Uitgelicht: Nederlandstaligen hebben nu eigen rechtbanken

Met een feestelijke plechtigheid werden begin deze week de nieuwe Nederlandstalige rechtbanken in Brussel en het Nederlandstalig parket voor Halle-Vilvoorde geïnstalleerd. “Een historische dag,” zeiden alle aanwezige bewindslieden en magistraten.

D e rode loper lag maandag uit voor het feestje in het Brusselse Justitiepaleis waarop de fine fleur van de Vlaamse magistratuur en advocatuur aanwezig was. Er viel dan ook een heuse omwenteling te vieren. Sinds 1 april zijn de tweetalige rechtbanken in Brussel vervangen door Nederlandstalige en Franstalige rechtbanken. Ze blijven bevoegd voor het hele grondgebied Brussel-Halle-Vilvoorde en blijven op het Poelaertplein. Maar ieder zal er zijn eigen magistraten, griffie, budget en lokalen hebben. “Het moet leiden tot een efficiëntere rechtsbedeling in het arrondissement,” zei minister van Justitie Annemie Turtelboom (Open VLD), die aanwezig was op de plechtigheid.

De ontdubbeling geldt voor de rechtbank van eerste aanleg, van koophandel, van arbeid en voor de politierechtbank. De vredegerechten en ook de hoven van beroep blijven tweetalig. “De ontdubbeling van de hoven van beroep is niet gepland en ook niet nodig,” aldus Beatrix Ceulemans, voorzitter van het Arbeidshof. “Wij werken efficiënt en hebben geen achterstand.”

Het parket dan, de instantie die strafbare feiten opspoort en vervolgt. Dat was tot nu toe tweetalig en bevoegd voor gans BHV. Vanaf deze week bestaat er een tweetalig parket voor de negentien Brusselse gemeenten en een Nederlandstalig parket voor de 35 gemeenten van Halle-Vilvoorde. Tegen 2017 wil de Regie der Gebouwen een gloednieuw gebouw klaar hebben.

Vijf Franstalige magistraten van het parket Brussel zullen hun Nederlandstalige collega’s in Asse bijstaan voor de behandeling van de dossiers van Franstaligen uit de Rand. Ook is vastgelegd dat het parket in Brussel altijd een Franstalige procureur des konings zal hebben. Sinds maandag is dat de vroegere parketwoordvoerder Jean-Marc Meilleur, die Bruno Bulthé opvolgt. De Nederlandstalige Thierry Freyne is tot procureur van Halle-Vilvoorde benoemd.

Het grote voordeel van de splitsing is dat beide procureurs hun eigen prioriteiten in de misdaadbestrijding kunnen bepalen. Het parket Halle-Vilvoorde zal met name accenten leggen op de lokale noden van de verstedelijkte Rand. “Ik denk aan woninginbraken, rondtrekkende bendes en de typische luchthavenproblematiek zoals de drugstrafiek,” zei Freyne.

De hervorming van het gerechtelijk arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde is een gevolg van de zesde staatshervorming. Aan de hervorming gingen lange onderhandelingen vooraf, onder meer over de verdeling van de magistraten. Aanvankelijk werd een verdeelsleutel van 80 procent Franstalige en 20 procent Nederlandstalige magistraten gehanteerd. Die verhouding werd na flinke discussies bijgesteld in het voordeel van de Nederlandstaligen.

Maandag klonk er dan ook alleen nog bezorgdheid over de beschikbare ruimte en lokalen. Zo zal de Nederlandstalige correctionele rechtbank uitwijken naar de voormalige loketten van de post in het Justitiepaleis, maar die zijn nog niet verbouwd. “We hebben met onze Franstalige collega’s gesprekken moeten voeren over de verdeling van de lokalen en die verliepen niet altijd van een leien dakje,” aldus Alfred Vanwinsen, de nieuwe voorzitter van de Nederlandstalig rechtbank van eerste aanleg.

Turtelboom zei te hopen dat de hele hervorming hetzelfde effect zal hebben als de splitsing destijds van de universiteit van Leuven, namelijk het zuiveren van de communautaire lucht. Of dit meteen zal lukken is de vraag. Op de plechtigheid van maandag bleven de Franstaligen alvast weg. “Ze waren nochtans uitgenodigd,” zei stafhouder Hugo Vandenberghe, die met de Nederlandse Orde van Advocaten het initiatief genomen had voor het Vlaamse feestje. “Ze vonden de aanwezigheid van minister Turtelboom ongepast. Voor hen is dit ook geen feest. Zij hebben ook nieuwe Franstalige rechtbanken maar die worden niet plechtig geïnstalleerd. Een gemiste kans.”