‘Zich in het Populierenoord wagen, is om schade vragen’

De naoorlogse ‘clos’ of gaarden en oorden, het soort doodlopende straatjes die idyllische woonerven creëren, zorgen voor veel leed. In het Populierenoord nemen de wielsporen en verzakkingen in het wegdek desastreuze proporties aan. “De oude, private wegen hadden al lang eigendom van de gemeente moeten zijn,” stelt Yvette Giers-Baar, die al haar hoop vestigt op het overheidsoverleg.

H oe moet het verder met de Berchemse achterinsteegjes die zo goed als onberijdbaar zijn, krakkemikkig verzakt en vol bulten, zoals Quasimodo? We laveerden als pseudo-dronkelingen door het hobbelige Populierenoord, een attractie als geen ander. Ooit konden veldeigenaars en bouwpromotoren zich verrijken met de verkaveling van landelijk schoon, met loten woningen in doodlopende steegjes op achterinterreinen. Zo ontstonden besloten oases van rust met ronkende namen als Hortensiagaarde, Bloemenoord en Populierenoord – de gemeente telt er een twintigtal. Het weggedeelte daarvan is in dertien gevallen nog steeds privaat terrein. En dat terwijl zo goed als iedereen die er woont van mening is dat alles wat ‘straat’ is, tot de verantwoordelijkheid van de gemeente behoort. Zo komt de vuilkar er langs – in het Populierenoord is dat meermaals per week – voor huisvuil, glas en papier. Werkt de elektriciteitsmaatschappij aan de straatverlichting. Passeert de watermaatschappij. Doet de kabeldistributie zijn ding. Zijn er rioleringswerken, en dies meer. En toch ligt het wegdek er lamentabel bij. Maar de straat behoort de gemeente niet toe - en daar wringt de schoen.

“Het is van kwaad naar erger gegaan sinds tien jaar, toen de hele straat werd opengebroken. Sindsdien zakt het zand onder het wegdek weg, met putten, bulten en hellingen tot gevolg,” weet Yvette Giers-Baar, die er sinds 1956 woont, terwijl de eerste huizen er amper twee jaar in gebruik waren. “Oorspronkelijk bestond de straat uit aangestampte grond, pas midden de jaren 1960 zijn de betonklinkers (grote zandlopervormige stenen, red.) hier gelegd.” Dezelfde stenen liggen er nog, afgebiesd met een dunne stoep van twee rijen betondallen.

Overleg op til
“Toen we het huis kochten heeft de notaris niet verteld dat de straat privé-eigendom was,” beweren meerdere bewoners bij hoog en laag. “Mij is enkel gezegd dat ik het vuilnis tot aan het eind van onze Clos moest dragen, daar waar de Bloemkwekersstraat en het doorgaand verkeer passeren,” zegt mevrouw Giers, in haar paarse broek, waarmee ze niet op de foto wil. “Wat ik in het begin ook deed. Maar de vuilkar rijdt nu wel degelijk tot aan het T-einde, al kan die er niet draaien,” bevestigt ze nog. Françoise Schmidt, die helemaal vanboven in het steegje woont, zorgde eerder deze lente voor een opvallend gevaarteken. Een grondverzakking had een diepe put in het wegdek geslagen. Om het gat van ver te zien, plantte ze er een bezem in. “De gemeente is eindelijk de put met zand komen vullen, maar het zal duidelijk tijdelijk zijn – verderop moet je weten hoe je de diepe ‘karrensporen’ moet ontwijken,” geeft Schmidt mee. “Ik durf alleszins niet tot aan haar deur te rijden, ik parkeer me in andere straten,” getuigt haar vriendin Véronique uit Dilbeek. “Zich in het Poulierenoord wagen, is om schade vragen.”

Een oude buurman, Marc Saintrain, herinnert zich de koopakte van zijn huis op nummer 3 als van gisteren. “Er staat in de akte dat de straat voor één symbolische frank over te laten is aan de gemeente – dat is nooit gebeurd. Als er een mazoutleverancier moet passeren, vrezen we dat de boel verder inzakt – vrachtverkeer zorgt voor verzakkingen.” Als de weg privaat terrein is, waarom staat er dan geen bordje ‘Privé’, vragen we nog. Maar daar heeft iedereen het gapen naar. Toch hangt er hoop in de lucht. De Dienst Stedenbouw hield vorige week crisisoverleg om de situatie uit te klaren. Want een globale oplossing is niet mogelijk, elke clos heeft een ander statuut. Soms is de weg eigendom van een bouwpromotor, soms is hij privé, soms hoort hij een private eigenaar toe die overleden is.

“In september roept de gemeente alle bewoners en eigenaars samen. We treden als bemiddelaar op, om voor alle partijen de beste oplossing te vinden richting overdracht van de straat aan de gemeente,” bevestigt bevoegd schepen Vincent Riga (LBR). “Zo een 90 procent van de bewoners (van 13 clos, red.) wil dat de weg openbaar wordt, maar de rest wil dit voorlopig niet. Voor een overheveling van een weg in goede staat, staan we open. Al zullen de straateigenaars hun stedenbouwkundige verplichting eerst moeten nakomen.” Wat zoveel wil zeggen als: de gemeente neemt enkel een goed wegdek over. Maar ook daar zal nog over worden onderhandeld in het najaar en later. Wordt vervolgd.