Tweeduizend plaatsen te weinig in basisonderwijs

Het plaatstekort in het Nederlandstalig basisonderwijs blijft nijpend. Dit jaar zijn er welgeteld 1.992 plaatsen tekort in de kleuter- en lagere school, hoewel er dit jaar ook 1.100 plaatsen zijn bijgekomen. In de eerste kleuterklas kreeg slechts 14 procent van de aangemelde kinderen een plek toegewezen. Op een persconferentie van het Lokaal Overlegplatform klonk ook kritiek op het systeem van tijdsregistratie in het secundair onderwijs.

In het basisonderwijs werden in totaal 5.118 kinderen aangemeld. 2.300 van hen kunnen naar een van de scholen die hun ouders uitkozen, 2.818 anderen werden 'ongunstig geordend' en kunnen dus niet terecht in de scholen die hun ouders hadden opgegeven. Opvallend: 172 van die kinderen wonen in Vlaanderen.

In totaal zijn er 3.126 beschikbare plaatsen op de scholen, en dus 1.992 plaatsen tekort in kleuter- en lager onderwijs.

Vooral in de onthaalklas en de kleuterklassen blijft het tekort nijpend. Slechts 14 procent van de aangemelde kinderen voor de eerste kleuterklas, ofwel 134 op een totaal van 979 aanmeldingen, kreeg een plek toegewezen. Dat dat cijfer zo laag ligt, komt doordat een groot deel van de plekjes in de eerste kleuterklas al ingenomen worden door kinderen die in de onthaalklas zaten. In de tweede (24 procent) en derde (44 procent) kleuterklas was de situatie al niet veel beter. Pas vanaf het derde leerjaar dekt het aanbod aan vrije plaatsen de vraag.

6 procent nergens te vinden
Het LOP nuanceert wel in de zin dat een op de vier kinderen wordt aangemeld omdat de ouders van school willen veranderen. Dit lukt ook voor een op de drie. Als zij dan van school veranderen, komt er dus ook plaats vrij in een andere school.

Broers en zussen in het basisonderwijs kregen dit jaar wel allemaal een plek, zodat ouders op z'n minst niet hoeven rond te hossen tussen verschillende scholen.

In de gemeenten Molenbeek, Schaarbeek en Laken kregen heel veel kinderen niet de school van hun keuze toegewezen. In Laken bijvoorbeeld konden 143 kinderen terecht in een van de scholen van hun keuze, terwijl 302 kinderen "ongunstig geordend" zijn.

Het LOP blikte ook nog eens terug op de cijfers van vorig jaar. Door de gegevensuitwisseling met de Franse gemeenschap kon het voor het eerst zien waar leerlingen zonder plaats uiteindelijk terechtkomen. Zo startte 64 procent van de geweigerde leerlingen uit het basisonderwijs toch nog het schooljaar in het erkende Nederlandstalige onderwijs (al dan niet in de Rand), terwijl 30 procent overstapte naar het Franstalige onderwijs. De overige 6 procent is nergens terug te vinden. Als er specifiek naar de onthaalklas gekeken wordt, ligt dit cijfers zelfs op 17 procent.

De voorbije jaren investeerden Vlaanderen en de VGC fors in meer schoolplaatsen. Die capaciteitsgroei vangt de demografische groei op, maar werkt het historisch record niet weg, zei Petrus Van den Cruyce, voorzitter van het LOP secundair onderwijs, op de persconferentie.

Tijdsregistratie
Ook in het secundair onderwijs neemt de druk op de schoolcapaciteit toe. 231 kinderen kregen nog geen plek via het online inschrijvingssysteem. Van een echt tekort is daar nog geen sprake: in een aantal minder populaire scholen die niet deelnemen aan het systeem blijven immers nog steeds 280 plaatsen vrij.

Het huidige systeem van tijdsregistratie in het secundair onderwijs zorgde voor veel druk bij de ouders. Tijdens de eerste 10 seconden van de tijdsregistratie werd 52 procent van de vrije plekken al meteen ingenomen. Heel wat ouders mobiliseerden vrienden en kennissen om hun kind te helpen inschrijven: voor één kind telde het LOP zelfs 204 registraties.

"Een andere ouder vinkte alle scholen aan, om toch maar een plek te vinden voor zijn kind. Dat is voor mij geen vrije schoolkeuze meer", zei Van den Cruyce. "Hij heeft uiteindelijk ook een school gekregen, maar je moet je normaal toch kunnen vinden in het pedagogische project van de school."

Het LOP wil zich dan ook bezinnen over het huidige inschrijvingssysteem. "Dit systeem van tijdsregistratie is een pure loterij", zei Van den Cruyce. Het LOP dringt aan op een systeem waarin nog altijd rekening wordt gehouden met de keuzes van de ouders, maar het lot vervolgens bepaalt wie welke school krijgt toegewezen.

Bekijk ook de reportage van tvbrussel: