‘Versneld voorstadsnet remedie tegen files’

Zelfs Voka vindt bedrijfswagens niet langer zaligmakend. De Vlaamse werkgevers stellen voor om de bedrijfswagens te vervangen door een mobiliteitsbudget, zonder verhoging van de loonkosten. Iedereen vindt ondertussen dat er iets aan de files moet gedaan worden. Verslag van een zeer gematigde en genuanceerde eisenbundel. Opmerkelijk: ook de dienstencheques moeten blijven.

M isschien moeten we nog één keer de versleten term ‘moeder aller verkiezingen’ uit de kast halen. Immers, na 25 mei zijn er vijf jaar lang geen (federale, regionale, Europese) verkiezingen, dat betekent dus ook dat de ene oranje-rood-groene regering halverwege de match de tekortkomingen van de oranje-blauw-geel-zwarte regering halverwege niet meer kan corrigeren, of omgekeerd. Omdat de kans niet gering is dat de verschillende regeringen dezelfde kleuren zullen hebben, is kiezen uiterst belangrijk. Maar een aantal keuzes moeten niet meer gemaakt worden. Jaarlijks staan we 83 uur in de file. Twee derde van de pendelaars neemt de wagen. Eerst vonden alleen de groenen dat erg, nu vinden ook de bazen dat erg, want files kosten de economie vele tientallen miljoenen per jaar. Miljoenen die nodig zijn voor de economie volgens de patroons, voor de vergrijzing of scholen, volgens de demografie.

De eisenbundel voor de verkiezingen van Voka Metropolitan (Brussel en Vlaams-Brabant) werd voorgesteld door Jan Van Doren, directeur Voka, voorzitter Jean-Paul Van Avermaet en Paul Hegge, algemeen directeur Kamer van Koophandel Halle-Vilvoorde. Dat was niet toevallig: de problemen van Brussel, Vlaams- en Waals-Brabant zijn innig met elkaar verweven. Neem nu de files en de mobiliteit. Het was wijlen Jean-Louis Thys die in de negentiger jaren van de vorige eeuw als gewestminister de noodzaak van een voorstadsnet (GEN) op de agenda zette. Meer dan 20 jaar later is het GEN er nog altijd niet. “Hoog tijd om de ingebruikname van de voorstadstrein te versnellen,” zegt Jean-Paul Van Avermaet. Maar uiteraard volstaat dat niet. Van Avermaet en Hegge vinden ook dat er transitparkings aan de rand van het gewest moeten komen en dat ook De Lijn de aanleg van tramlijnen van Willebroek en de luchthaven naar Brussel-Noord en van de luchthaven naar Jette moet versnellen. “De luchthaven moet de katalysator van de werkgelegenheid worden,” zegt Hegge. Cijfers van de Nationale Bank voorspellen dat de luchthaven nog altijd een potentieel heeft van 10.000 directe en 20.000 indirecte banen. Er is wel één belangrijke voorwaarde: de luchthaven moet rechtszekerheid krijgen en groeiperspectief. Dat moet verhinderen dat politici bij iedere verkiezing in een kramp schieten als er klachten zijn over geluidsoverlast. Als de luchthaven groeiperspectief krijgt en de VDAB en Actiris werken (nog meer) samen, dan kunnen er jaarlijks 3.000 Brusselse werkzoekenden een baan krijgen in Vlaams-Brabant. Een aanbod dat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest met zijn meer dan 100.000 werklozen moeilijk kan afslaan. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de tienduizenden inwoners die er tegen 2020 bijkomen.

Maar Vlaams-Brabant is niet de milde weldoener: ook Vlaams-Brabant heeft baat bij samenwerking. De groeimotor sputtert nu ook in de Rand en er zijn minder buitenlandse investeerders. “Halle-Vilvoorde werd in 2013 voorbijgestoken door Mechelen en West-Vlaanderen,” zegt Hegge. Een hechte samenwerking kan voor de metropolitane gemeenschap (de vroegere provincie Brabant) een groei betekenen van 3 procent, waar Voka voor heel Vlaanderen rekent op maar 2 procent jaarlijks. Niet samenwerken betekent stagnatie in Brussel en in de Rand.

Distributie
Van Avermaet en Hegge maken zich ook zorgen over de sluipende verstedelijking van de Noordrand. Ook Vilvoorde heeft zijn lofts aan het water. Niet dat beide heren Vilvoorde en Machelen zijn middenklasse niet gunnen, maar er dreigt een schrijnend tekort aan terreinen voor logistiek en lichte industrie. Dat betekent dat de stedelijke distributie vastloopt. Hegge: “Brussel duwt de logistiek naar de Rand, een rol die de Rand weigert op zich te nemen. Dat is nefast voor het milieu en voor de werkgelegenheid.”

En dat is heel concreet. Hegge: “De groenen moeten beseffen dat wonen aan het water en transport over het water niet compatibel zijn. Om transport over het water rendabel te maken moet het kanaal uitgediept of de bruggen verhoogd worden. Als Colruyt door Brussel kon varen zou dat vele honderden vrachtwagens uitsparen.”

En last but not least is er het onderwijs. De demografische boom is er, we moeten die volgens Voka in ons voordeel ombuigen. De metropolitane gemeenschap wordt – in tegenstelling tot de rest van Vlaanderen – een zone waar de vergrijzing niet toeslaat. Jan Van Doren: “De volgende Vlaamse regering moet blijven investeren in de uitbreiding van het Nederlandstalig onderwijs. Dat is niet alleen een goede zaak voor de leerlingen, maar ook voor Brussel en zelfs voor Vlaams-Brabant. “ Voka stelt voor om de komende vijf jaar 7.600 bijkomende plaatsen te creëren in het Nederlandstalig onderwijs, basisonderwijs en secundair samen. Een noodzaak, zegt Van Doren, ook al is het niet eenvoudig om terreinen en leraars te vinden.