Vaccintwijfel bij jongeren: ‘Vaccin zonder afspraak? Wist ik niets van'

Jongeren maken minder vaak spontaan een afspraak voor vaccinatie dan oudere doelgroepen. Jonge Brusselaars twijfelen naar eigen zeggen door het gebrek aan duidelijke informatie. “Ik ken niemand van mijn leeftijd die zich al liet vaccineren.”

“Mijn uitnodiging ligt thuis klaar op tafel, maar ik weet niet of ik al een vaccin wil”, vertelt de 23-jarige Samba uit Watermaal-Bosvoorde, die deze week op kamp is met jeugdwerking Centrum West.

Op nogal wat Brusselse keukentafels zijn de overheidsbrieven blijven liggen tijdens het begin van de zomer. Slechts 20 procent van de jongeren maakte een afspraak voor vaccinatie bij het ontvangen van hun uitnodiging, “terwijl dat 30 tot 40 procent was bij de oudere leeftijdscategorieën”, verklaarde coronacrisismanager Inge Neven eind juni aan BRUZZ.

Samba’s collega Abdel (24) uit Schaarbeek kreeg nog geen uitnodiging te zien, maar ook hij twijfelt om zich te laten vaccineren: “Ik vraag me af of het ons wel volledig beschermt, tegen alle varianten. En ik maak me zorgen over de bijwerkingen. Weegt het positieve wel op tegen de eventuele nadelen?”

Vriendenkringen spelen een grote rol in de afwachtende en twijfelende houding van jongeren. “Ik ken niemand van mijn leeftijd die de vaccinatie al achter de rug heeft”, zegt Samba. “Misschien voelt het minder dringend aan omdat we het niet van dichtbij hebben meegemaakt”, geeft Abdel toe. “Enkele vrienden van mij kregen wel corona, maar de meesten werden helemaal niet ziek.”

Voor hun kameraad Popa (23, ook uit Schaarbeek) ligt dat anders: “Toen ik besmet werd, voelde ik me verschrikkelijk slecht. Daarom wil ik zo graag het vaccin, maar ik wacht nog op mijn uitnodiging...” Dat alle Brusselaars vanaf 16 jaar zich sinds begin juli zonder afspraak kunnen melden aan de vaccinatiecentra, had Popa nog nergens opgevangen. “Echt? Dat is de eerste keer dat ik dat hoor.”

Boodschap op maat

Ook bij jongeren die wel al overtuigd zijn van vaccinatie, leeft een zekere onwetendheid. “Wij vertrekken binnenkort op kamp en onze volledige leidingploeg kreeg al hun eerste prik”, vertelt de 21-jarige Lola Esteban Castano van Scouts Evere. Sommigen lieten zich zonder afspraak prikken tijdens de zogenaamde ‘open deuren’ van de Brusselse vaccinatiecentra. "Daar hoorde ik niet over via de officiële kanalen, maar via vrienden. Als dat niet leeft in je omgeving, moet je als jongere echt zelf op zoek naar die informatie.”

De nood naar meer communicatie op maat van jongeren is hoog, aldus Rudy Raes, coördinator van Centrum West. “De communicatie naar de volwassen bevolking toe was al niet altijd duidelijk, laat staan dat de boodschap dan aankomt bij jongeren in precaire buurten.” Sociale media kan daarin volgens hem een grote rol spelen. “Hier op kamp zien we dat jongeren daar van ‘s morgens vroeg tot ‘s avonds laat hun informatie halen.”

Dat komt volgens Hanlin (26), vrijwilliger bij het Oudergems Jeugdhuis Alleman, doordat Brusselse jongeren zichzelf niet herkennen in traditionele media. “Hun interesses en bezorgdheden worden er niet aangekaart”, legt hij uit. “Als de communicatie dan ook niet eenduidig is, zoeken jonge Brusselaars hun actualiteit op sociale media via persoonlijkere verhalen. Maar daar wordt dan weer misbruik van gemaakt, en ontstaat er fake news.”

Om jongeren beter te informeren en de strijd aan te gaan met de desinformatie rond vaccinatie, lanceerde WATWAT, een Nederlandstalig online informatieplatform voor jongeren, de campagne ‘Ik ben daar’. Toch laten Nederlandstalige Brusselaars het ook daar afweten: slechts 55 van de 1751 jongeren die de campagne tot nu toe ondertekenden komen uit Brussel.

Over het algemeen heeft Hanlin het gevoel dat de meeste jongeren in zijn omgeving zich uiteindelijk willen laten vaccineren, “maar in het begin zijn ze nogal afwachtend en terughoudend omdat ze er niet het volste vertrouwen in hebben".

Vaccinatienut voor jongeren

Als Brussel de vaccinatiegraad van 70 procent wil halen, zullen ook de jonge Brusselaars verder overtuigd moeten worden. Zij vormen een groot deel van de bevolking (zie afbeelding): bijna een kwart van de Brusselse inwoners is jonger dan 18 jaar. Bovendien doen de meeste besmettingen zich momenteel voor bij jongeren tussen 18 en 24 jaar.

Afgelopen week waarschuwde Neven nog dat niemand volledig beschermd is tegen de verschillende varianten tot na een volledige vaccinatie, ook de jonge bevolking. Daarmee verwees ze naar de groeiende dominantie van de deltavariant, ook wel de Indiase variant genoemd, nu opnieuw meer mensen reizen.

De enkelingen die zich laten vaccineren in de omgeving van Abdel, doen het dan ook omdat ze op reis vertrekken. “En eens het verplicht wordt, dan doen wij het ook sowieso. Maar nu hebben we nog de keus, dus wachten we even af”, aldus Samba.