Vier redenen waarom de Brusselse PS tegen een verbod op onverdoofd slachten is

Vrijdag raakte bekend dat de Brusselse PS tegen een verbod op onverdoofd slachten zal stemmen. Waarom is de PS in Brussel zo goed als de enige partij die tegen het verbod is? En wat zijn de gevolgen daarvan? Professor politieke wetenschappen Dave Sinardet (VUB): 'De kloof tussen de Brusselse en Waalse PS wordt steeds groter.'

Het dossier rond onverdoofd slachten zorgt al langer voor verdeeldheid binnen de meerderheidspartijen. Coalitiepartijen Défi, Open VLD en Groen dienden een voorstel van ordonnantie in tegen het onverdoofd slachten. Eerder had de socialistische partij nog geen partijstandpunt ingenomen en zou de keuze aan de individuele parlementsleden overgelaten worden, maar vrijdag raakte bekend dat de volledige partij toch gezamenlijk zal tegenstemmen.

Daarop kwam heel wat kritiek van oppositiepartijen Vlaams Belang en N-VA. Zij hekelen dat Brussel het enige gewest is waar onverdoofd slachten nog is toegelaten. In Wallonië is het verbod er al sinds 2017 en in Vlaanderen sinds 2018.

Samen met PTB blijft de Brusselse PS sterke tegenstander van zo’n verbod. Daar zijn vier belangrijke redenen voor, volgens professor politieke wetenschappen Dave Sinardet.

1. Ze willen hun kiespubliek niet verliezen

“Het is heel duidelijk dat de strijd om kiezers uit onder andere de moslimgemeenschap meespeelt. Een deel van die kiezers is sterk bezig met dit soort dossiers. Bovendien worden er vaak tijdens verkiezingscampagnes parallelle campagnes gehouden voor bepaalde groepen. Bij kiezers uit de moslimgemeenschap wordt bijvoorbeeld specifiek gecommuniceerd over thema’s als onverdoofd slachten, net omdat die zo gevoelig liggen.”

2. Een deel van de Brusselse PS behoort tot diezelfde gemeenschap

“Niet alleen een groot deel van de kiezers komt uit de moslimgemeenschap, maar ook een belangrijk deel van de mensen die actief zijn binnen de Brusselse PS. Het dossier zorgde daardoor lang voor verdeeldheid binnen de Brusselse PS en nu pas heeft de partij een standpunt ingenomen.

Er zijn twee strekkingen binnen de Brusselse PS, waarvan een de klassieke laïcistische strekking is die zegt dat er een scheiding moet zijn tussen staat en religie en in dit geval religieuze belangen niet boven dierenrechten gesteld mogen worden. De andere strekking maakt vaak deel uit van de moslimgemeenschap en kijkt daar dus anders naar.

Diezelfde tweedeling zien we bij het hoofddoekendebat. De laïcistische strekking vindt dat hoofddoeken niet door ambtenaren gedragen mogen worden, omdat de overheid neutraal moet zijn. De andere strekking vindt net dat hoofddoeken niet verboden mogen worden. Het is dus wel een belangrijk moment dat de Brusselse PS over dit dossier een gezamenlijk standpunt vormt. Dat heeft te maken met electorale overwegingen. De laïcistische strekking is wellicht mee overstag gegaan vanuit dat idee.”

3. De opmars van PTB

“Er is een grote concurrentie met de PTB die op dezelfde doelgroepen mikt. Dat geldt vooral voor socio-economische dossiers. De PTB stelt zich voor als de ‘echte linkse partij’ die de economische en sociale belangen van de lagere inkomens verdedigt. Maar ook dossiers als deze zijn een onderdeel van die strijd. Mocht de PS voor het verbod stemmen, is dat potentieel interessant voor de PTB.”

4. Het staat niet in het regeerakkoord

“Dit is duidelijk een dossier waar de PS mee verveeld zit en de partij zou liever hebben dat erover gezwegen wordt. Ze wilden niet dat het onderdeel werd van een stemming of het publieke debat. Omdat de meerderheid verdeeld was, stond er niets over in het regeerakkoord. In de zogenaamde atoma-schriftjes die geheime afspraken bevatten buiten het regeerakkoord werd evenwel voorzien dat het parlemen het dossier zou kunnen opnemen mocht er een nieuw element opduiken (zoals een advies van het Grondwettelijk Hof dat er intussen kwam).

Maar het is vooral het conflict binnen de regering over de hoofddoek bij de MIVB dat een rol heeft gespeeld: Défi voelde zich daarin buitenspel gezet door de socialisten, dus voelden ze zich plots vrij om het onverdoofd slachten terug op tafel te gooien. De irritatie bij de Brusselse PS is dus niet onbegrijpelijk. Omdat er opnieuw geen akkoord kon gevonden worden binnen de regering zou iedereen zijn eigen positie moeten bepalen in het parlement.”

Wat zal er nu gebeuren?

“Deze situatie is dus vervelend voor de PS omdat het de interne tegenstellingen blootlegt. Als ze voor het verbod zouden stemmen, kunnen ze problemen krijgen bij hun kiezers uit de moslimgemeenschappen. Nu dreigen ze kiezers te verliezen die vinden dat dierenrechten belangrijker zijn. Défi heeft zich zeer sterk op dat argument geprofileerd en er zijn ook PS-kiezers die daarmee akkoord gaan.

Er is nog altijd een meerderheid voor het voorstel van een verbod en het zal dus wellicht aangenomen worden. De Brusselse PS zou daar een groot probleem van kunnen maken binnen de regering, maar zo ver is de partij niet gegaan. Aangezien ze zelf aankondigen dat ze zullen tegenstemmen, accepteren ze wel dat er een stemming over is. Natuurlijk verbetert het de relatie binnen de regering niet. Défi heeft haar coalitiepartner in een lastig parket gebracht.

Het dossier vergroot ook de kloof tussen de Waalse en Brusselse PS. In Wallonië keurde de PS het verbod op onverdoofd slachten namelijk wél goed. We zien die verdere verwijdering ook in andere dossiers. De Brusselse PS heeft bijvoorbeeld mee ingestemd met de kilometerheffing, terwijl de Waalse PS zich daar heel hard tegen verzet heeft.

Als laatste kunnen we ons de vraag stellen of het wel goed is dat dit dossier een regionale bevoegdheid is. Als onverdoofd slachten toegelaten blijft in Brussel, kan dit het verbod in Vlaanderen en Wallonië ondergraven. Er komt heel wat kritiek op de PS vanuit N-VA en Vlaams Belang omdat de wetgeving in Brussel nu anders is dan in Vlaanderen en Wallonië, maar dat is een logisch gevolg van de regionalisering waar uitgerekend die partijen voorstander van zijn."