'Tangodansen is je ziel blootleggen'

"Tango ontsluiert je persoonlijkheid: zie je een goede tangodanser, dan zie je de mens." Dante en Monik Dominguez leven voor en door de dans. Samen hebben ze de acro-tango ontwikkeld, een combinatie van tango en acrobatie.

Veertien jaar geleden kwam Dante Dominguez voor het eerst naar België. "Ik ben opgegroeid in Argentinië, in Neuquén, de meest noordelijke stad van Patagonië, die iets meer dan driehonderdduizend inwoners telt en haar naam heeft ontleend aan de taal van de Indianen, de Mapuche. Toen ik zeventien was, werd er op mijn school een culturele uitwisseling op poten gezet met de circusschool van Brussel. Ik was een van de twee uitverkorenen die naar hier mochten komen. Lang heeft de pret niet geduurd: drie maanden later stond ik alweer in Argentinië. Noodgedwongen: de geldkraan was dichtgedraaid. Maar wat ik in Brussel had meegemaakt, smaakte naar meer en dat kon Argentinië me niet bieden: mijn vaderland was in circusopleidingen een woestijn. Dus stond ik een jaar later al opnieuw in Brussel om me verder te verdiepen in circustechnieken. Korte tijd later heeft het lot Monik, die zich toelegde op beeldhouwen en trapezewerk, op mijn weg gebracht. Het klikte meteen, zowel persoonlijk als professioneel."

Grenzen verleggen
Samen hebben Dante en Monik Dominguez een nieuwe discipline ontwikkeld: de acro-tango. Dante: "Ik ben van kleins af altijd heel actief geweest. Ik heb geturnd, gevoetbald zoals elke rechtgeaarde Argentijn. Ik heb aan judo gedaan en zeven jaar lang aan ninjitsu, een niet-competitieve Japanse vechtsport. Dat atletische zit in ons allebei."

Monik: "De tango kun je op verschillende manieren dansen. Je hebt de tango die in de salons wordt gedanst, waarvoor niet echt veel professionele vaardigheid is vereist. Je hebt ook de meer gechoreografeerde tango, die op een podium wordt gebracht en meer vaardigheid vereist. En dan is er nog wat wij vooral doen: research naar nieuwe vormen van tango. In ons geval een fusie tussen circustechnieken, tango en acrobatie. Het past helemaal in de filosofie van de circusschool: de grenzen aftasten. De grote exponent daarvan is ongetwijfeld het Cirque du Soleil, al ligt de nadruk daar meer op commer­cieel opgezet spektakel dan op research."

"Met een beetje goede wil kun je ons concept vergelijken met acrobatische rock, maar daar draait het om techniek alleen, wij gaan veel verder. Je moet tango echt vanbinnenuit voelen om een goede danser te worden. We blijven evolueren, onze grenzen verleggen, ook in combinatie met hedendaagse dans."

Dante: "De tango is ontstaan op het einde van de negentiende eeuw in Buenos Aires. Van de basis af was het een mix van verschillende culturen. De dans en muziek van nakomelingen van zwarte slaven, die zich in achterafzaaltjes van cafés en bordelen vermengden met die van immigranten uit Europa - Italianen en Spanjaarden - én van de gauchos, cowboys die naar de stad waren getrokken op zoek naar werk. Pas in de jaren twintig van de vorige eeuw begon de tango de sociale barrières te overstijgen. In Parijs werd het toen dé dans van de bourgeoisie, de rijken."

"De tango leeft niet alleen op de dansvloer, het is net zo goed een stijl in muziek en poëzie. Noem het gerust een manier van leven die er bij de Argentijnen ingebakken zit. Het is een kunst- en cultuuruiting die leeft en altijd is blijven leven, door oorlogen en crisissen, en die mensen uit alle sociale lagen fascineert. Een cultuuruiting, ook, die je pas echt begrijpt en doorgrondt als je echt van het leven zelf hebt geproefd."

Monik: "Het is ongemeen boeiend om te zien hoe de tango mensen van verschillende nationaliteiten aanspreekt, ook omdat de dans het puur technische ruim overstijgt. Tot in Japan en China toe. We geven les, en we hebben leerlingen van alle mogelijke nationaliteiten, van alle leeftijden. Het maakt dat we dikwijls meer met lichaamstaal lesgeven dan met woorden. En het werkt: tango is nu eenmaal een universele taal, die wordt overgebracht met ritme en gevoel. De emotionele uitingskracht is zelfs overweldigend. Als je goedgemutst bent, dan zul je de tango anders dansen dan wanneer je ongelukkig bent."

Dante: "Het is dan ook jammer dat de tango de jongste vijftien jaar meer en meer ingepalmd is door de commercie, de toeristische industrie. Er zijn veel mensen in Argentinië die zich uitgeven voor tangodanser, om geld te verdienen aan de vele toeristen, zonder echt beslagen te zijn. Dat raakt aan de traditie, aan de ziel van de tango zelf. In dezelfde lijn zijn er Belgische tangodansers die les geven, maar nog nooit in Argentinië zijn geweest. Volgens mij kan dat onmogelijk werken. Technisch is er geen probleem, maar de ziel van de dans kunnen ze niet vatten. Het mist diepte."
Monik: "We drukken nieuwe leerlingen altijd met de neus op de feiten: om goed de tango te dansen, moet je beginnen bij de basis, dus bij de traditionele tango. Dat is overigens bij alle disciplines zo. Het is niet dat we traditionalistisch zijn, maar het is nu eenmaal een feit."

Tussen twee landen
Dante en Monik leven in twee culturen, in twee landen. Monik: "Twee derde van de tijd wonen we in België, een derde in Argentinië, waar ook ik familie heb wonen. Dat is zowat het ritme. We hebben in België projecten, we hebben in Argentinië projecten. Hier werken we onder meer samen met Le Plat Pays, een theatergezelschap waarmee we binnenkort twee weken naar Canada gaan, én met Astoria, een Belgische groep die zich toelegt op de muziek van Ástor Piazzolla."

Dante: "Elk jaar weer naar Argentinië gaan is een herbronning. Dat is nodig, de tango blijft evolueren en Argentinië is nu eenmaal de bakermat. Tegelijk kunnen wij Argentinië kennis laten maken met onze interpretatie van de tango. Theatraler en acrobatischer dan ze in mijn vaderland gewend zijn."

De vraag over waar ze zich definitief zouden vestigen, is al wel degelijk gesteld. Monik: "We zijn er nog niet uit, al lijkt het ons voorlopig toch het beste om Brussel als uitvalsbasis te houden. Ons dochtertje Isis, dat net als wij de dubbele natio­naliteit heeft, is zes en volgens ons is het Belgische onderwijs toch beter dan het Argentijnse. Dat vinden wij allerminst onbelangrijk. Net als het feit dat Isis hier haar vriendjes heeft."

Dante: "Brussel is ook een enorm interessante stad. Er beweegt heel veel op het gebied van dans, en dan zeker de hedendaagse. Wat je ook doet, je vindt altijd wel een publiek. Het is een van de redenen dat we hier zijn en blijven. Ik vind het ook een makkelijke stad om in te leven. De hoofdstad van Europa, maar tegelijkertijd klein en beheersbaar, geen mierennest zoals Buenos Aires."
Monik: "Als we verhuizen, dan zal het waarschijnlijk ook niet naar Buenos Aires zijn. Vergeleken met Brussel is het une ville pistolet, niet bepaald veilig, zeker buiten het centrum. Nee, als we definitief verhuizen, dan zal het naar Patagonië zijn, de natuur in."

Dante: "Neuquén is ideaal gelegen, midden tussen de Atlantische kust en de Andes. Het klimaat is er heel aangenaam: in de zomer droog en warm, in de winter heel koud. Patagonië, dat zich uitstrekt over maar liefst tweeduizend kilometer, heeft enorm veel natuurpracht. Zo heb je in het zuiden onder meer de Perito Moreno-gletsjer. Als je daar enorme ijsblokken met oorverdovend geraas in de oceaan ziet vallen, dan voel je tot in de tippen van je tenen dat een mens niets voorstelt in vergelijking met de natuur. Valdes is dan weer een schiereiland in het noorden, waar je met een bootje kunt varen tussen de walvissen die er komen jongen."