Uitbreiding jeugdherberg Bruegel in de wacht gezet

De Europese hoofdstad krijgt een vernieuwde jeugdherberg Bruegel, betaald door Vlaanderen. De plannen liggen er. De architect wacht. De openbare aanbesteding voor aannemers werd vorige week afgesloten. Alles zit – naar Brusselse normen – op schema. Eén probleem: Toerisme Vlaanderen is nog geen eigenaar van alle gronden. Eén Brusselaar zet er de rem op.

V laams minister van Toerisme Geert Bourgeois (N-VA) gaat bouwen en heeft 4,26 miljoen euro veil voor de jeugdverblijfplaats Bruegel aan de Keizers­laan naast de Kapellekerk. Zijn collega, Vlaams minister voor Jeugd en Brussel Pascal Smet (SP.A), zet mee zijn schouders onder het project. Hij neemt de personeelskosten en de subsidies voor overnachting voor zijn 'jongerenrekening'.

Maar de nv Covimo, eigenaar van de terreinen waarop wordt uitgebreid, heeft na jaren nog geen morzel gronds verkocht aan de Vlaamse overheid. "De eigenaar vraagt het vijfvoudige van de geschatte waarde," mailt het kabinet-Smet ons. Wie niet waagt, niet wint...

Dat de jeugdherberg Bruegel eigendom van Toerisme Vlaanderen is, komt door het 'nieuwbouwgeschenk' aan Brussel, bij de viering van vijftig jaar federatie Vlaamse Jeugdherbergen in 1981. De bouw volgde snel. Al dertig jaar wordt het plekje 'Vlaamse' herbergzaamheid, op een steenworp van twee treinstations, de Grote Markt en de highlights van Brussel, gesmaakt door buitenlandse backpackers , en ook door families. Maar: "Het pand is compleet afgeleefd en voldoet niet meer aan de hedendaagse normen die gebruikers verwachten in hoofdsteden," zegt Ruud Vervaeren van de jeugdherberg. Modernisering is dus nodig. Met de locatie is overigens niets mis, integendeel. "Na de verbouwing krijgen we multifunctionele gemeenschapsruimten, een familiaal arrival point , rolstoeltoegankelijkheid op alle etages, kamers voor mensen met een handicap, een fietsenstalling, een binnentuin, en een nieuwer kamerconcept, voor twee tot zes personen - want de grote slaapzalen zijn uit de mode."

Het hoekpand van Bruegel zal een totale metamorfose ondergaan, binnen de bestaande gevel, met een upgrading naar bijna tweehonderd slaapplaatsen. Dat is de maximumcapaciteit om dit soort jeugdherbergen 'sociaal' te houden. Want nieuwe jeugdherbergen in groot­steden als Parijs hebben uitgewe­zen dat bij driehonderd bedden en meer de sfeer en het persoonlijk contact sterk verwateren.

Nieuwbouwvleugel
In de plannen komt naast het bestaande, te renoveren pand een nieuwbouwvleugel. Daardoor verdubbelt de jeugdherberg in bruikbare oppervlakte. Voor de verbouwing en de nieuwbouw heeft de Vlaamse overheid het architectenbureau DFM Team uit Tongeren geselecteerd: architecten met ervaring in de zorgsector (rusthuizen, kinderdagverblijf). Op de kadasterplannen zie je dat de uitbreiding (tot in de Hoogstraat) op grond komt die nog niet van de bouwheer, Toerisme Vlaanderen, is.

Het geld uit Vlaanderen ligt klaar en kadert in de inhaalbeweging die beide Vlaamse ministers voor jeugdverblijfinfrastructuur (in Vlaanderen en Brussel) maken. De kostprijs van het project-Bruegel wordt bevestigd: 1.176.338 euro (voor het deel Keizerslaan), 628.368 euro (deel Hoogstraat) en 527.296 euro (techniek), en daarbovenop de uitbreidingsbouw, die op 2,8 miljoen euro wordt geraamd. Voorlopige onbekende in het dossier is de definitieve prijs die zal worden betaald voor het terrein waarop de nieuwbouw moet komen, want die uitbreiding is nu eenmaal essentieel in het bouwdossier.

"We gaan niets illegaals ondernemen," stelt Lea Winkeler, woordvoerster van Toerisme Vlaanderen, "maar we willen dezelfde dynamiek in het bouwdossier steken als voor de bouw van de nieuwe jeugdhuizen in Antwerpen en Brugge. De procedure voor aannemers liep onlangs af, indienen kon tot eind november. In december/januari wordt beslist aan wie de bouw wordt toegewezen. Maar met de nieuwbouw zullen we niet beginnen vooraleer we de bouwgrond hebben verworven; de rest kan al van start gaan."

Tegengas
Beide ministers vertrouwen op de onderhandelingen voor de aankoop van de terreinen. Ook architect Yves Favoreel van DFM reageert rustig: "Het dossier zit in de vergunningsfase voor aanbesteding aan de aannemer. Een aanvangsbevel zal vroeg of laat toch in de bus vallen. Als in juni 2012 begonnen kan worden met de eerste fase (verbouwing huidig pand, JMB) , dan kunnen we de toegestane uitvoeringstermijn van 36 maanden aanhouden: eind juni 2015. Op een bepaald moment zal de tweede fase wel van start gaan: de bouw op de terreinen die nog gekocht moeten worden, of onteigend."

Hoofdrolspeler in die aankooppolitiek is Toerisme Vlaanderen, dat inspanningen blijft doen om eigenaar Covimo over de brug te halen. Winkeler: "Na lang onderhandelen hebben we het federaal Aankoopcomité gevraagd om de onteigening voor te bereiden. In het verleden hebben zij dergelijke dossiers gunstig voor ons afgehandeld. Daar gaat nu al sinds maart 2011 tijd over, door extra administratief werk (er moest nog een bodem­attest geleverd worden, en er werd een Franse vertaling van de machtiging gevraagd, red.) . Onlangs hebben we het Aankoopcomité verzocht het dossier stop te zetten. We willen de onderhandelingen met de eigenaar opnieuw zelf verderzetten. Op een minnelijke schikking kan uiteraard niet nog eens drie jaar gewacht worden."

Veel alternatieven zijn er niet, als de vraagprijs onredelijk is en er maar één geïnteresseerde koper is. "Zo nodig gebruiken we de machtiging tot onteigening waarover we beschikken sinds oktober 2010," schermt Winkeler. De Stad Brussel noch de federale overheid kan dat verhinderen.

De 'handelende voorzienigheid' waarop het wachten blijft, is die van Gérard Marcy, van de nv Covimo, met postbus in de Maarschalk Neylaan in Ukkel. In de gloriejaren 1980 was Marcy autoracer in het team van Jacky Ickx; onlangs bleek hij niet bereikbaar - hij zat te racen in de East African Safary Classic Rally. Het pand van Covimo in de Hoogstraat en de Voorzienigheidsgang 48-50 - een oude voetweg die met een deur is afgesloten - zou moeten worden gesloopt, net als de voormalige cinema op de hoek. Ten tijde van Brussels burgemeester De Donnea zorgde de nachtclub Exito 13, in de Hoogstraat nummer 13, al voor aanhoudende burenellende: elk jaar weer waren er verschillende processen-verbaal voor nachtlawaai. "Uiteindelijk werd Exito 13 op gerechtelijk bevel gesloten, en sindsdien staat de club leeg, nu al jarenlang," weet Ruud Vervaeren van de jeugdherberg Bruegel. "De sluiting had te maken met milieuwetgeving en exploitatie," verduidelijkt Toerisme Vlaanderen. Maar hoeveel Vlaanderen uiteindelijk zal neertellen voor de grond, en of onteigening nodig zal zijn, blijft onbekend.