Vroeger & nu: langs bruine kroegen en chique cafés

De vraag of het vroeger beter was, is er één die al voor uren toogplezier heeft gezorgd. We zullen er nooit over uitgepraat raken. Wel is zeker dat het vroeger anders was. Gewapend met een fototoestel en oude ansichtkaarten maak ik een kroegentocht door het Brussel van 100 jaar geleden. Op zoek naar verschillen en hopelijk ook overeenkomsten.

A La Bécasse

De tijd lijkt stil te hebben gestaan in A La Bécasse. Een vrouw met een kort fris kapsel en dito rode bril vertelt dat nog niet zo lang geleden de garçons een enkellange voorschoot droegen. Verder werd hun tenue gekenmerkt door een lederen flap op de schouder en een koord in de taille. Na de overname - nog geen 2 jaar geleden - werden de obers vervangen door 2 Oost-Europese meisjes. Met hen bekijk ik de oude interieurfoto. Hoewel ze er nog niet lang werken, halen ze er eenvoudig de verschillen uit. De rijen tafels zijn een kwartslag gedraaid. De rest zit ‘m in details. Een ornament hier en een lampenkapje daar. De illusie van een middeleeuwse bar houdt stand.

• A La Bécasse, Taborastraat 11

Au Bon Vieux Temps

Van het ene estaminet in een steeg naar een andere; Au Bon Vieux Temps. Het bruine interieur lijkt er ook hier al eeuwig te staan. Maar niets blijkt minder waar als we de foto’s beter bestuderen. De oude bar is een halve meter naar rechts verschoven en de entreedeur zit aan de andere kant van de trap.

• Au Bon Vieux Temps, Sint-Nikolaasgang 8/4

Hotel Métropole

Groot is het contrast tussen de donkere kroeg in een nauw straatje en een grand hotel op een groot plein. Hotel Métropole opent in 1892. De centrale lanen zijn net gelegd en Brouwerij Wielemans-Ceuppens laat de kans niet voorbijgaan om een eigen luxehotel te openen. Uiteraard met restaurant en een brasserie waar hun pils geschonken wordt.

Bouwvakkers met witte helmen en gele hesjes nemen op het plein de plek in van statig geklede dames en heren. De letters op het dak van het hotel zijn een paar etages gezakt. Nu de auto’s van het De Brouckèreplein verbannen zijn, is het niet zo moeilijk je in te beelden hoe het hier ooit was. Een plek om te flaneren. De tijd die Brel bezingt, toen Brussel nog Brusselde.

Een grote vergulde M dient als deurklink. Binnen spat het goud van de muren. Een groepje Aziatische vriendinnen heeft zich in de halfronde zetels genesteld. Aan een andere tafel schenkt een kale man bier in een bol glas. Het interieur lijkt op het eerste gezicht sprekend op dat van de foto uit de jaren 1980, al zijn de palmbomen nu gegroeid. Een ander groot verschil is een houten kastje op wieltjes met een taart onder een plastic stolp.

Aan de receptie tref ik de conciërge. Enthousiast vertelt hij dat het restaurant op de oude postkaart in deze ruimte was. ‘Vroeger was de zaal dubbel zo groot, er was ruimte voor meer dan 100 personen. Later heeft een muur de ruimte in tweeën gesplitst. Maar de foto is genomen aan deze kant.’ De verschillen met de oude prent zijn groot. Keurig gedekte tafels zijn vervangen door een lange desk. Enorme lusters hangen midden in de ruimte en de spiegels op de linkermuur zijn verdwenen. Dan valt ons oog op een deur, links van de schouw. De huidige muur toont geen spoor van een kozijn. Klopklop. Het blijkt gemarmerd hout te zijn.

Ondertussen hebben een aantal nieuwsgierige collega’s zich bij ons gevoegd. Met veel plezier bekijken ze de verschillende afbeeldingen. 'Ik herinner me nog de paardentram,' zegt de ene, 'Iedereen is zo netjes aangekleed, niet zoals nu,' zegt een ander.

• Hotel Métropole, De Brouckèreplein 31

Quick

Een andere sfeer heerst er bij Quick iets verderop. Friet besteld aan een automaat geserveerd op een plastic tray. Een kartonnen beker met een rietje en frisdrank. Ook hier was ooit een etablissement met allure van Brouwerij Wielemans. De naam stond in neonletters op de gevel. Aux Armes des Brasseurs. Binnen is elke verwijzing naar vroeger verdwenen. De vloer is doorgetrokken en het terras op het balkon is niet langer bereikbaar. Het is zelfs onmogelijk om de oude foto opnieuw te maken.

• Quick, Anspachlaan 56

Trois Suisses

De Muntschouwburg werd geflankeerd door twee koffiehuizen, cafés in de oorspronkelijke betekenis. Aan de ene kant, nu Muntpunt, was er Les Mille Colonnes. Aan de andere kant Trois Suisses. Wie 150 jaar geleden naar de opera ging, kon er voor of na de voorstelling iets gaan drinken. De bruisende buurt trekt zowel jongeren en legerofficieren op zoek naar een feestje als ouderen die rustig de krant willen lezen. M’as-tu vu in de 19e eeuw.

• Trois Suisses, Prinsenstraat 8

Nu is duidelijk anders dan vroeger. Soms vallen de verschillen snel op, in andere gevallen ziet het er uit alsof er niks veranderd is. Gelukkig blijft in de meeste gevallen het bier vloeien. In het ene oord al authentieker dan in het andere.