Zomers bewegen en diëten: Molenbeekse staycation focust op overgewicht

Haar zeven coronakilo’s jogde ze eraf langs het kanaal, in een hijab van Nike. Nu wil de Molenbeekse leerkracht Malika Aberkan andere vrouwen motiveren om gezonder te leven. Met de zomerworkshop ‘BMI in Balans’ gaat ze koken, sporten en diëten met vrouwen uit haar buurt. “Je kan in de buurtwinkels echt goedkoop en gezond eten vinden”

“We zien het misschien niet altijd, maar er zijn heel veel dingen in Brussel om trots op te zijn.” Gids Valérie staat klaar aan metrohalte Graaf van Vlaanderen met een tiental Molenbeekse dames. Samen gaan ze op wandel langs het kanaal. Om van de zomer te genieten, maar ook om wat beweging te krijgen.

De geleide toer is deel van het staycation-project van Malika Aberkan (36) en Sarah Lagmari (23), twee Molenbeekse vrouwen die het overgewicht in hun gemeente willen temperen. De twee kennen elkaar via de lokale inclusiespeelpleinwerking.

“Toen ik begin mei mijn leerlingen terugzag, schrok ik toch even”, vertelt Malika. Zij werkt als leerkracht levensbeschouwing in verschillende Molenbeekse middelbare scholen. “Sommige kinderen konden de trap niet meer op of zijn tijdens de lockdown tot tien kilo bijgekomen”, zegt ze. “Ook moeders vertelden me aan de schoolpoort dat ze niet meer in hun kleren pasten. Ik moet nu een djellaba dragen, zei een mama, en ze schaamde zich.”

Bij Malika ging er toen alarmsignaal af. “Je weet niet hoe andere mensen leven”, besefte ze. “Ik deed zelf wel mijn best om gezond te eten tijdens de lockdown, maar ik was ook al aangekomen. Nadien heb ik meteen beslist om meer te bewegen en buiten te komen. Ook collega's van mij willen afvallen, ze drinken enkel nog water met citroen in de leraarskamer. Maar mensen in kansarmoede kunnen die klik niet zo gemakkelijk maken. Ze hebben vaak grotere zorgen aan hun hoofd.”

Om die mensen te bereiken, spraken Malika en Sarah een aantal brugfiguren en huisartsen uit de gemeente aan. Ze bedachten een reeks kook- en sportworkshops en ze drukten flyers en totebags om hun project te promoten. De reeks kreeg de naam ‘BMI in Balans’ en kan genieten van de staycation-subsidies van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC). En deze wandeling werd op maat uitgestippeld door gidsorganisatie Bazaar Trottoir.

Eén van de brugfiguren is Khadija, die enkele buurvrouwen wist te overtuigen. “Vandaag durfden ze niet te komen door de hitte, maar ze kwamen wel mee naar de kookworkshop”, vertelt zij. De groep is intussen aangekomen aan de brug ter hoogte van het Klein Kasteeltje. “Heel wat Molenbeekse vrouwen steken het kanaal niet graag over”, zegt Khadija. “Ik vermijd dat ook, want ik voel me er niet thuis. Maar sommige vrouwen gaan zelfs alleen maar naar de markt en weer naar huis.”

Weinig groen

Dat er in Molenbeek nog veel thuisblijvende moeders zijn, weet ook huisarts Servaas Van Eeckhoudt van Wijkgezondheidscentrum De Brug. “Er zijn inderdaad tamelijk veel mensen die niet buitenkomen en de oorzaak is vaak cultureel of sociaal. Een deel van de bevolking blijft thuis om voor de kinderen of inwonende grootouders te zorgen. Komt daarbij dat het financieel vaak moeilijker is om gezond te eten en dat er weinig groen is in de buurt om te bewegen.” Op meer of minder coronakilo’s heeft de huisarts nog geen zicht. “Er zijn patiënten die wat meer wegen sinds de lockdown, maar ik heb het nog niet structureel opgemerkt. Wij hebben ons de voorbije maanden vooral gefocust op sociaal isolement.”

Want buitenkomen in groep, dat is ook gezond. De wandeling draait intussen vanaf het kanaal weer richting Molenbeek, langs de Marokijnstraat (“Nee, dat is geen spelfout”) en het Voorplein (“Niet dat van Sint-Gillis”) tot aan het Gemeenteplein. Deelneemster Monique neemt het woord om een weetje te vertellen over een zware steen die er is gelegd door oud-burgemeester Philippe Moureaux. “Die heeft 165.000 euro gekost”, zegt ze. Monique wandelt mee met haar tweelingdochters Laurie en Laura, beide 15 jaar. Volgens Laurie proberen ze deze zomer veel te gaan fietsen en wandelen, maar is het Molenbeek dikwijls druk op de stoepen. “We gaan vaker ’s morgens, want vanaf de middag kan je in de Gentsesteenweg over de koppen lopen.”

Via die steenweg gaat de tocht verder, opnieuw naar de kanaalzone. “Hier heb ik mijn coronakilo’s eraf gelopen”, vertelt Malika. “Ik ben ze intussen alle zeven kwijt. Daar ben ik wel trots op, als je weet dat ik ook zeven keer zwanger ben geweest”, lacht ze.

Missing link

De workshops zijn gericht op zowel de Molenbeekse jongeren als hun ouders, want Malika veel moeders met overgewicht sukkelden. “De voedingsdriehoek wordt op school wel uitgelegd aan kinderen, maar je zou dat ook op ouderavonden moeten doen en speciaal voor anderstaligen. Zij zijn de missing link. Terwijl het vaak om onwetendheid gaat. In Marokko is al het eten gezond, goedkoop en bio. Toch lijken veel mensen niet te weten dat je hier even goedkoop en gezond bij de buurtwinkel kan winkelen.”

Dinsdag leerden de dames linzenburgers en granola maken tijdens een kookworkshop van vzw Cultureghem. Die vzw zal het project na de zomer verderzetten. “Dat is super, want het mocht niet enkel een vakantieconcept blijven”, zegt Malika. Door de hitte en de nieuwe coronamaatregelen sneuvelden enkele sportactiviteiten uit het programma. “Nu kunnen we tenminste iets in gang zetten.”

Ook huisarts Van Eeckhoudt is opgezet met het initiatief. “Los van coronakilo’s heeft Molenbeek globaal een minder gezond profiel en komt er meer diabetes voor dan elders in Brussel. Om die mensen te bereiken, moeten we samenwerken met brugfiguren uit alle verschillende gemeenschappen. Want als de dokter zegt dat ze gezonder moeten eten, maakt dat minder indruk dan als het van iemand uit de eigen groep komt”, zegt hij.

De groep trekt de Dansaertwijk in, waar de warmte intussen voor vermoeidheid begint te zorgen. Nog enkele frissere steegjes in en dan naar de Vismarkt voor een drankje. “Ik vind het leuk als ik dat extra zetje kan geven”, lacht Malika. “Zoals wanneer ik in mijn Nike-hijab ga joggen, dan krijg ik ook veel complimenten en het voelt als een heerlijke uitdaging. Maar iedereen kan dat doen, het gaat om gewoontes kweken. En de Nike-hijab, die kan je gewoon kopen in de Nieuwstraat.”