'Wachten op gevangenisdorp Haren voor menswaardig bestaan gevangenen'

De staat van de Brusselse gevangenissen in Sint-Gillis en Vorst is al langer dan de huidige staking niet je dat. Maar op meer menswaardige omstandigheden voor de Brusselse gedetineerden blijft het voorlopig wachten op het omstreden gevangenisdorp in Haren, waarvan de bouw begin volgend jaar moet starten. Volgens Brussels parlementslid Arnaud Verstraete (Groen) kiest de overheid voor de vlucht vooruit. "Er blijven te veel vragen onbeantwoord."

De gevangenissen van Sint-Gillis en Vorst-Berkendael dateren respectievelijk uit 1884 en 1910. Een nieuwe, humanere, gevangenis in Haren moet beide inrichtingen vervangen.

De verouderde infrastructuur maar vooral het gebrek aan begeleiding van de gedetineerden in de huidige Brusselse gevangenissen staan een humane behandeling van de gedetineerden in de weg. "Iedereen beseft dat de nood in Brussel voor aangepaste gevangenissen zeer hoog is. Maar de huidige inrichtingen zijn niet transformeerbaar naar menselijke gevangenissen. Daarvoor hebben we werkateliers nodig voor de re-integratie van gedetineerden", zegt Johan Vanderborght, woordvoerder van de Regie der Gebouwen.

In 2013 zetten de Regie der Gebouwen en het ministerie van Justitie het licht op groen voor de bouw van het "gevangenisdorp" in het noorden van Brussel. Maar een procedureslag met verschillende actiecomités en het Brusselse milieucollege zorgt ervoor dat het bouwconsortium Cafasso nog steeds niet begonnen is aan de werkzaamheden. "Als alles vlot verloopt zouden we toch begin volgend jaar kunnen beginnen", zegt Vanderborght. Op 20 mei wordt een nieuw openbaar onderzoek afgerond.

Het gevangenisdorp zal 1.190 mannelijke en vrouwelijke gedetineerden herbergen. In het project zijn twee mannengevangenissen voorzien, een arresthuis voor 612 gedetineerden en een strafhuis voor 224 gedetineerden, een open en gesloten vrouweninrichting van respectievelijk 100 en 60 gedetineerden, een afdeling voor geïnterneerden (144) en een jeugdinstelling (30). In het dorp worden ook een rechtbank, sportcomplex, werkatelier, bezoekzalen, een hospitaal en een kantoor voor het veiligheidskorps opgenomen.

Controverse
Het gevangenisproject in Haren is niet vrij van controverse. Zo was er op zeker ogenblik sprake van een gerechtelijk onderzoek naar de manier waarop het consortium Cafasso als aannemer werd aangesteld. "En zo zijn er nog een aantal andere vragen die systematisch onbeantwoord blijven", zegt Brussels parlementslid Arnaud Verstraete (Groen). "Ook mobiliteit is een probleem: Haren is ver en slecht bereikbaar. Het megacomplex zou bovendien dehumaniserend werken, zeggen experts. Die problemen worden al jaren geopperd maar een antwoord blijft uit."

Verstraete noemt de communicatie van de Regie der Gebouwen cynisch. "De federale overheid is al jaren verantwoordelijk voor de verrotting van de situatie, en nu wordt net dat eigen falen als argument aangevoerd om dit controversieel project te rechtvaardigen."

Hoe het probleem van de erg verouderde gevangenissen dan wél aangepakt moet worden? "Belgische gedetineerden tijdelijk onderbrengen in degelijke gevangenissen in Nederland, bijvoorbeeld. Of renovatie van de bestaande structuren als tijdelijke oplossing. Er zijn veel mogelijkheden, deze voorstelling van de zaken is niet correct", besluit Verstraete.