Tweetalig Irisziekenhuis nog veraf

Drie op de vier bij de onthaal- en spoeddiensten in de Irisziekenhuizen, de Brusselse openbare ziekenhuizen, leert Nederlands op vrijwillige basis. Alle andere Nederlandsonkundige personeelsleden, inclusief artsen en verpleegkundigen, worden 'aangemoedigd' hetzelfde te doen. "Het is niet goed om te verplichten."

Bij de spoeddiensten van de Irisziekenhuizen, dat zijn de Brusselse openbare ziekenhuizen, volgen 160 van de 240 personeelsleden wekelijks een uur les; van de 310 onthaalbedienden komen er 223 in contact met de taal van Vondel. De anderen op 'onthaal en spoed' - de diensten die prioritair behandeld worden - kennen al voldoende Nederlands of zijn door hun 'moeilijke uren' niet beschikbaar. Alle cursusdeelnemers doen dit op vrijwillige basis.

Volgens Faouzia Hariche (PS), Iris-voorzitster én Brussels schepen van Openbaar Onderwijs, die spontaan geen letter Nederlands over haar lippen krijgt, is het "beter om mensen aan te moedigen dan hen te verplichten". Hoe komt het dat zoveel personeelsleden het Nederlands niet machtig zijn? "Dat ligt onder andere aan het feit dat het onderwijs onvoldoende taalleerkrachten vindt."

Om al het andere personeel, zoals artsen, verpleegkundigen en specialisten, Nederlandskundig te maken, beginnen de Irisziekenhuizen in 2011 met E-learning , een elektronisch platform om Nederlands te leren. Dat is voor elke werknemer apart; via een forum is contact mogelijk. Deelnemen gebeurt ook hier op vrijwillige basis. "Maar," zegt taalcoördinatrice Katrien De Troyer, "het kan ook anders. In Brugmann kwamen er in 2004 een vijftigtal mensen via taalcompetities, conversatietafels en Selor-cursussen in contact met Nederlands, inmiddels zijn dat er zeshonderd. En dan spreken we maar over één overkoepelend ziekenhuis."

Werk aan de winkel
Voor alle duidelijkheid: alle Irisziekenhuizen moeten de taalwetgeving respecteren. In principe moet élke werknemer zowel in het Frans als in het Nederlands het publiek kunnen bedienen. Vooral die laatste taal vormt een struikelblok en zorgt voor situaties waarbij Nederlandstalige patiënten niet begrepen worden door een Franstalige arts, of waarin de arts een Franstalig verslag opstelt over een Nederlandstalige patiënt. Vorig jaar ontving de Vaste Commissie voor Taaltoezicht nog tien dergelijke taalklachten over de Irisziekenhuizen. Die adviserende instelling zegt wel dat het 'lichtjes verbetert' - vroeger had ze zeker twintig klachten per jaar.

Een belangrijke reden voor die gestage positieve evolutie zijn de taaltrainers die de Irisziekenhuizen in dienst hebben genomen. Met zes zijn ze al. Maar dat is onvoldoende, vertelt De Troyer. "Wanneer we een ziekenhuisdienst op kennis van het Nederlands testen, dan zit de helft van het personeel op 'elementair niveau'. Zij trekken dus hun plan , maar kennis van bijvoorbeeld medische terminologie ontbreekt. De resultaten van zo'n dienst kun je ruwweg vergelijken met het hele ziekenhuis. Als je ziet dat Iris negenduizend personeelsleden telt, dan is er nog werk aan de winkel. Anderzijds, door het taalbeleidsplan van Iris vragen steeds meer mensen naar een opleiding."