Werkgroep voor strafinstelling Haren

Op de grens tussen Vlaanderen en Brussel komt in 2016 een gloednieuwe gevangenis. Die nieuwe instelling vervangt de gevangenissen van Vorst, Sint-Gillis en Berkendael. Een werkgroep moet de voorbereiding in goede banen leiden, maar de tijd dringt.

Vorige week sloeg een waterlek een gat in de vloer van de gevangenis van Vorst. Een symptoom van de slechte staat van die strafinstelling, want er schort wel meer aan de Brusselse gevangenissen: sterk verouderd en propvol, zo kun je het wel samenvatten.

En dus wil de Federale Overheidsdienst (FOD) Justitie met behulp van een masterplan een nieuwe Brusselse strafinstelling. Begin dit jaar werd al bekend dat die in de Brusselse deelgemeente Haren zou komen, op de Wansonsite, een industrieel terrein van twintig hectare dat Brussel deelt met de randgemeente Machelen.

In Haren klonk toen gemor. Buurtbewoners hadden opnieuw het gevoel dat de Stad Brussel de deelgemeente als een soort grond­reserve beschouwt. Maar toen het water een lek sloeg in Vorst, werd duidelijk dat er weinig andere opties zijn.

Naast de trein
Er valt een en ander aan te merken op de geplande gevangenis. 2016, dat is al binnen (maximaal) zes jaar. En tot in de zomer van 2012 bouwt Infrabel, de spoorwegbeheerder van de NMBS Holding, in Machelen nog een treinviaduct dat de spoorlijn op de middenberm van de E19 (Mechelen-Brussel via de luchthaven) verbindt met Brussel-Noord en de Europese wijk. Dat is pal naast de Wansonsite.

Volgens de FOD Justitie stelt er zich geen probleem. "Er is al met de aanvraag van de nodige vergunningen begonnen, en ook is er een werkgroep opgericht die vertegenwoordigers van Justitie, de Regie der Gebouwen, de Stad Brussel, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de gemeente Machelen en het Vlaams Gewest samenbrengt. Voorts is er een bestek opgemaakt voor een mobiliteitsstudie, die nodig is voor de vergunningsprocedures," zegt Lieselot Bleyenberg, woordvoerster van minister van Justitie Stefaan De Clerck (CD&V). Ze verduidelijkt ook dat de gevangenis volledig in het Brusselse gewest zal liggen, en dus niet deels in Vlaanderen en deels in Brussel.

Navraag op het departement Stedenbouw van de Stad Brussel - bevoegd voor Haren - leert dat die aanvraag nog niet is ingediend. Ook bij de gemeente Machelen klinkt het dat men van een aanvraag nog geen weet heeft. "Wel is het inderdaad zo dat de gevangenis niet in onze gemeente zal liggen. Ons deel van Wanson zal worden omgevormd tot bedrijventerrein. Wel hopen we dat de gevangenis onder geen beding een oprit heeft langs de Woluwelaan, die volledig op ons grondgebied ligt. Wij gaan in de toekomst namelijk van de brede Woluwelaan een lokale, smallere baan maken. Dat past binnen de herverdeling van de Brusselse Ring en binnen ons mobiliteitsplan."

Noordkant
In Machelen zal er het komende decennium wel meer bewegen. Er is bijvoorbeeld ook Uplace, het winkelcentrum dat aan de Brusselse Ring zal worden gebouwd, en dat de directe concurrent is voor een winkelcentrum op de Heizel. En Haren raakt zijn status van laatste dorp van het Brussels Gewest ook stilaan kwijt: in 2015 verrijst tussen de Haachtsesteenweg en de Leopold III-laan het nieuwe hoofdkwartier van de Navo.

Justitie zegt dat men in 2012 begint te bouwen aan de gevangenis aan de Witloofstraat in Haren. Dat impliceert dat men eerst wil wachten tot Infrabel klaar is met het spoorviaduct. Daarna rest er nog vier jaar. En in 2014 moet Uplace klaar zijn. Het noorden van het Brussels gewest en de Noordrand krijgen de komende jaren dus heel wat dynamiek. Van Uplace en de Heizel weten we al dat overleg een hol begrip is, en dat het dossier van de ringweg geladen is. Toch zal er de komende jaren meer dan serieus gepraat moeten worden over welke richting men met die noordkant - of het nu Vlaanderen of Brussel is - uit wil. Om over Schaarbeek-Vorming nog maar te zwijgen.