Vooral in Brussel klachten rond islamofobie

Net geen veertig procent van de geregistreerde incidenten inzake islamofobie vonden plaats in Brussel. Dat blijkt uit het jaarrapport van het Collectif Contre l’Islamophobie, waar voor het eerst ook cijfers in zijn opgenomen. “Ik heb genoeg van u met uw hoofddoek,” is maar een van de islamofobe opmerkingen, die vaak een mix van racisme en seksisme blijken te zijn.

Januari 2017. Een oudere dame wordt uitgescholden in de metro omdat ze een hoofddoek draagt. De man zegt dat hij er genoeg van haar heeft, en haar “hersenen zal doen opblazen.” Ganshoren, later dezelfde maand. Bij het verlaten van de school scheldt een mede-ouder een moeder uit voor "neger van de Taliban". Het zijn slechts enkele voorbeelden van racistische uitspraken waar Brusselaars het afgelopen jaar mee te maken hebben gekregen.

In totaal werden er in 2017 iets meer dan tweehonderd incidenten gemeld. Van de drie gewesten werd het grootste gedeelte van de klachten in Brussel opgetekend. Het gaat om 39 procent van de incidenten, ten opzichte van 16 procent in Wallonië en 10 procent in Vlaanderen en nog een groot gedeelte online-klachten (31 procent).

Meeste klachten in Brussel

Dat het percentage in Brussel relatief hoog ligt, heeft volgens vice-president Hajib El Hajjaji van het Collectif Contre L'Islamophobie meerdere oorzaken. Hij noemt ten eerste de bevolkingsdichtheid, maar ook het feit dat er veel moslims in Brussel wonen en dat mensen hier dichtbij bepaalde diensten (zoals gelijkekansencentrum Unia of de Liga voor Mensenrechten) wonen, wijst El Hajjaji aan als een mogelijke oorzaak.

Seksisme en racisme

Opvallend is ook dat 3 op 4 van de klachten van vrouwen komt. "Er is sprake van een mix tussen seksisme en racisme," zegt El Hajjaji. Hij vindt dat er speciale aandacht voor islamofobie tegen vrouwen moeten komen, met maatregelen naar werk en opleiding begeleiden.

Een groot gedeelte van de klachten kwam voort uit incidenten op internet. Het gaat om 29 procent van de klachten, die werden gemeld vanwege aanvallen op sociale media, of racistische reacties onder krantenartikelen. 17 procent van de klachten gaat over racistische opmerkingen op straat, in de metro of op andere publieke plaatsen. Zorgwekkend vindt El Hajjaji dat ook in het onderwijs veel incidenten werden gemeld; zo'n 16 procent van de gevallen.

De moslimgemeenschap bestaat niet

Daarnaast vraagt het collectief journalisten en politici met klem om genuanceerd te praten en schrijven over moslims. "Dat Yvan Mayeur zei dat alle moskees in handen van salafisten waren, was bijvoorbeeld heel schadelijk," zegt El Hajjaji. "Ook voor journalisten is het belangrijk om niet alles wat over moslims gaat, op religieuze wijze te interpreteren. Ik denk bijvoorbeeld aan discussie om kerstvakantie te wijzigen naar 'wintervakantie', terwijl die vraag nooit van moslims is gekomen."

Tot slot stipt het jaarverslag nog een aantal 'best practices' van het afgelopen jaar aan. Zo noemt El Hajjaji de expositie 'Islam, het is ook onze geschiedenis' als goed voorbeeld, net als een uitzending van de RTBF waarin journaliste Safia Kassas uitlegt dat het gebruik van het woord 'moslimgemeenschap' onjuist is, omdat het een homogeniteit veronderstelt die er in werkelijkheid niet is.