'Wij hebben al tien jaar een verbod'

Anders dan in Antwerpen veroorzaakte het hoofddoekenverbod weinig commotie in Brussel. "Al sinds het midden van de jaren 1990 hebben wij een dergelijk verbod in onze scholen," zeggen ze bij het Brusselse gemeenschapsonderwijs. [1 reactie]

Het begon in Antwerpen. Twee athenea, in Antwerpen en Hoboken, beslisten om vanaf het schooljaar 2009-'10 een hoofddoekenverbod in te stellen. Vanaf de eerste schooldag was er protest aan de beide schoolpoorten.

Hoe de zaak verder liep, hebt u ongetwijfeld al gelezen of gezien. Een auditeur van de Raad van State adviseerde de Raad het hoofddoekenverbod te vernietigen omdat dit de bevoegdheid zou moeten zijn van het Vlaamse Gemeenschapsonderwijs, niet van een individue­le school.

Het gemeenschapsonderwijs (GO!) reageerde prompt op het advies: er kwam een algemeen verbod op 'religieuze symbolen'. Scholen die nog niet zo'n verbod hebben, krijgen tot volgend schooljaar om hun reglement aan te passen. Ondertussen heeft de Raad van State ook beslist de adviseur niet te volgen.

In Antwerpen was er protest, in Brussel bleef het rustig. Hoe komt dat? "Wij hanteren al een verbod op religieuze symbolen sinds midden jaren 1990," zegt Jacky Goris, de directeur van de Scholengroep Brussel. "Dat heeft toen weinig commotie veroorzaakt. We zijn gewoon overgegaan tot de orde van de dag, namelijk de opvoeding van de kinderen. Dat wij een hoofddoekenverbod instellen, wil trouwens niet zeggen dat we geen gelijkekansenbeleid zouden voeren, integendeel."

Goris zelf staat achter het verbod. "Het gaat hier niet om zomaar een lapje stof. Het gaat om een religieus en ideologisch symbool. Dat past niet in een pluriforme gemeenschapsschool. De scholen in Antwerpen waar het nu over gaat, waren al de facto moslimscholen geworden. Dat kan toch niet de rol van het gemeenschapsonderwijs zijn? We moeten werken aan integratie, we mogen mensen zich niet laten terugplooien op hun eigen gemeenschap," vindt Goris.

Katholiek
"Bij het katholiek Nederlandstalig onderwijs in Brussel geldt een dergelijk verbod niet," zegt coördinerend directeur Petrus Van den Cruyce. "Wij gaan in gesprek met de kinderen en hun ouders en proberen zo tot een vergelijk te komen. Die methode levert geen problemen op, al kunnen er natuurlijk weleens discussies zijn. Sommige stageplaatsen appreciëren het niet dat stagiairs bijvoorbeeld achter een loket zitten met een hoofddoek op. Maar wij proberen problemen op te lossen via dialoog."

Ongrondwettig?
Het onderwijs van de Franse Gemeenschap hanteert op dit moment geen verbod op religieuze symbolen, en lijkt niet geneigd in de toekomst het Vlaamse voorbeeld te volgen. Ondertussen gaf Vlaams minister van Onderwijs Pascal Smet (SP.A) in het Vlaams parlement toe dat hij het gemeenschapsonderwijs informeel gewaarschuwd heeft dat het verbod mogelijk ongrondwettig is.

Een van de gevolgen van het verbod op religieuze symbolen in het gemeenschapsonderwijs is dat de Marokkaanse gemeenschap in Antwerpen eigen scholen gaat oprichten. In Brussel bestaat een dergelijke school al: Avicenna in Sint-Jans-Molenbeek. De school is niet erkend en overleeft door middel van giften en inschrijvingsgelden. De leerlingen behalen hun diploma door examens af te leggen voor de centrale examencommissie, zeg maar de middenjury, van de Franse Gemeenschap.