Uitgelicht: Conflict tussen buurtbewoners en prostituees

Later deze maand beslist de Raad van State of zestien prostituees uit de Alhambrawijk gelijk krijgen in hun protest tegen de GAS-boetes. Dat systeem werd ingevoerd nadat buurtbewoners de overlast beu waren. De Franstalige mensenrechtenliga steunt de sekswerkers. Het stadsbestuur zoekt een oplossing, geschoeid op Antwerpse leest.

S implistisch en willekeurig, dat zijn kort samengevat de Gemeentelijke Administratieve Sancties of GAS die de Stad Brussel in de buurt van de KVS aan prostituees uitdeelt. Dat is althans de mening van de Liga voor de Rechten van de Mens.

Willekeur? "Ja, heel letterlijk," zegt David Morelli van de Liga. "Een van de prostituees, die in de buurt woont, heeft zelfs een boete gekregen toen ze boodschappen ging doen."

De GAS-boetes hebben volgens Morelli maar één doel: de prostituees verjagen. "Zonder zich verder om hen te bekommeren. De sekswerkers worden aan hun lot - clandestiniteit met verhoogde onveiligheid en armoede - overgelaten. En ondertussen worden de pooiers met rust gelaten, al kan ik me niet inbeelden dat de politie niet weet wie die pooiers zijn."

Patsy Sörensen van Payoke, de bekende Antwerpse prostitutie-ngo, kent het Brusselse probleem. Ze voerde onlangs nog onderzoek in de Alhambrawijk. "Ik trek me het lot van die meisjes in Brussel heel erg aan," zegt Sörensen. "Maar ik begrijp het buurtcomité ook wel in zijn strijd tegen de straatprostitutie. Straatprostitutie is niet meer van deze tijd. Het is logisch dat mensen hun buurt leefbaar willen houden. Prostitutie stoort nu eenmaal."

Sörensen heeft ook wel vragen bij het GAS-systeem. "Misschien is dat goed voor de stadskas, maar het is geen langetermijnoplossing. Een boete van vijftig euro doet een beetje pijn, maar na een paar boetes vertrekken de meisjes naar andere oorden, en verlies je het contact. Nee, het Brusselse stadsbestuur heeft er baat bij een duidelijk beleid uit te tekenen in samenspraak met het gemeentebestuur van Schaarbeek, waar je vitrineprostitutie hebt. In Antwerpen hebben we het ook zo gedaan: tegen straatprostituees gezegd dat ze achter een vitrine mochten gaan zitten, maar niet meer op straat mochten ronselen."

Een ander argument van de Liga voor de Mensenrechten is dat het GAS-boetesysteem de prostituees naar duistere ondergrondse netwerken jaagt. "Nu is een groot deel van de prostitutie al ondergronds," reageert Sörensen. "Met het internet heerst er tegenwoordig grote anonimiteit. In die mate dat straatprostitutie vandaag in feite een vorm van folklore is geworden."

Toch lijkt er beterschap op komst. Vorig jaar ging een Brusselse delegatie van MR en Open VLD nog op bezoek naar Antwerpen om te zien hoe ze de zaken daar aanpakken. In het vroeger beruchte Schipperskwartier heeft men alle vormen van prostitutie beperkt tot drie straten waar alleen nog raamprostitutie toegelaten is, onder meer in Villa Tinto, een complex met vitrines en een politiekantoor in één.

Sörensen zegt dat ze in november nog te gast was bij burgemeester Freddy Thielemans (PS). "Er werd me toen beloofd dat men een beleid zoals in Antwerpen zou uittekenen," zegt ze. Dat wordt bevestigd door schepen Els Ampe (Open VLD), die vorig jaar het initiatief nam voor de trip naar Antwerpen. "Het is alleszins de bedoeling dat we Antwerpen achterna gaan, al zal de concrete uitwerking nog even duren."

Sörensen verklaarde vorig jaar nog dat de strijd tegen mensenhandel opnieuw een prioriteit is en dat prostitutie gevaarlijk blijft. "De meisjes in de Alhambrawijk werken in moeilijke omstandigheden. Een aantal onder hen is al overvallen, zodat ze liever zoveel mogelijk onder veiligheidscamera's werken, wat ik er zelf heb kunnen vaststellen. Als ze dan nog opgejaagd worden door GAS-boetes, dan krijg je een mijnenveld. Je moet je altijd afvragen waarom er daar, in die wijk, prostitutie is, wie die meisjes zijn en waar ze vandaan komen."

Sörensen geeft ook mee dat een Antwerps model niet automatisch betekent dat alles goed gaat. "Er zijn nog altijd situaties."