: “Terug in bezet België en terug op school. Zonder fiets, deze was mij en anderen in een station in Frankrijk op een oneerlijke manier afgenomen. De winter 1940-1941 was op school nog min of meer normaal. De school had een voorraad steenkool en we hadden het warm, wat thuis meestal niet het geval was. Een jaar later was er niets meer en moesten kinderen en jongeren les volgen met hun jas en handschoenen aan.”

Welopgevoede kinderen
Willem Peersman (81) is een oude bekende, Willem is vele jaren hoofdredacteur geweest van het weekblad Bouwkroniek, het tijdschrift van de Confederatie van de Bouw. “Nadien heb ik vele jaren De Hoorn (blad van het Candelaershuys, dv) volgeschreven. “Ik was zes jaar toen Wereldoorlog II uitbrak,” zegt Willem. “Mijn vader was er acht toen de Eerste Wereldoorlog begon. Ik zie emotionele gelijkenissen. Mijn grootvader is gestorven toen hij krijgsgevangen was. Hij viel van een ladder en brak zijn nek. Had hij de raad opgevolgd van zijn schoonbroer die hem voorstelde om zijn legeruniform te ruilen voor burgerkleren na de val van de forten van Antwerpen, dan was hij nooit weggevoerd.” Willem haalt een foto boven van zijn grootmoeder en zeven kinderen, zes zonen en één dochter. De foto werd naar de grootvader in Duitsland opgestuurd.

Het is twee uur. De twaalf senioren die straks de kinderen van de Sint-Jozefsschool te woord staan, moeten vlug op de foto. Ook Jan Otten, voorzitter van De Lotus, neemt foto’s. Het personeel van het Candelaershuys is op bijscholing. De Lotus en het Candelaershuys werken intens samen.

Marijke Oscé van De Lotus: “Toen het dienstencentrum De Kat in 2011 onverwacht de deuren sloot, zijn een paar senioren naar het Candelaershuys getrokken om opvang te vragen. Er is toen beslist om vliegensvlug een nieuw dienstencentrum uit de grond te stampen, dat is mede dankzij de hulp van de politici gelukt. Ukkel is een zeer gevarieerde gemeente, we proberen met een heel gevarieerd aanbod een gevarieerd publiek aan te trekken. Tachtigplusssers krijg je gemakkelijk over de vloer – velen kaarten bijvoorbeeld graag – maar zestigplussers zijn veel moeilijker om te bereiken. Er komen ook veel minder Franstaligen dan Nederlandstaligen, een groot deel van het aanbod is taalgevoelig.”

Bakmeel
Ondertussen zijn de kinderen aangekomen. Sophie en Rosalie hebben plaatsgenomen aan de tafel van Denyse, Raymond en Willem. Ook Joseph Vandorpe (80) die het bombardement van Kortrijk heeft meegemaakt, zit aan dezelfde tafel. Het is al een hele tijd geleden dat Joseph nog in De Lotus geweest is, maar om zijn oorlogservaringen te vertellen aan de kinderen is hij gekomen.

Denyse is net haar verhaal aan het vertellen als we opnieuw aanschuiven. Ze is afkomstig van Dessel, een gemeente tussen Mol en Turnhout. Denyse: “Ons huis lag in het niemandsland tussen de Duitsers en de Amerikanen. Toen we terug in ons huis konden, hadden de Duitsers onze lakens ingesmeerd met confituur en liepen de kippen op bed. Mijn moeder bakte direct na aankomst een broodje met het bakmeel dat nog in voorraad was. Ze had de juiste intuïtie en gaf het eerste broodje aan ons konijn dat binnen de vijf minuten dood was. De rest van het bakmeel hebben we weggegooid.”

Maxime Marant, leraar in het vierde leerjaar en kunstcoach in het Sint-Jozefscollege, heeft handen tekort. De kinderen zitten verspreid over het Candelaershuys. Maxime begeleidt de kinderen in hun oorlogsproject. “Vandaag luisteren ze naar de senioren, met dat materiaal moeten ze aan de slag. De vragen hebben ze ook al zelf opgesteld. Het project moet resulteren in theater, dans, verhalen, een expositie, enzovoort. Het moet uit de kinderen zelf komen.”

-------------------
Onze collega’s van FM Brussel en Muntpunt bundelen de krachten met Brussel Helpt een solidariteitsactie tegen eenzaamheid. De opbrengst gaat integraal naar de lokale dienstencentra.

Er is een namiddagprogramma voor kinderen, een spaghettiavond in samenwerking met De Monk en een party. De benefietdag begint om 14 uur en eindigt in de vroege uurtjes om 3 uur ‘s nachts.

Plaats van het gebeuren: Muntpunt, Muntplein 6 1000 Brussel