Sukkelstraat (21): De tweetalige bibliotheek van Ganshoren

Al jaren loopt Ganshoren flink wat geld mis omdat de tweetalige gemeentelijke bibliotheek niet erkend is, aan Franstalige noch aan Nederlandstalige zijde. De splitsing, voorwaarde voor erkenning, blijft aanslepen.

De Ganshorense bibliotheek is een curiosum. Het is de laatste tweetalige gemeentelijke bibliotheek van het land. De vitrine van de voormalige supermarkt Union Économique aan de François Beeckmansstraat vermeldt in grote letters: 'Bibliothèque Communale / Gemeentelijke Bibliotheek'. Binnen staan, verspreid over de gelijkvloerse en de kelderverdieping, tienduizend Nederlandse en twintigduizend Franse boeken. Uitleningen worden met de hand opgeschreven. De BruNO-kaart wordt hier nog niet gebruikt. Alleen aan Franstalige zijde is er een voorzichtig begin van digitalisering.
Dat de bibliotheek achterop hinkt, komt onder meer doordat ze nergens erkend is en er dus geen financiële en andere steun is voor informatisering.

Lange tijd was het Ganshorense gemeentebestuur tevreden met de bestaande tweetalige bibliotheek. "Toen toenmalig staatssecretaris Robert Delathouwer (SP.A) tien jaar geleden pleitte voor een Vlaamse bibliotheek in elke Brusselse gemeente, stonden wij dan ook niet te springen," zegt René Coppens (Open VLD), die al twaalf jaar schepen van Nederlandse Cultuur is. Maar mettertijd drong het door dat een splitsing en een erkenning extra geld zouden betekenen: eenmaal erkend krijgt de Vlaamse bib volgens Coppens elk jaar een subsidie van 56.000 euro van de Vlaamse Gemeenschap, plus een Brussels supplement voor inrichting en collectie, plus een bijdrage voor digitalisering. Bovendien komt Ganshoren met een erkende bib ook in aanmerking voor een cultuurbeleidscoördinator, betaald met Vlaams geld. Aan Franstalige zijde levert een erkenning een jaarlijkse werkingssubsidie op en een bijdrage van vijftig procent in de personeelskosten. Nu betaalt de gemeente alle kosten, jaarlijks 210.000 euro.

Om een erkenning te krijgen moet de tweetalige bib eerst gesplitst worden. Toen Laetitia Berger (CDH) in 2007 schepen van Franse Cultuur werd, maakte ze er meteen werk van. Ze wilde allerlei opties laten onderzoeken: het huidige gebouw vergroten zodat beide bibliotheken een eigen ingang en voldoende ruimte zouden hebben, of een nieuwe gezamenlijke constructie op het terrein naast het zwembad. Maar haar voorstellen werden in het college lauw onthaald, nu eens omdat men vreesde voor de kosten, dan weer om praktische redenen.

Haar Nederlandstalige collega Coppens wachtte af. "Ik kreeg in de loop der jaren ook voorstellen om de Nederlandstalige bib op andere locaties onder te brengen, in een hoekpand of een kelder in een smalle straat, of een lege winkel op de Keizer Karellaan. Dat heb ik allemaal afgehouden. Beter de huidige bib dan iets wat op niks'n trekt, zoals in Koekelberg. Anders zadel je de gemeente voor lang op met een slechte keuze."

Uiteindelijk bracht De Zeyp verlossing. Het gemeenschapscentrum stelde een uitbreiding voor waarin beneden ook plaats zou zijn voor een bib. In mei 2010 keurde het college de splitsing goed: in De Zeyp komt een Nederlandstalige bib die toch gemeentelijk blijft. De bib behoudt dus haar deel (een derde) van het huidige budget. Daarmee zal de huur in De Zeyp betaald worden.

Schepen Bergers betreurt dat er geen gezamenlijke locatie gevonden is, maar ze beseft dat er dankzij De Zeyp en de VGC, die de verbouwing betaalt, nu een oplossing komt. Die is nog niet voor meteen. De bouwvergunning is nog niet aangevraagd, en intussen is de bib in de plannen van De Zeyp verhuisd naar de tweede verdieping. Alain Beeckmans, gemeenteraadslid voor Groen, vreest dat de bib daar veel te weinig zichtbaar zal zijn.

Coppens wuift alle bezwaren weg. "De gemeente krijgt een schone bib, en dat voor dezelfde kosten."