'Thuis sterven is nóg moeilijker in Brussel'

Op 27 april geeft de oncoloog Wim Distelmans (1952) in het gemeenschapscentrum Op-Weule een lezing over palliatieve zorg en het recht op euthanasie.

Distelmans wordt beschouwd als een van de pioniers in dit domein en ontving daarvoor de Arkprijs van het Vrije Woord. Hij doceert palliatieve geneeskunde aan de Vrije Universiteit Brussel. In talrijke publicaties heeft Distelmans het over 'therapeutische hardnekkigheid'.

"Ik betreur het dat deze delicate discussie zo gepolariseerd is geraakt," zegt kankerspecialist Distelmans. "En zelf druk ik me wat cru uit als ik stel dat onze studenten medicijnen geconditioneerd zijn. Maar hun zevenjarige opleiding is alleen op genezen gericht. Ze kunnen alle mogelijke complexe diagnoses opdreunen, ze weten behoorlijk wat van exotische gevallen waarmee ze tijdens hun hele carrière misschien tweemaal geconfronteerd zullen worden, maar dood en pijn wennen nooit. Ik hoor het toch zo vaak: 'Hij of zij is slecht gestorven.'"

De situatie is in Brussel misschien niet wezenlijk anders dan in de rest van het land, maar toch ziet Distelmans nuances. "Natuurlijk hebben we in deze regio een grote concentratie van universiteiten en onderzoeksinstituten. Tegelijk stellen we vast dat bijna drie vierde van de patiënten thuis wenst te sterven. Maar in de praktijk overlijdt een grote meerderheid in wat dan de 'residentiële voorzieningen' heet, in rusthuizen en hospitalen. En zo komen we tot een Brusselse situatie die dubbel nefast is: voor de maatschappij komt het goedkoper uit als mensen thuis verzorgd worden, en toch blijkt dat overlijden in de vertrouwde omgeving in dit gewest nog complexer en duurder wordt gemaakt. De mantelzorg is hier nooit naar behoren uitgebouwd, en in deze stad wonen veel alleenstaanden. Thuisverzorging wordt dan toch wel problematisch."

"Samen met de VUB hebben we Topaz, het eerste palliatieve zorgcentrum, opgericht. Het ligt in Wemmel, dus in de Rand, maar de helft van onze patiënten komt uit Brussel."

"Typisch voor deze stad zijn ook de grote inkomensverschillen," zegt Distelmans ook. "En zoals altijd: hoe kapitaalkrachtiger de patiënt is, des te mondiger. Mondigheid speelt een grote rol in dit debat, of het nu op een groot maatschappelijk platform gevoerd wordt, of door één persoon in één persoonlijk, uniek geval."

Distelmans riep Leif in het leven, het LEvens­einde Informatie Forum, een open initiatief van mensen en verenigingen die streven naar een waardig levenseinde voor iedereen, met respect voor de wil van de patiënt centraal.

:: Lezing door prof. dr. Wim Distelmans op 27 april om 14.30 uur in GC
Op-Weule, Sint-Lambertusstraat 91, 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe. Kaartjes kosten 3 euro, koffie en koek inbegrepen