Uitgelicht: Een late taalstrijd om de sport

De Vlaamse regering vecht bij het Grondwettelijk Hof het feit aan dat Brussel subsidies geeft voor sportinfrastructuur. De klacht komt op een vreemd moment. De regering-Di Rupo zal binnenkort de Brusselse bevoegdheden immers uitbreiden met investeringen in sportinfrastructuur.

G rondwettelijk heeft de Vlaamse regering het recht aan haar kant. Sport is een gemeenschapsbevoegdheid. Het is dus een beetje onkies van de Brusselse gewestregering om al jaren miljoenen euro's te pompen in gemeentelijke sportinfrastructuur, sportopleidingen voor de jeugd en tal van sportevenementen.
Die investeringen worden door de Vlaamse regering en het Vlaams Komitee voor Brussel nu aangevochten bij het Grondwettelijk Hof. Ook over Brussels geld voor beroepsopleiding wordt een klacht voorbereid.

Vlaanderen trok al eerder naar het Hof om Brusselse investeringen in onderwijs en kinderdagverblijven te laten vernietigen. Vlaanderen kreeg toen telkens gelijk.
Toch komt de klacht er een beetje op een vreemd moment. Het Brussels Gewest kent al sinds 1991 subsidies toe voor gemeentelijke sportinfrastructuur. Het sluist daarvoor al die jaren geld door naar de armlasti­ge Franse gemeenschapscommissie Co­cof. Het gaat om zo'n drie miljoen per jaar. Sinds een tiental jaar is dat geregeld via een driejarenplan voor sportinfrastructuur.

Al die jaren was er voor de Vlaamse regering geen vuiltje aan de lucht. Ook bij de Vlamingen in Brussel werden de investeringen goedschiks aanvaard. Er bestond immers een duidelijke afspraak tussen Vlamingen en Franstaligen dat de infrastructuur ook voor Nederlandstaligen moest openstaan.

De timing is nog vreemder voor wie er het regeerakkoord van Elio Di Rupo op naslaat. Daarin is afgesproken dat sport niet langer de exclusieve bevoegdheid van Franse en Vlaamse Gemeenschap is. Het Brussels Gewest mag dus binnen afzienbare tijd zonder enig grondwettelijk probleem investeren in sportinfrastructuur. De wetteksten zijn in volle voorbereiding. De aanval bij het Grondwettelijk Hof, die door minister van Sport Philippe Muyters (N-VA) is geïnitieerd, kan dus ook begrepen worden als een aanval van de N-VA op de regering-Di Rupo.

In de achtergrond speelt de politieke toekomst van België: is dat een van twee gemeenschappen (wat N-VA en CD&V voorstaan), of een van vier gewesten (waarin Groen, Open VLD en SP.A zich meer vinden)? In beide gevallen ziet de rol van Brussel er fundamenteel anders uit.

En dan is er nog de pragmatische kant van de zaak. De investeringen zijn volgens Brussels viceminister Guy Vanhengel (Open VLD) gerechtvaardigd omdat de Franse en Vlaamse Gemeenschap op sportief vlak schitteren door afwezigheid. Er is bijvoorbeeld geen Bloso-domein in Brussel. De Franstalige tegenhanger Adeps is wel aanwezig, maar slechts met één centrum.

Dankzij de Brusselse subsidies zijn er daarentegen tientallen synthetische voetbalvelden aangelegd, tal van sportzalen gebouwd en stadions en zwembaden gerenoveerd. "En elke nieuwe sportinfrastructuur is in een mum van tijd gevuld," zegt Vanhengel.

Dat heeft dan weer te maken met de demografie. Brussel verjongt zienderogen. De gemeenten kunnen nauwelijks volgen met de bouw van sportzalen en voetbalvelden.

Gat in begroting
Een andere logische reden voor de Brusselse investeringen in sport­infrastructuur is de vaststelling dat sport geen taal kent. Sportverenigingen zijn niet geneigd om voor de ene of de andere gemeenschap te kiezen. Franstaligen en Nederlandstaligen doen in Brussel zonder veel problemen samen aan sport. De regels liggen internationaal vast. De hele communautaire discussie gaat vaak helemaal voorbij aan de sportbeoefenaar.

Toch heeft ook minister Muyters een punt. Het Brussels Gewest klaagt al jaren steen en been over een gebrekkige financiering. Er zijn hopen geld nodig om te investeren in openbaar vervoer, huisvesting en publieke ruimte. Daarover klagen, en intussen geen graten vinden in de investeringen via de gemeenschapscommissies en gemeenten, in een materie waarvoor het Gewest niet bevoegd is, is niet helemaal coherent. Het Gewest sluist jaarlijks zo al gauw driehonderd miljoen euro door naar de gemeenschapscommissies. Dat is ongeveer het bedrag dat het Brussels Gewest jaarlijks tekortkomt op de begroting. Zoiets heet een scheefgegroeide situatie.