Vijfduizend vierkante meter graffiti aan Lakense tramhalte

Tramhalte De Wand krijgt de grootste Europese graffiti rond eenzelfde centrale thema: 'reizen'. Tegen 18 augustus moet alles af zijn. "We zijn hard aan het werk, want in twee weken tijd moeten we de klus klaren. Geen makkie, maar we komen er wel."

"Vorige zomer hebben we al 1.500 vierkante meter verwezenlijkt, deze zomer komt daar nog eens drieduizend vierkante meter bij," zegt de initiatiefnemer, Gaetan Tarantino. Zijn vzw Tarantino won vorige zomer de projectoproep van de Brusselse minister van Mobiliteit Pascal Smet (SP.A) ter verfraaiing van de tramhalte De Wand. "Alles bij elkaar komen we dus aan 4.500 à 5.000 vierkante meter graffiti, de grootste coherente graffiti van Europa. Het centrale thema is 'reizen', maar de deelnemers hebben niet zomaar in het wilde weg hun interpretatie gespoten. We komen nu al acht maanden lang twee keer per maand samen om te overleggen. Het is geen patchwork, maar een harmo­nieus geheel."

Zo ziet de bezoeker wel aan de stijl en de kleuren dat hier het werk van een bepaalde crew stopt en dáár het werk van een andere begint, maar er is zichtbaar aandacht besteed aan een vlotte overgang.

Het thema 'reizen' is gekozen vanwege de honderden reizigers die hier dagelijks passeren, zowel in de tram als op de A12. "Het thema past perfect op deze plek: er is een op- en afrit van de autosnelweg, verschillende tramlijnen, maar ook de Japanse Toren, het Chinees Paviljoen, het Atomium en de koninklijke serres, elementen die zowat van overal komen."

Nu kan de bezoeker in gedachten verder reizen: naar de toekomst - futuristische steden zijn populair bij graffitispuiters -, naar het Azië van de manga-tekenfilms en zelfs
naar de Incastad Machu Picchu.

"We willen laten zien dat graffiti kunst is," zegt Tarantino. "Graffiti hebben een slechte naam door de tags op alle mogelijke plaatsen, maar niet iedereen is een illegale spuiter. Hier zitten echte kunstenaars bij! Deze mensen leven van hun kunst en worden bij ons ook naar behoren betaald voor hun prestatie."

Hmi: Culturele revolutie
Hmi tekent de Amerikaanse acteur James Coburn. "We illustreren een scène uit de film A fistful of dynamite, waarin Coburn een Ierse explosievenexpert speelt die revolutionairen in Mexico gaat helpen." Hmi maakt deel uit van het Brusselse collectief en productiehuis Sou­terrain waarin de vier pijlers van de hiphop vertegenwoordigd zijn: rap, breakdance, turntablism en graffiti. Met vijf werken ze aan een grote compositie rond 'culturele revolutie'. "Het is een knipoog naar het boek Souterrain dat we net uitgebracht hebben, over de geschiedenis van ons collectief. Er staan heel wat interviews met rappers en activisten in."

Le mouvement est à la base de la création. Het staat in grote letters naast het portret van James Coburn in een stijl die schippert tussen kalligrafie en graffiti.
"De boodschap is de basis van de graffiti," zegt Dema van Souterrain terwijl hij vlijtig verder werkt. "Dit project is goed voor de vrije meningsuiting van graffitispuiters," vult Hmi aan. "Het opent ook de geest van voorbijgangers en speelt in op hun verbeelding. Ik vind het altijd goed om wat kleur te brengen in het leven, zeker op een duistere of lugubere plek zoals deze. Dit project doorprikt de stereotypen die over graffiti bestaan. Hier bewijzen we dat er ook heel wat artistiek talent is. Er zijn natuurlijk jongens die overal tags en graffiti spuiten, maar graffiti zijn veel meer dan dat."

Timothy: Drive-In voor vliegers
Timothy uit Brugge ontwerpt een futuristische stad. "Vorig jaar zijn mijn collega's al rond dat thema begonnen, ik werk daarop verder. Ik ben nu net een drive-in voor vliegende auto's aan het maken. Als ik begin te fantaseren, komen er al snel futuristische ideeën in me op."

Timothy is op zijn zestiende beginnen spuiten. Nu is hij 29 en probeert hij van graffiti te leven. "Dit is een grote opdracht, twintig dagen werk. Maar meestal krijg ik kleinere opdrachten, en soms komt er geen werk binnen, zoals bij alle andere zelfstandigen."

Cazn: Den ancien
Cazn heeft het extra druk, want naast het werk aan zijn eigen muur wordt hij door heel wat andere crews gevraagd. "Maar ik ben nen ancien, hé, ik werk supersnel!" zegt de Oost-Vlaming met een grote glimlach. "Mijn maat Casroc laat zich graag beïnvloeden door China. Volgens de Chinese dierenriem is hij een draak en ben ik een rat. De rat zit verwikkeld in de staart van de draak. We zitten volop in een battle."

Cazn kent De Wand goed. "Ik kom hier al sinds mijn veertiende, elke woensdagmiddag. Dit was dé graffitispot. Als het regende, stonden we onder het afdak. Nu zijn we het hier aan het opkuisen, het is een tegenoffensief voor het slechte imago dat graffitikunst heeft."

Incastad van Macho
Macho heeft het niet zo begrepen op futuristische muurschilderingen. Hij wil terugkeren naar het groen, naar de natuur. Hij is gefascineerd door oude culturen, vooral die van de Inca's. Op het einde van de graffitimuur, in de bocht net voordat de tram onder de grond verdwijnt, maakt hij een landschap in het Andesgebergte met als pronkstuk Machu Picchu. "De tramreiziger zal hier letterlijk kunnen reizen. De graffiti zijn zo opgebouwd dat de reiziger de indruk krijgt dat het echt is."

Het perspectief en de diepgang van het werk zijn indrukwekkend. Details onderaan geven de indruk dat je er werkelijk kunt uitstappen uit de tram, terwijl de bergketen in de achtergrond defileert. Het wekt de indruk dat je in het bergtreintje zit op weg van Cuzco naar Machu Picchu. "Ik ben Spanjaard en ik schaam me echt om wat er in Zuid-Amerika gebeurd is."

Lame: Japanse tekenfilm
Lame vult gaten op in de grote sjerp van een manga-personage onder een brug van de tramhalte. "We werken aan een hele muur vol mangatekeningen; verschillende tekenfilms komen aan bod. Omdat we hier vlak bij het Chinees Paviljoen en de Japanse Toren zijn, werd ons gevraagd rond het thema 'Azië' te werken. Manga, de Japanse tekenfilm, is iets wat ons echt aanspreekt, al van kindsbeen af."

Lame is met zijn collectief Ligne de Mir uit Parijs gekomen om mee te werken aan de gigantische muurschildering. "Het is een leuk project," vult Max aan. "De graffiti brengen leven aan de halte. Een treurige halte is nu iets geworden waarnaar mensen komen kijken. Mensen die hier dagelijks met de tram passeren, hebben nu iets te beleven."

Max is ook een manga-personage aan het tekenen. Naast de tekening prijkt een groot Chinees symbool. Als je daar goed naar kijkt, zie je dat het geen onleesbaar Chinees is, maar een zeer gestileerde weergave van zijn naam. "Mensen die gewoon even een blik werpen, zullen dat niet merken. Het is het type detail dat je enkel ziet als je graffiti goed bestudeert. We proberen altijd van die zoekertjes in ons werk te steken."

Expo

De tramhalte is een overblijfsel van Expo 58. De massieve betonnen halte maakt deel uit van een grote rotonde waar weggebruikers volledig van elkaar gescheiden zijn: op- en afrit van de A12, tramsporen, on­dergrondse voetgangersdoorgangen. Na de Expo kwamen er beduidend minder bezoekers en zette de vrije val in. Heel wat jonge spuiters hebben hier hun eerste stappen in de graffitiwereld gezet.

De vzw Tarantino promoot stadskunst als graffiti, hiphop en breakdance. In de tramhalte De Wand is er geen ruimte voor 'live' werk, maar met de graffitispuiters en de trams die hier rakelings langs scheren, is er genoeg te beleven. Nog in opbouw tot 18 augustus.