Twaalf miljoen euro voor Sint-Antoniuswijk in Vorst

De Sint-Antoniuswijk is een van de vier buurten die in aanmerking komen voor een wijkcontract. Concreet wil dat zeggen dat het Brussels Gewest de gemeente twaalf miljoen euro geeft om de wijk nieuw leven in te blazen. Drie schepenen zullen zich de komende maanden over de wijk buigen en een plan uitwerken. In oktober wordt een dossier ingediend, dat het Gewest dan eind dit jaar kan goedkeuren. De gemeente maakte al een analyse van de wijk.

H et is niet de eerste keer dat het Brussels Gewest financieel tussenbeide komt om de Sint-Antoniuswijk van nieuwe zuurstof te voorzien. Tien jaar geleden was er al een eerste wijkcontract, waardoor de wijk een facelift kreeg. Maar als je nu door de buurt wandelt, dan zie je dat ze best een nieuw financieel duwtje in de rug kan gebruiken.

De wijk in de buurt van het Zuidstation ligt tussen de Van Volxemlaan, de Wielemans Ceup­penslaan, het Rochefortplein, de Parklaan en de gemeentegrens met Sint-Gillis in. Ze staat bekend als een van de 'moeilijkste' wijken van de gemeente. Zo werd aan de buurt na de rellen in Vorst in 1991 een eerste wijkcontract toegekend. Een groot deel van de openbare ruimte werd toen onder handen genomen. Ook de sociale cohesie werd met tal van initiatieven versterkt, zoals het wijkhuis Sint-Antonius, het Vrouwenhuis en het jeugdhuis. Toch staat de wijk nog voor grote uitdagingen; nu, tien jaar later, is er duidelijk nog werk aan de winkel. De drie bevoegde schepenen voor het wijkcontract - Marianne Courtois (Openbare Werken en Leefmilieu, Ecolo), Nadia El Yousfi (Sociale Zaken en Huisvesting, PS) en Grégor Chapelle (Economie en Werk, PS) - leggen alvast de pijnpunten bloot.

Arme wijk
Sint-Antonius kreunt onder een torenhoge werkloosheidsgraad. Bijna een derde van de actieve bevolking heeft geen werk. De toekomst ziet er in dat opzicht niet zo rooskleurig uit. Dertig procent van de bevolking boven de achttien beschikt niet over een diploma lager secundair onderwijs, en bijna een derde van de tewerkgestelde bevolking is arbeider en werkt in een sector die in Brussel aan belang inboet. Ook het inkomen ligt laag, met een mediaaninkomen van vijftienduizend euro. De helft van de bevolking moet met minder dan duizend euro per maand rondkomen.

Industriële panden
Hoewel Sint-Antonius in de eerste plaats een woonwijk is, bevinden zich in grote delen van de wijk oude industriële panden die dringend een andere bestemming moeten krijgen. Zo bestaat een groot deel van de woonblokken tussen de Ber­thelot- en de Koningstraat nog uit oude, verlaten fabrieksgebouwen. Schepen voor Economie Grégor Chapelle ziet daarin een grote kans weggelegd om de economische activiteiten in de wijk te bevorderen: "We moeten het wijkcontract inzetten om de sociale economie te bevorderen," zegt Chapelle. Zo denkt hij aan een nieuw Atrium-steunpunt, dat de lokale middenstand een duwtje in de rug moet geven. In het verleden werden de industriegebouwen al succesvol getransformeerd, zoals bijvoorbeeld het Forum, waar zich onder andere de preventiedienst van Vorst bevindt, en het sportcentrum Van Volxem. Het verlaten terrein van AIB Vinçotte wordt dan weer omgebouwd tot loftgebouw.

Belabberde woningen
Minder dan een derde van de woningen wordt bewoond door de eigenaar. Het gevolg daarvan is dat maar weinig eigenaars er belang bij hebben de woning te renoveren. Daardoor beschikt een deel van de woningen (14 procent) niet eens over een badkamer of toilet. Door de beperkte aanwezigheid van sociale woningen is de privémarkt er heer en meester. Schepen van Huisvesting Nadia El Yousfi pleit daarom voor meer sociale woningen. Ze wil ook de renovatie van huizen door eigenaars aanmoedigen, zoals dat nu al in de Sint-Denijswijk het geval is met renovatiepremies. Maar er schuilt wel een addertje onder het gras, weet de schepen: "De opwaardering van wijken dankzij renovaties werkt meestal gentrification (plaatselijke bevolking die wegtrekt door te hoge vastgoedprijzen en die vervangen wordt door rijkere burgers, BS) in de hand. Dat moeten we vermijden."

Overstromingen
Een groot deel van de wijk, met name de De Merodestraat en de straten die er loodrecht op staan, is tijdens het vorige wijkcontract opgeknapt. Maar in het zuidelijke deel van de wijk zijn de meeste straten, zoals de Padua- en Drukkerijstraat, in erbarmelijke staat. In de Fierlantstraat zal het wegdek helemaal heraangelegd moeten worden. Andere aandachtspunten zijn het Orbanplein en Sint-Antoniusplein, die wel netjes, maar deprimerend ogen. Schepen voor Openbare Werken Marianne Courtois (Ecolo) wil de pleintjes aangenamer maken door ze opnieuw in te richten. Ze zal bij de werkzaamheden ook rekening houden met de doordringbaarheid van de grond om overstromingen, waarvan de wijk meermaals slachtoffer is geweest, te vermijden. Verder zal de schepen ook aandacht schenken aan haar stokpaardje, energiebesparende maatregelen in gebouwen.