Verpleegkundigen: 'Onvoldoende gerecupereerd om al tweede crisis in te stappen'

Verpleegkundigen in Brussel getuigen over hun gemengde gevoelens nu een tweede coronapiek onafwendbaar lijkt. "Bij sommige verpleegkundigen gaat dat heel hard aankomen. De eerste keer wisten we niet was ons overkwam, nu kennen we de gevaren."

"Tijdens de eerste coronapiek werden we overrompeld door de hoeveelheid werk, hadden we niet de tijd om er echt over na te denken", getuigt Annick Lacroix (52), verpleegkundige op de afdeling pneumologie-mucoviscidose van het Universitair Ziekenhuis in Jette. "Het virus was er ineens, de situatie was heel heftig, we zijn er ingestapt zonder er na te kunnen over denken."

In haar lange carrière heeft Marleen Vanhemelryck (62), een van de hoofdverpleegkundigen op intensieve zorgen bij het UZ, nog nooit een situatie meegemaakt als die van de afgelopen maanden. "Je hebt op intensieve zorgen altijd zwaar zieke patiënten, maar nu was iederéén ernstig ziek."

Werkdagen duurden voor beide verpleegkundigen vaak 12 of 13 uur. "We hebben heel veel hulp gehad, van collega's van andere afdelingen, van de apotheek, van de logistiek, van psychologen", zegt Vanhemelryck. "Collega's die in april of mei vakantie hadden gepland, lieten die vaak spontaan vallen. Zelf werk ik normaal gezien 80 procent, en heb ik tijdens die hele periode voltijds gewerkt."

Ook Lacroix werd een tijd ingezet op intensieve zorgen. "Ik werk normaal regelmatige uren maar ging weer nachten meedraaien. Van de ene dag op de andere kende ik niemand meer, en moest ik andere technieken en medicijnen gebruiken. Door de lagen beschermende kledij herken je zelfs de gezichten van je collega's niet. Terwijl ik normaal met mucopatiëntjes werk, een hele sociale job waarbij je iedere individuele patiënt kent."

Apart wonen

In de zes weken dat Lacroix op intensieve zorgen werkte, ging ze apart van haar gezin wonen, voornamelijk omdat haar man een risicopatiënt is. "Ik ben lang niet de enige die dat heeft gedaan om familieleden te beschermen."

Tijdens die eerste coronapiek overheerste voor de longverpleegkundige vooral de "enorme collegialiteit. Iedereen heeft alles gegeven, zonder er echt over na te denken. En dat is een groot verschil met nu. Want iedereen kent nu de gevaren en de gevolgen van het coronavirus. Ik denk dat velen in de zorgsector zich niet meer zo enthousiast zullen engageren zonder dat daar iets tegenover staat."

Lacroix en haar collega's zijn onvoldoende gerecupereerd om al een tweede crisis te ondergaan, zegt ze. "Ik wil benadrukken hoe goed het ziekenhuis voor ons gezorgd heeft, zowel qua veiligheid, materiaal, en praktische en psychologische ondersteuning. Ik denk dat de situatie in de woonzorgcentra nog veel erger was. Maar eerst was er de coronacrisis, waarvoor alle normale consultaties en operaties moesten wijken, en daarna hebben we een enorme inspanning geleverd om ons normale werk weer bij te benen."

Vakantie heeft ze daarom nog niet opgenomen. "Mijn vakantie staat gepland in september. Een buitenlandse reis hadden we al opgegeven, maar ik hoop wel echt dat ik mijn rust kan nemen. Zoals het er nu naar uitziet, weet ik niet of dat gaat lukken."

Vanhemelryck is bij de gelukkigen die eind juni op reis kon gaan, naar Frankrijk. "Het deed uiteraard deugd, maar het coronavirus zit altijd in je achterhoofd. Hoe staat het met de cijfers? Je blijft er toch mee bezig."

"De collega's die nog geen vakantie hebben kunnen nemen, hebben daar uiteraard nood aan. Niet alleen fysiek, maar ook mentaal. Verlof intrekken hebben we in de eerste periode niet moeten doen, maar het is al een enorm zware periode geweest. Bij sommigen gaat een tweede piek heel hard aankomen, vrees ik. We hadden er ons al bij neergelegd dat er een tweede golf zou komen, maar ze is er veel vroeger dan voorspeld. Maar we gaan er het beste van maken, je kunt je patiënten niet in de steek laten."

Beetje kwaad

"Iedereen zei dat een tweede golf zich pas in het najaar zou laten voelen", zegt Lacroix, "Ik had nooit verwacht dat het zo snel zou gebeuren."

"Emotioneel ben ik er nog niet klaar voor. Het blijft koffiedik kijken natuurlijk. Het lijken vooral jongere mensen te zijn die nu besmet raken. Zullen zij voornamelijk thuis kunnen uitzieken, zonder dat ziekenhuisopname noodzakelijk is? Een enorme toevloed aan patiënten is er gelukkig nog niet, maar dat kan snel veranderen."

"Ik hoop dat iedereen zijn voorzorgen neemt, zodat wij ook een stukje rust kunnen nemen. Maar als het nodig is, zal ik, mezelf kennende, mijn verlof wel uitstellen."

"Ik word wel een beetje kwaad soms als je ziet hoe sommigen omspringen met het virus. Als je na een lange werkdag, met de striemen van het mondmasker op je gezicht, op de fiets zit en je merkt hoe dicht sommige mensen langs elkaar lopen of fietsen, dan denk ik: laat die toch eens langskomen op een Covid 19-afdeling. Want het wordt verbloemd, maar de situatie was echt verschrikkelijk."