Uitgelicht: Harde werkelijkheid haalt de politiek in

Twee weken geleden bleek uit de tevredenheidsenquête van de MIVB dat heel wat reizigers zich onbehaaglijk voelen op het MIVB-net ’s avonds. En toen kwam zaterdagochtend 7 april, en werd een personeelslid van de vervoersmaatschappij tijdens het uitoefenen van zijn functie gedood. De alarmbellen hebben in het verleden al meermaals geluid.

'W e zitten in Brussel met een maatschappelijke tendens die er een van onveiligheid is." De opmerkelijke woorden van waarnemend MIVB-baas Kris Lauwers, vorige week in deze krant, waren nog niet koud of A.V., een twintiger uit Laken, deelde zaterdag een wilde vuistslag uit aan MIVB-supervisor Iliaz Tahiraj, waardoor die de dood vond. De verdachte werd door een vriend uit een discotheek gebeld om te komen 'helpen' nadat die vriend een verkeersongeluk had met een MIVB-bus. A.V. hielp echter niemand; hij sprak met zijn vuisten toen Tahiraj foto's van het ongeval maakte als bewijs. Toen hij zijn werk deed, dus.

Prompt schortte de MIVB-directie het openbaar vervoer twee dagen lang op, een actie die door de vakbonden met een staking tot minstens dinsdagavond werd verlengd. Federale en Brusselse ministers betuigden hun medeleven en beloofden maatregelen.

Op de sporen gegooid
Nochtans ging de alarmbel al eens bijzonder luid af toen tijdens nieuwjaarsnacht 2010 de Bulgaarse student Lyuben Tyulekov in het metrostation Naamsepoort 'zomaar' op de sporen werd gegooid, met verlamming tot gevolg, en zijn daders, breed lachend in de veiligheidscamera, wegvluchtten. Geen bus, geen metro kwam toen tot stilstand.

Sindsdien steeg het aantal in­cidenten op het vervoersnet, de­den verschillende belanghebbenden hun beklag over de onveiligheid en de verruwing van de maatschappij, klaagde deze krant het laissez faire-beleid bij MIVB en Brusselse regering wat veiligheid en preventie betreft aan en werden er extra agenten beloofd. En nu, vandaag, zijn de uitdagingen voor de grootstad plots ernstige problemen geworden. De hoofdstad lijkt dan ook op een keerpunt te zijn gekomen.

Brussels minister van Vervoer Brigitte Grouwels (CD&V) en haar federale collega van Binnenlandse Zaken Joëlle Milquet (CDH) waren binnen de afgesproken B-H-V-staatshervorming al overeengekomen 30 miljoen euro voor veiligheid over te hevelen naar het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Dat bedrag dient nu meteen om de verschillende nieuwe samenwerkingsovereenkomsten en de gezamenlijke strategie van de federale en Brusselse overheid voor het openbaar vervoer te financieren.

Op een vergadering maandag kwamen beide regeringen overeen 150 agenten extra aan te werven om de federale spoorwegpolitie (bevoegd voor treinen, metro's en stations) te versterken tot 337 mensen, evenals 250 lokale politieagenten die bovengronds de veiligheid op en rond het openbaar vervoer moeten waarborgen. De MIVB-veiligheidsdienst wordt aangevuld met vijftig agenten tot een totaal van 240 mensen, die een forse uitbreiding van hun bevoegdheden krijgen, zoals het twee of drie uur staande houden van verdachten, identiteitspapieren opeisen ter inzage, de mogelijkheid tot fouilleren en op meer plaatsen mogen interveniëren.

Nooit concreet
Dat zijn allemaal beloften, en de Brusselse en de federale overheid kunnen het niet meer maken te dralen met de uitvoering van deze maatregelen. Meer agenten voor Brussel werden al verschillende keren aangekondigd, en de MIVB-veiligheidsdienst was al eerder de inzet van een ferm politiek debat. Brussels parlementslid Vincent De Wolf (MR) noemde vorig jaar de regering-Picqué incompetent inzake veiligheid op het vervoersnet; zijn collega Annemie Maes (Groen) klaagde, net als de Vlaams Belang-fractie, eerder al de stijgende agressie tegen de MIVB aan. Ter herinnering: dat parlementair debat vond plaats nadat de tien Securitas-agenten waren ingezet na incidenten op metrolijn 6. In de marge van dat parlementair debat ontvouwde zich ook een politieke strijd over de rol van de MIVB: dienstverlener voor klanten of tewerkstellingsopdracht voor de Brusselse regering? Dat maakte gedane veiligheidsbeloftes nooit echt concreet.

De dood van Tahiraj heeft er echter toe geleid dat de federale en de Brusselse overheid nu wel in actie moeten komen. Twee weken geleden, een eeuwigheid, uitte Brigitte Grouwels haar vrees dat de debatten over de uitbreiding van de MIVB-bevoegdheden een hele kluif zouden worden, zowel op federaal als op Brussels niveau. De werkelijkheid was helaas sneller.