'Strijd tegen terreur geen vrijbrief voor alle excessen'

"De strijd tegen het terrorisme mag geen vrijbrief zijn voor alle excessen." Zo reageert Alexis Deswaef, voorzitter van de Ligue des Droits de l'Homme (LDH), op de verklaringen van Fayçal Cheffou, die na de aanslagen van 22 maart verkeerdelijk beschouwd werd als de 'man met het hoedje'. Cheffou zegt mishandeld te zijn. Deswaef doet geen uitspraken over het waarheidsgehalte van die verklaringen, maar wijst op het bestaan van andere, gelijkaardige klachten.

Volgens Alexis Deswaef is Cheffou niet de enige arrestant die klaagt over mishandelingen door de politie: "Op onze nieuwe site ObsPol (Observatoire des violences policières) zien we dat in een derde van de gevallen die ons gesignaleerd worden, het politiegeweld plaatsvindt in commissariaten, als de betrokkene al overmeesterd en onder controle van de politie is, of in de politiewagen, als de betrokkene al geboeid is. Dat is natuurlijk onaanvaardbaar."

Ook al zijn er geen algemene maatregelen die de rechten van de gevangenen aantasten, toch denkt Alexis Deswaef dat een aantal praktijken hun waardigheid wel kunnen aantasten. "Naaktfouilles kunnen, maar er is geen enkele reden om iemand naakt in zijn cel te laten zitten. Bewakers kunnen elk kwartier iemand controleren om te vermijden dat die zelfdoding pleegt maar het mag niet de bedoeling zijn iemand het slapen te beletten. Slaapdeprivatie is een onmenselijke en vernederende behandeling die door sommige dictatoriale regimes als foltering wordt gebruikt."

"Strengere bewakings- en veiligheidsmaatregelen kunnen, maar we moeten voorzichtig zijn: de strijd tegen het terrorisme rechtvaardigt niet alles excessen", gaat de voorzitter verder. "De mensenrechten zijn de garantie voor de efficiëntie van de strijd tegen het terrorisme."

Nut van onderzoeksrechter
Dat Cheffou na vier dagen zonder enige voorwaarde werd vrijgelaten, bewijst voor Deswaef het nut van de onderzoeksrechter, die à charge en à décharge zijn onderzoek voert: "Onze minister van Justitie bereidt een hervorming voor waarbij hij net de functie van onderzoeksrechter wil opheffen. Decennialang is er strijd gevoerd om te vermijden dat mensen willekeurig werden opgepakt en om ervoor te ijveren dat het net een onafhankelijke rechter zou zijn die over de vrijheidsberoving of vrijlating van een persoon zou oordelen."

Cheffou werd overigens ook door mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch ondervraagd in het kader van een onderzoek naar de aanpak van de aanslagen in Parijs en Brussel. Het verslag van dat onderzoek wordt eind oktober verwacht. Ook Amnesty International voert een, weliswaar breder, onderzoek naar de anti-terreurmaatregelen.