Vergeten en vernield Stephensonplein heraangelegd

De eerste zon raakt zachtjes het gezicht van drie kinderen die zich uitleven in de nieuw aangelegde speeltuin aan het Stephensonplein. Afwisselend begeven de drie zich naar de glijbaan en de speeltuigen op veren.

Een gehoofddoekte moeder kijkt goedkeurend toe. Twintig meter daarvandaan zit een vrouw van Afrikaanse origine. Op haar aangezicht na is ze volledig in het zwart gehuld. Terwijl ze een praatje slaat met haar buurvrouw, wiebelt ze langzaam met een kinderkoets. De baby is ingepakt alsof het ergste deel van de winter nog voor de deur staat. Het oogt allemaal heel gemoedelijk.

Voetballertjes

Deze scène was tot voor kort nauwelijks denkbaar. Het plein in laag-Schaarbeek kreeg het de laatste jaren hard te verduren, en dat kan niet los gezien worden van het wijkcontract Paviljoen, het eerste in de gemeente.

Meer dan tien jaar geleden besloot de gemeente om het Stephensonplein, dat te bereiken is via de Stephensonstraat, de James Wattstraat en Van Schoorstraat, als woonerf in te richten. Op papier een mooi project, waarbij een deel van de straat geschrapt werd en, samen met het plein, een groene oase van rust en ontmoeting diende te worden.

En zo gebeurde ook, toch wat het sociaal contact betreft. Heel wat jongeren uit de dichtbevolkte buurt spraken met elkaar af en trapten er een balletje. Dat het balletje al snel enkele ramen vernielde, waardoor de bewoners constant de rolluiken moesten neerlaten, was niet ingecalculeerd. Dat de adolescenten door het voetbal het gras al snel tot een modderpoel omploegden, evenmin. Toen ook nog eens automobilisten zich met hun auto op het pleintje begaven, was de leefbaarheid zoek.

De gemeente besloot dan maar om het plein opnieuw aan te leggen. Om overactieve tieners de gelegenheid te geven hun energie kwijt te raken, komt er een grote sportruimte: de Agoraspace, in de aanpalende Stephensonstraat. Loopt alles volgens plan, dan is de Agoraspace tegen de zomer van 2011 gebruiksklaar. De werkzaamheden zijn alvast bezig, de gemeente financiert met geld van het federale Grootstedenbeleid. In de toekomst kunnen verschillende vzw's, die op dit ogenblik hun dossier indienen, in de ruimte terecht.

Toch belemmeren die toekomstplannen niet dat verschillende jongeren op het pleintje proberen te voetballen. Goaltjes en geverfde lijnen werden onlangs nog door de gemeente verwijderd. Bert De Belder, die coördinator is bij de ngo Geneeskunde voor de Derde Wereld en al negen jaar in de buurt woont, erkent dat het vernieuwde plein een verbetering is, maar hij zit wel met enkele twijfels. "Sommige jongeren zorgen voor nachtlawaai. Op zich is dat niet kwaadaardig, maar voor de rust in de buurt is het niet zaligmakend. Naast een heraanleg is ook sociale controle nodig. Stadswachten heb ik bijvoorbeeld nog niet gezien."

Volgens Marc Weber, de kabinetschef van waarnemend burgemeester Cécile Jodogne (MR-FDF), werkt de gemeente aan het probleem. Hij zegt dat buurtbewoners uitleg hebben gekregen over het gebruik van het plein en dat sportanimatoren een oogje in het zeil houden, samen met preventiewerkers, stadswachten en politie.

Snelheidskussens
Maar ook de nieuwe mobiliteitsplannen zouden het feestje weleens kunnen bederven. De zone is wel gemarkeerd als zone 30, maar volgens De Belder respecteert niet iedereen dat. "In de Stephensonstraat komen de auto's opnieuw snel aangereden. Waarom liggen er geen drempels meer?"

Benoît Velghe, mobiliteitsadviseur bij de gemeente Schaarbeek, zegt in een reactie dat er in de Stephensonstraat een verhoogd plateau ligt en dat er een flauwe bocht is aangelegd die de snelheid moet matigen. "Maar het zou best kunnen dat we in de toekomst nog een snelheidskussen voor en na het plein moeten aanbrengen."

Snelheidsdrempel of niet, de her­aanleg van het plein, die 500.000 euro kostte, zorgt er wel voor dat automobilisten hun voertuig niet meer in het wilde weg kunnen parkeren. Er staan nu overal paaltjes. Om het groene aspect van het oorspronkelijke plan er toch enigszins in te houden, plantten gemeenteambtenaren een dertigtal bomen, waaronder enkele lindes. De voormalige oorlogsbunker werd gerecupereerd door Sibelga, rond de haag staat een stevig hek, ondergrondse glasbollen beperken de geluidsoverlast en bezoekers laten zich de banken welgevallen.

Zo ook een zeventiger die zijn kleindochter op woensdagmiddag naar de speeltuin begeleidt. Terwijl zij aan een fruitsapje slurpt, zuigt haar buurjongetje overtuigd op zijn fopspeen. Kinderen en (groot)ouders genieten zichtbaar. Honderd meter verder schoppen twee tieners op het voetpad een bal naar elkaar, ongedurig wachtend op 'hun' ruimte.