Het aantal asielaanvragen piekt traditiegetrouw in augustus en het najaar en volgens Vluchtelingenwerk Vlaanderen zal 2023 daar geen uitzondering op zijn. Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V) hamert op maatregelen die scenario’s zoals die van vorig jaar moeten vermijden, maar de hamvraag is of die inspanningen voldoende zullen zijn. “Momenteel is de situatie onder controle, maar ik vrees voor volgende week woensdag.”
© Belga
| Chaos aan de hoofdingang van Klein Kasteeltje vorig jaar. Vluchtelingenwerk Vlaanderen vreest voor soortgelijke taferelen aan de Dienst Vreemdelingenzaken in de komende weken.
De asielinstroom lijkt dezer dagen dan wel minder zichtbaar te zijn, maar met meer dan 15.000 aanvragen in de eerste zes maanden van dit jaar is de storm van de tweede helft van 2022 en de eerste maanden van dit jaar allesbehalve gaan liggen.
Het maandelijks gemiddelde van 3073 verzoekers om internationale bescherming dat vorig jaar gerond werd, is op het huidige tempo niet ver weg – dit jaar gaat het voorlopig om 2556 asielaanvragen per maand.
“En dat terwijl de te verwachten piekmaanden nog moeten komen”, duidt Thomas Willekens van Vluchtelingenwerk Vlaanderen. Een blik op de cijfers leert inderdaad dat het aantal asielverzoeken de voorbije jaren vaak in de maanden augustus, september en oktober hoge toppen scheerde.
“Het asieldossier leeft niet binnen de regering, aangekondigde maatregelen zijn niet gerealiseerd"
Vierdaagse sluiting
Om die redenen houdt Willekens zijn hart vast voor taferelen die intussen op het netvlies gebrand staan: asielzoekers die niet in een opvangcentrum slapen, maar in erbarmelijke omstandigheden op overleven aangewezen zijn in kraakpanden of op voetpaden.
“De mensen die aan de Dienst Vreemdelingenzaken asiel aanvragen, worden momenteel wel binnengelaten, of ze krijgen de vraag om later in de namiddag terug te komen. Momenteel is de situatie dus onder controle. Maar ik vrees voor volgende week woensdag.”
Dan heropent de DVZ haar deuren na een vierdaagse sluiting, het moment waarop het Klein Kasteeltje in 2022 – toen de aanmeldingen daar nog gebeurden – uit zijn voegen barstte.
Willekens sluit dan ook niet uit dat een mogelijke explosie van het aantal aanvragen, het verzadigde opvangnetwerk en de gekrompen maar nog steeds aanzienlijke dossierachterstand bij het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS) opnieuw tot een herfst en winter zoals die van vorig jaar zullen leiden.
‘Dossier leeft niet’
“Er is helaas gewoonweg te weinig gebeurd om zo’n scenario te vermijden”, houdt Willekens zijn adem in. “Het dossier leeft niet binnen de regering, aangekondigde maatregelen zijn niet gerealiseerd.”
Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V) is het daar niet mee eens.
“Er blijft naar opvang gezocht worden, er zijn meer structurele plaatsen (34.100, red.) dan ooit en er zijn ook 1500 plaatsen in de daklozenopvang in Brussel voor wie niet onmiddellijk een plaats krijgt. Die inspanningen zullen naar de winter toe doorlopen”, aldus de woordvoerder van de Moor in een reactie aan BRUZZ.
"Er is met alle betrokken partners al gekeken naar scenario’s voor deze winter. Maar er is niets zo onvoorspelbaar als conflicten in de wereld"
Uitstroommaatregelen
In het afgelopen jaar kwamen er inderdaad meer dan 2600 opvangplaatsen bij, laat Fedasil weten. De Moor wil daarnaast blijven inzetten op een verhoogde uitstroom uit de asielcentra om op die manier plaatsen vrij te maken.
“Opvang moet voorbehouden worden voor wie daar nood aan heeft. Wie opnieuw procedures start zoals een regularisatie kan niet in de opvang blijven – die wet wordt in het najaar gestemd.”
“Qua uitstroommaatregelen in de opvang werken de diensten nog steeds op de dossiers van personen in een langdurige procedure. Het is nooit goed dat mensen te lang moeten wachten op een beslissing. Zij moeten ook weten waar ze aan toe zijn”, klinkt het. “Op dat vlak gaan de inspanningen voort om op die manier ook plaatsen vrij te krijgen voor nieuwe asielzoekers.”
Ook aan de dossierachterstand wordt geknabbeld, is te horen in de omgeving van de Moor.
“Het CGVS heeft ook zijn inspanningen verhoogd, mede door nieuwe medewerkers die nu beginnen te renderen: de laatste maanden slagen zij er in meer beslissingen te nemen, gemiddeld zo’n 2500 mensen per maand krijgen een beslissing. Tegenover juli vorig jaar hebben zij 600 beslissingen meer kunnen nemen dan vorig jaar.”
‘Realiteit altijd benoemd’
Toch is er evenzeer al bekeken hoe een nieuwe asielgolf in Brussel aangepakt zal worden, al wil de woordvoerder van de Moor weinig kwijt over de concrete invulling daarvan.
“Er is met alle betrokken partners al gekeken naar scenario’s voor deze winter. Maar er is niets zo onvoorspelbaar als conflicten in de wereld: er is altijd een mate van onvoorspelbaarheid bij de instroom van nieuwe mensen in ons land.”
“Al heeft de staatssecretaris de realiteit altijd benoemd", luidt het nog. "Bij de voorstelling van de jaarcijfers 2022 begin dit jaar heeft zij aangegeven dat we niet meteen een trendbreuk konden verwachten met zeer snel dalende instroom."
Lees meer over: Samenleving