Vernieuwde Sint-Ursulaschool opent de deuren

Vrijdag gaat de nieuwe Sint-Ursulaschool aan de Dieudonné Lefèvrestraat in de kanaalbuurt plechtig open. De vrije basisschool was jarenlang gehuisvest in krakkemikkige paviljoentjes en moest de afgelopen drie jaar genoegen nemen met containers.

De Dieudonné Lefèvrestraat staat niet meteen te boek als een knus buurtje. Het is een kasseiweg waarover vrachtwagens af en aan denderen. De opvallendste gebouwen zijn de vele opslagplaatsen - die van de vroegere firma Byrrh, bijvoorbeeld - en de moskee om de hoek. Wat verderop, de kant van Thurn & Taxis op, liggen nog enkele gronden braak. Het is ook een arme wijk; in de Armoedeatlas van professor Christian Kesteloot wordt ze bestempeld als 'zeer kansarm'. Op deze plek verwacht je dan ook niet meteen een scholencampus, die zelfs over wat groen beschikt.

Het hele complex was ooit van de Zusters van Tildonk, die er vanaf 1840 onderwijs aanboden. Nu is de site opgesplitst: behalve de Nederlandstalige basisschool Sint-Ursula heb je er nog een Nederlandstalige basisschool voor bijzonder onderwijs, een Franstalige basisschool en een Franstalig lyceum.

Bij de opdeling kwam Sint-Ursula terecht in een soort prefab-paviljoentjes, die de laatste jaren in heel slechte staat verkeerden. "Ze moesten op het einde gestut worden met steunbalken, en het regende er binnen," vertelt directrice Kris Verdoodt.

De klasjes waren ook veel te klein en er was geen turnzaal. Voor de turnles moesten de leerlingen naar het Lakense gemeenschapscentrum Nekkersdal.

Het was Verdoodts voorganger, Roeland Vranken, die samen met Katholiek Onderwijs Brussel Noord, de inrichtende macht, een jaar of zeven geleden plannen begon te maken voor een nieuwe school op dezelfde plaats.

Een opsteker daarbij was dat de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) voor het eerst bereid was om het bouwproject voor honderd procent te financieren in de plaats van voor de gebruikelijke zeventig procent. De reden: het hoge aantal kansarme leerlingen.

Een tweede opsteker was dat de Vlaamse Bouwmeester het project onder zijn hoede wilde nemen. De Bouwmeester schreef een wedstrijd uit en deed de eerste selectie. Het schoolbestuur mocht meekiezen uit de vijf overgebleven ontwerpen. Winnaars van de wedstrijd werden de architecten Tom Thys en Adinda Van Geystelen.

Eenvoudig was hun opdracht niet. Op het kleine lapje grond waar de paviljoentjes stonden, moesten ze een schoolruimte van meer dan tweeduizend vierkante meter zien te realiseren. Daarom bouwden ze in de hoogte.

Blik op de stad
De nieuwe school heeft drie verdiepingen gekregen. Beneden is er een ruime hal, een eetzaal met keuken, een bureau voor de directrice, een vergaderzaal voor het lerarenteam en een sympathieke turnzaal.

De kleuterklassen zijn ondergebracht op de eerste verdieping. De leerlingen van de lagere school zitten op de tweede etage. Op de derde verdieping is er een grote polyvalente zaal met veel ramen. Ze bieden een bijzonder fraai uitzicht op de momenteel nog tamelijk onbestemde Thurn & Taxis-site en de hoogbouw in de Noordwijk.

In hun ontwerp hebben de architecten rekening gehouden met het uitzicht. De meeste kleuterklasjes kijken uit op 'groen', de oudere leerlingen kijken naar de straat en de stad. "Naarmate ze ouder worden, verandert hun blik op de maatschappij," legt Tom Thys uit.

De architecten hebben er ook voor gezorgd dat de school architecturaal geen vreemde eend in de bijt is. Thys: "We wilden dat het gebouw in de buurt zou passen. Daarom hebben we het gespiegeld aan het hoekgebouw aan de overzijde. En omdat de meeste gebouwen in de buurt opgetrokken zijn uit baksteen, hebben we voor een gevel in gele baksteen gekozen."

Sint-Ursula moet een brede school worden. Na de schooluren zal het gebouw ook gebruikt kunnen worden door buurtverenigingen. Op die manier rendeert het gebouw ook na vier uur. "Mensen van buitenaf zullen beneden terechtkunnen in de refter en de turnzaal en helemaal boven in de polyvalente zaal. De eerste en tweede verdieping zijn helemaal voor de leerlingen. Het hele gebouw is heel licht en open, met veel doorzichten. Maar om toch enige scheiding aan te brengen, hebben we met verschillende materialen gewerkt. In de ruimtes die voor de buurt opengesteld worden, ligt er beton op de vloer en zijn de muren wit bepleisterd. Alleen de turnzaal is van hout. De klasjes hebben een vloerbedekking in linoleum gekregen, en de kasten, wanden en kapstokjes zijn uitgevoerd in multiplex. Dat geeft een gezellige uitstraling en een gevoel van geborgenheid."

Het hele project heeft de VGC bijna vier miljoen euro gekost. De school zelf investeerde in nieuw meubilair.

Overvol
Hoewel er tien klaslokalen zijn, plus nog verschillende kleine 'zorghoekjes', is de school op dit moment te klein. Het derde en vierde leerjaar zitten dan ook nog altijd in Villa Marguerite, een gebouwtje uit begin vorige eeuw. Sommige ouders zijn daar niet blij mee, maar volgens directrice Verdoodt is het een overgangssituatie. "Voor de subsidies hebben we de afgelopen jaren wat meer leerlingen toegelaten. Daardoor hebben we enkele klasjes ontdubbeld. Maar in de toekomst beperken we ons tot ongeveer zeventien leerlingen per leerjaar, zodat er voor iedereen plaats is in de nieuwbouw."

De afgelopen jaren telde Sint-Ursula alleen nog allochtone leerlingen. Maar een nieuw gebouw trekt een nieuw publiek aan. Dit schooljaar zitten er voor het eerst weer twee Vlaamse kindjes op de school. Voorzitter Danny Bex verwacht dat die tendens zich voortzet. "We mikken op deconcentratie. Dat kan niet anders, met al die lofts die hier wat verderop als paddenstoelen uit de grond schieten."