Waarom veel Belgische Marokkanen en nauwelijks Turken naar Syrië trekken

Ruim 80 procent van de Syriëgangers in ons land zijn Belgische Marokkanen, slechts een handvol is van Turkse origine. Hoe komt dat? "Ze missen het sterke netwerk van de Turken."

Vanuit de landen Turkije en Marokko vertrekken een vergelijkbaar aantal strijders naar Syrië. In België ligt dat echter anders. Politicoloog Fouad Gandoul heeft het over 83 procent strijders van Marokkaanse origine aan onze redactie.

Ander type moskee
“De Turkse jihadisten zijn op een hand te tellen”, verklaart ook de Turkse ambassade aan La Libre.

Een eerste verklaring is een andere religieuze beleving. De Turkse islam wordt in België sterk gestuurd en dus ook gecontroleerd vanuit de Turkse staat. “Ankara bepaalt de marsrichting. Bijgevolg is er slechts een zeer zéér kleine strekking die aanleunt bij het salafisme van Saoedi-Arabië”, vertelt Gandoul.

“Moskeeën waar Marokkanen naartoe gaan worden amper erkend door België. Veel moskeeën krijgen daardoor hun financiering vanuit Saoedi-Arabië”, zegt Ilke Adam, onderzoeksprofessor aan het Instituut voor Europese Studies aan de VUB, aan brusselnieuws.be. Een andere islambeleving kan het verschillend aantal Syriëgangers dus mee verklaren.

Sociale controle
De Belgisch-Turkse gemeenschap hangt sterk aan elkaar en de Marokkaanse is eerder individualistisch. In Brussel wonen de Turken zeer geconcentreerd, in Schaarbeek en in Sint-Joost-ten-Node. De sociale controle bij de Turken is dus sterker aanwezig.

“Marokkanen maken het zelf. Ze hebben bijvoorbeeld hogere diploma’s. Maar Turken kunnen altijd terugvallen op en overleven binnen hun eigen gemeenschap”, zegt Ilke Adam.

De onderzoekster ziet dat Marokkaanse jongeren ook veel kwetsbaarder zijn voor discriminatie. “De tweede generatie Marokkaanse jongeren heeft veel meer moslimvrienden. En ze voelen zich sterker gediscrimineerd. Eenmaal ze door effectieve discriminatie een kans verkijken kunnen ze niet terugvallen op hun eigen gemeenschap zoals de Turken ”, zegt onderzoekster Adam.

Sterker vaderfiguur
Ten slotte zou een verschillende houding ten opzichte van een vaderfiguur kunnen leiden tot meer of minder radicaliseren. “Het Turkse nationalisme kent sterke figuren, die een vaderrol kunnen opnemen, zoals bijvoorbeeld president Erdogan. Marokkaanse gezinnen zijn vaker verscheurd en daardoor zoeken jongeren hun toevlucht dan tot de islam”, verklaart politicus Rachid Madrane (PS) in La Libre.

“In de Marokkaanse gemeenschap zijn er meer echtscheidingen dan bij Turken”, bevestigt Ilke Adam.

In een scenario van radicalisering liggen de oplossingen minder voor de hand bij Marokkaanse jongeren dan bij Turkse, zegt Fouad Gandoul: “Wanneer Marokkaanse jongeren radicaliseren kunnen ze ofwel bij hun ouders terecht, ofwel in de moskee. Daar stopt het want, dat sterke netwerk van de Turken missen ze. Als ze geen hulp vinden nemen ze misschien hun toevlucht tot de cyberislam”, zegt Gandoul.